İran ordusunun askeri gücü ne kadar? Füzeleri, askerleri ve vekil güçleri

Uzmanların Ortadoğu'daki en büyük balistik füze programını yürüttüğüne inandığı İran, uluslararası basında 'benzeri görülmemiş' diye tanımlanan bir saldırıyla İsrail'i vurdu.

İran'ın İsrail'e yönelik saldırısı uzmanlar tarafından 'iddialı' olarak değerlendirildi; Öte yandan  ülke, tüm Ortadoğu'da daha fazla hedefi vurabilecek kabiliyete ve menzile sahip.

İsrail Savunma Kuvvetleri'nin verilerine göre İran, saldırısında 200'e yakın balistik füze kullandı. 

İran ordusu, Silahlı Kuvvetler ve Devrim Muhafızları olmak üzere iki ana parçadan oluşuyor.

İRAN SİLAHLI KUVVETLERİ

87 milyon nüfusu bulunan İran'ın askeri açıdan insan gücü 41 milyonu buluyor. Ordunun 600 bin civarında aktif askeri var. Rezervdeki asker sayısı ise 350 bin civarında.

İran Silahlı Kuvvetleri'nin yıllık bütçesi ise 9 milyar dolar düzeyinde. Bu rakam, yılda 25 milyar dolara yakın askeri harcama yapan israil'in bütçesinden oldukça geride kalıyor.

İran Hava Kuvvetleri, çoğunluğu eski teknolojilerle donatılmış 551 uçağa sahip.

Öte yandan ordunun en ön plana çıkan gücü ise zırhlı araçları. İran'ın zırhlı araç sayısı 65 binden fazla. Öte yandan İsrail'in, 'daha kaliteli ekipmanla' donatılmış 43 bin kadar aracı bulunuyor. 

Bir diğer önemli gösterge kabul edilen tank sayısında da İran, israil'in önünde. İran ordusunun 2000'e yakın 'eski model' tankı bulunurken, İsrail'in 1400 civarında tankı var.

DEVRİM MUHAFIZLARI

İran Silahlı Kuvvetleri'nin baskın kolu, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu(Devrim Muhafızları).

1979 İslam Devrimi'nden kısa bir süre sonra, ABD destekli Pehlevi hanedanını devirmesinin ardından kuruldu.

Devrim Muhafızları Ordusu, yeni rejime ekstra koruma sağlamak ve düzenli silahlı kuvvetlere karşı bir denge unsuru olarak faaliyete geçirildi.

Devrim Muhafızları doğrudan İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'e hesap veriyor.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun kara, deniz ve hava birlikleriyle birlikte yaklaşık 125 bin kişilik bir orduya sahip olduğu tahmin ediliyor. Bazı analistler ise bu rakamın çok daha yüksek olduğuna inanıyor.

Muhafızlar ayrıca hükümet karşıtı protestoları bastırmak için sıklıkla kullanılan, hükümete bağlı gönüllü bir paramiliter güç olan 'Basij' dini milislerini de yönetiyor.

Globalfirepower'a göre, analistler, Basij gönüllülerinin sayısının milyonlarca olabileceğini söylüyor.

DEVRİM MUHAFIZLARININ İSTİHBARAT TEŞKİLATI 'KUDUS GÜCÜ'

Kudüs Gücü, İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun, Ortadoğu'daki müttefikleri üzerinde yoğun bir etkiye sahip olan dış casusluk koludur. Bu yapı aynı zamanda yarı askeri bir niteliğe de sahip.

Casusluk teşkilatının en üst düzey komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani, 2020 yılında ABD tarafından Irak'ta düzenlenen bir insansız hava aracı saldırısında öldürüldü.

ABD tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Devrim Muhafızları, İran dışında oldukça etkili. Kudüs Gücü aracılığıyla ülke dışındaki çatışmalara dahil olan grup, 2010'larda IŞİD'e karşı savaşmıştı.

Devrim Muhafızları 1982 yılında, İran'ın İslam Devrimi'ni ihraç etmek ve aynı yıl Lübnan'ı işgal eden İsrail güçlerine karşı mücadele etmek amacıyla Lübnan Hizbullah'ını kurdu.

DEVRİM MUHAFIZLARI'NIN ASKERİ KABİLİYETLERİ NELER?

İran Devrim Muhafızları Ordusu, kara, hava ve deniz yeteneklerine sahip olup, uzmanlar tarafından Ortadoğu'nun en büyüğü olarak değerlendirilen İran'ın balistik füze programını da denetliyor.

Muhafızlar daha önce füzeleri Suriye ve Kuzey Irak'taki IŞİD militanlarını vurmak için kullandı.

Ayrıca, ABD, Avrupa ülkeleri ve Suudi Arabistan, 2019 yılında Suudi Arabistan'daki dünyanın en büyük petrol işleme tesisini felç eden füze ve insansız hava aracı saldırısından İran'ı sorumlu tutmuştu.

İran saldırıyla herhangi bir ilgisi olduğunu reddetmişti.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun Suriye ve Irak'taki çatışmalara katılmasıyla, grubun kapsamlı konvansiyonel muharebe donanımına sahip olduğu ortaya çıktı.

Uzmanlar, Devrim Muhafızları'nın seyir ve balistik füze stokuyla Orta Doğu bölgesindeki her türlü hedefi vurabilecek kabiliyet ve menzile sahip olduğuna inanıyor.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi'ne göre İran, bölgedeki en fazla balistik füzeye sahip ülke konumunda.

İRAN'IN FÜZELERİ

İran'ın yarı resmi haber ajansı ISNA, daha önce İsrail'e ulaşabileceğini söylediği füzelerin ayrıntılarını yayınlamıştı.

Bunların arasında saatte 10 bin 500 milden fazla hıza ulaşabilen ve 1.550 mil menzile sahip Sejil de yer alıyor.

Bir diğer füze Hayber'in menzili 1.240 mil iken, Hacı Kasım ise 870 mil uzaklıktaki hedeflere ulaşabiliyor.

İran, balistik füzelerinin ABD, İsrail ve diğer potansiyel bölgesel hedeflere karşı önemli bir caydırıcı ve misilleme gücü olduğunu söylüyor. Buna dayanarakta nükleer silah inşa etmeyen ihtiyaç duymadıklarını öne sürüyor.

İran, 2022 ağustos ayında, 1.240 mil menzile sahip Mohajer-10 isimli gelişmiş bir insansız hava aracı ürettiğini duyurmuştu.

İranlılar, İHA'nın 300 kg'a kadar yük taşıyabileceğini ve 24 saate kadar uçabileceğini iddia ediyordu.

Resmi IRNA haber ajansının bildirdiğine göre, İran 2023 yazında, yetkililerin açıkladığı üzere, kendi üretimi olan ilk hipersonik balistik füzesini tanıttı.

Hipersonik füzeler ses hızının en az beş katı hızla uçabiliyor ve karmaşık bir yörünge izleyebiliyor; bu da onların engellenmesini zorlaştırıyor.

ÇİN FÜZE YAPIMINDA İRAN'A YARDIM EDİYOR MU?

Washington merkezli sivil toplum örgütü Silah Kontrol Derneği, İran'ın füze programının büyük ölçüde Kuzey Kore ve Rus tasarımlarına dayandığını ve Çin'den de yardım aldığını söylüyor.

İran'ın kısa ve orta menzilli balistik füzeleri arasında tahmini menzili 300 kilometre olan Şahab-1'in de bulunduğu belirtiliyor.

Ayrıca İran envanterinde, menzili 3000 km'ye kadar çıkabilen, havadan fırlatılmaya uygun nükleer kapasiteli Kh-55 gibi seyir füzeleri bulunuyor.

Yaklaşık 300 kilometre menzile sahip olan gelişmiş gemi savar füzesi Halid Farj ise 1,1 tonluk harp başlığı taşıyabiliyor.

İran, bir sene önce başlayan Gazze çatışmasında şu ana kadar doğrudan bir rol oynamadı. Ancak ülke; İsrail'e, ABD çıkarlarına ve Kızıldeniz nakliyesine saldıran grupları destekliyor.

DİRENİŞ EKSENİ

Onlarca yıllık İran desteğiyle kurulan gruplar kendilerini Ortadoğu'da İsrail ve ABD etkisine karşı 'Direniş Ekseni' olarak tanımlıyor.

Eksende Filistinli grup Hamas'ın yanı sıra Lübnan'daki Hizbullah hareketi, Yemen'deki Husi hareketi ile Irak ve Suriye'deki çeşitli silahlı gruplar da yer alıyor.

12punto'ya değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Barış Doster, İsrail'in suikast düzenlediği Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı, 'eksenin en önemli halkası' olarak tanımlamıştı.

Bu sebeple İsrail'in saldırıları, Direniş Ekseni'ne telafisi çok zor bir hasar vermiş olabilir.

Lübnan Hizbullahı, 1982 yılında İran Devrim Muhafızları Ordusu tarafından, o yıl Lübnan'ı işgal eden İsrail güçlerine karşı mücadele amacıyla kuruldu.

Skynews'e göre, ağır silahlara sahip olan ve aynı zamanda etkili bir siyasi aktör olan grup, Lübnan devletinden daha güçlü olabilir.

Yemenli Husiler de uzun zamandır İran'la dostça ilişkilere sahip.

Hareket, geçen ekim ayının sonunda İsrail'e doğru insansız hava araçları ve füzeler fırlatarak Gazze savaşına dahil olduğunu duyurmuş, daha sonra da Kızıldeniz'in güneyindeki gemilere saldırmıştı.

ABD, İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun Husi füze ve insansız hava aracı saldırılarının planlanmasına ve gerçekleştirilmesine yardım ettiğine inanıyor. Ancak İran, saldırılara herhangi bir dahli olduğunu reddediyor.

Husiler İran'ın vekili oldukları iddialarını da reddediyor.