Zelenski'den açıklama: Ukrayna madenlerini ABD'ye verecek mi? 'En çok Amerikalılar kazanmalı'

Derleyen: Suat TEKİN - 12punto.com.tr

Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'ya verdikleri desteğin karşılığında mineral yataklarının ABD'nin kontrolüne geçmesini talep etti. Trump'ın isteklerine dair değerlendirmelerde bulunan Zelenski, Cuma günü verdiği bir röportajda, ABD ile anlaşmaya açık olduğunu kaydetti. Zelenski'nin açıklamasına göre, ABD, Ukrayna'ya en çok destek veren ülke olarak savaş sonrası 'iki ülkenin de çıkarına olacak şekilde' madenleri kullanma hakkı alabilir.

Ukrayna'nın nadir element ve mineral yataklarının yaklaşık yarısı savaş sırasında Rusya'nın kontrolüne geçti. 2024 yaz aylarında Ukrayna ordusu, söz konusu madenlerin bulunduğu bölgelerin öncelikli hedef olduğu bir taarruz başlattı. Rusya, Ukrayna saldırısını mağlup ederek maden yataklarını kontrol altında tutmayı başardı.

19 Ocak'ta Başkanlık koltuğuna oturan Trump, Ukrayna'ya verilen bütün savaş desteğini durdurdu. Trump'ın kararı sonrasında Rus ordusu, Ukrayna kuvvetlerine karşı geniş çaplı saldırılar başlattı.

ABD yardımı bu hafta başında yeniden başlarken, Trump, Rusya'ya karşı Ukrayna'ya desteklerini sürdürmek için ülkenin nadir element ve mineral madenlerini ABD'nin devralmasını şart koştu.

Ukrayna, Avrupa'nın en zengin nadir element ve mineral yataklarına ev sahipliği yapıyor. Savaşın başında bazı uzmanlar, Rusya'nın asıl amacının ülkedeki maden yataklarını ele geçirmek olduğunu öne sürdü Kaynak: The Economist

NADİR ELEMENT VE MİNERALLER NEDEN ÖNEMLİ?

Trump'ın istediği madenler 2022'den bu yana gündemdeydi. İleri düzeydeki teknolojik araçların üretiminde kullanılan bu madenler; çip üretimi, yapay zeka araştırmaları, elektrikli araçlar, uzay teknolojilerinin geliştirilmesi ve son model askeri teçhizatlarda kullanılıyor.

Reuters'a bir röportaj veren Zelenski, Ukrayna'nın, savaşın sona ermesi için müttefiklerinin yardımına ve güvenlik garantilerine ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Ukrayna lideri, Rusya'ya karşı en çok yardımın ABD'den geldiğini belirterek, Trump'ın isteklerini görüşebileceklerini ifade etti.

Zelenski, röportaj sırasında Ukrayna'nın maden yataklarını gösteren bir haritayı incelerken, Trump'ın talebine dair şu değerlendirmelerde bulundu:

''Eğer bir anlaşmadan bahsediyorsak, o zaman anlaşma yapalım, biz sadece anlaşmanın yanındayız. Putin'i durdurup elimizdekileri korumamız gerekiyor; çok zengin bir bölge olan Dnipro gibi yerleri (Rusya’nın saldırılarında hedef olarak belirlediği bölge)... Amerikalılar en çok yardım edenlerdi ve bu nedenle en çok Amerikalılar kazanmalı. Bu önceliğe sahip olmalılar ve sahip olacaklar. Ayrıca bunu Başkan Trump ile konuşmak istiyorum.''

ABD merkezli yatırım şirketi BlackRock'un CEO'su Larry Fink, ABD'nin savaş sonrasında Ukrayna'dan ekonomik gelir elde edeceğini ve yapılan yardımların karşılığını alacaklarını dile getirmişti Kaynak: Barron's

UKRAYNA'NIN MADEN TEKLİFİ

Madenlerin Ukrayna'nın müttefiklerinin kullanımına açılması fikri, ilk olarak 2024 yazında Zelenski yönetimi tarafından ortaya atıldı. Ukrayna, madenleri karşılığında ABD ve NATO’dan destek istedi ve Rusya'yı masaya oturmaya zorlayacak bir 'zafer planı' teklif etti.

Plan kapsamında başlatılar saldırı başarısız oldu. Ancak birkaç ay sonra Ukrayna birlikleri, NATO'nun desteğiyle Rusya'nın Kursk bölgesini işgal etmeyi başardı. Madenler o zamandan bu yana yeniden tartışmaya açılmamıştı. Trump'ın talepleri, savaşa devam etmek için kesintisiz askeri yardıma ihtiyaç duyan Ukrayna tarafından başta tepkiyle karşılandı.

Ancak Rus ilerlemesinin geçtiğimiz haftalarda hızlanması üzerine Zelenski, masaya oturmak için hazır olduğunu ve Trump'la madenlerin kullanım hakkı konusunda görüşmek istediğini kaydetti. Ukrayna'nın nadir element ve mineral madenlerinin yaklaşık yarısı şu an Rusya'nın kontrolünde bulunuyor. Rusya, zengin maden yataklarına sahip Dnipro bölgesine doğru da ilerleyişini sürdürüyor.

Ukrayna savaşında 7 Şubat itibariyle cephe hattının görünümü Kaynak: Institute of Study of war (ISW)