Uzman isim 'eksik emekli maaşı'nı hesapladı: Aynı maaş alanlar farklı prim ödedi

Asgari ücretin altında kalan emekli maaşı, kamuoyunda büyük hayal kırıklığına yol açtı. Uzmanlar, 14.469 TL olarak belirlenen en düşük emekli maaşının, uzun yıllar prim ödeyen emekliler için adaletsiz olduğunu vurguladı.

İsa Karakaş, 3600 gün prim ödeyen ile 9000 gün prim ödeyen emeklilerin aynı maaşı aldığını belirterek, sosyal güvenlik sisteminin adaletsizliğe yol açtığını ve reform gerektiğini söyledi.

Sistemin bu şekilde devam etmesinin uzun vadede zarar vereceğini ifade etti.Türkiye birkaç aydan beri emekli zammı ve asgari ücrete kilitlenmişti. Ortaya çıkan rakamlar iki kesimi de memnun etmiş değil.

TGRT Haber'e konuşan ve mevcut asgari ücret üzerinden bir hesaplama yapan deneyimli uzman “Emeklilik sisteminde adalet çıkmazı" vurgusu yaptı. İsa Karakaş'ın hesabına göre, 9000 gün çalışıp prim ödeyenle 3600 gün çalışan aynı maaşı alıyor.

Karakaş'ın açıklamaları ve hesaplamaları şöyle: 

"Sosyal güvenlik reformu ne zaman yapılacak? Çok çalışana daha yüksek emekli maaşı verilmesi, çok prim ödeyene daha yüksek emeklilik maaşı ödenmesi ile ilgili bir düzenleme olacak mı? Haklı olarak bütün emeklilerimizin en çok merak ettiği sorular bunlar. Başından beri emeklilere refah payı, seyyanen zam derken bizim aylardır söylediğimiz üzere sadece kök maaş meselesiyle ilgili hareket edildi. Yine bir ezber bozulmadı. 14 bin 469 lira tabanda en düşük emeklilik maaşı eşitlendi.

Baktığımız zaman artık yukarıdan aşağıya gele gele neredeyse bir tek tip emeklilik maaşına doğru geliyoruz. Hatta bu taban maaş meselesine yakında en düşük maaşlı memurlar da katılacak. Yani bu kök maaşın içerisine girecek. Çünkü onlarınki daha çok gerilemekte. Yani verilen maaş zamları TÜİK'in enflasyonunun çok altında olduğu için onlar da hızla bu kök maaşın içerisine girecek. Dolayısıyla maalesef böyle bir durum var.

Şimdi elbette ki biz en düşük maaşı olan vatandaşlarımıza daha yüksek paralar, daha yüksek maaşlar verilmesini istiyoruz. Ancak ne kadar para ödediysen ona göre sana bir maaş verilmesi gerektiği SGK'nın sisteminin bir gereğidir.

'3600 GÜN ÇALIŞANLA 9000 GÜN ÇALIŞAN  AYNI MAAŞI ALIYOR'

Geldiğimiz noktada bir hesaplama yaptım. Son derece ilginç bir sonuç çıktı. Mevcut asgari ücret üzerinden bir hesaplama yaptım. Dolayısıyla 3600 gün primle asgari ücret üzerinden çalışan bir kişinin örnek olarak;

10 yıl SGK prim ödeyip ve 3600 gün primle ödeyen bir kişi SGK'ya ne kadar ödenmiştir? Bugünkü asgari ücret üzerinden cevap: 436.800 TL.

9000 gün asgari ücret üzerinden prim ödeyen ne kadar ödemiştir? 1 milyon 92 bin TL. (Aradaki fark: 655.200 TL)

Şimdi el insaf yani vatandaşın biri 1 milyon 92 bin TL ödüyor, bunun karşılığında maaş 14 bin 469 TL.

Diğeri neredeyse 3'te 1 prim ödemiş, 436.800 TL ödemiş. Bu kişiye de aynı maaşı veriyorsunuz.

Dolayısıyla eşitleme yaparken yapılan eşitleme gayri adil, adalete aykırı, hakkaniyete aykırı oluyor. Akla mantığa aykırı bir olay ve maalesef defalarca söylememize rağmen düzeltme için hiç böyle çaba göremiyoruz.

En düşük emekli maaşını kök maaş diye tutturmuşlar, kök maaşı şuraya kadar çıkaracağız diye, bir ezberle gidip geliyoruz. Biz ezberle gidip gelirsek SGK sistemi bozulur. İnsanlar artık 9000 gün prim niye ödeyeyim, diyor. Bunun yerine ben yarım aylık olan kısmi emeklilik için gereken prim ödeyeyim diyor.

Şimdi artık Bağkurlular 9000 gün prim ödemek yerine 5400 gün primle ödeyeyim, diyor. Çünkü aynı maaş alıyorlar. SSK'lılar artık bugün itibariyle olanları söyleyeyim 7000 7200 gün prim yerine 4500 gün 5.000 gün prim ödeyeyim, o şekilde emekli olayım demeye başladı.

Burada ne emekliler ne SGK kazanıyor. Çünkü insanlar daha az prim ödediği için  ve sistemden çekildiği için SGK nereden gelir alacak?

Sosyal güvenlik reformu ile ilgili çok çalışana ödüllendirici sistem olmalı. SGK'nın plan programlarına, hükümetin plan programlarına baktığımız zaman emeklilik açısından sistemde kalmayı teşvik edici ve dolayısıyla artırıcı sistemlere geçilmesi gerek.

Bu hükümetin plan programlarında var. Hep yer aldı ama bir faaliyete geçirilmedi. Emekli aylığı hesaplamalarında kullanılan parametreler istihdamda kalmayı teşvik eden bir programda olmalı. Emeklilik maaşı cazip olacak ki kişi sistemde kalsın.

2023 yılındaki EYT'den sonra tam tersine istihdamda kalmayı değil istihdamdan kaçmaya yol açan sistem nedeniyle yüzde 30'luk düşme nedeniyle maalesef insanlar zorunlu olarak sistemden kaçtı. Maalesef bunun düzeltileceğine dair bir emare halen yok. Hem bakanlık ve hükümet nezdinde hem de SGK ve Meclis nezdinde takip ediyorum. Somut bir çalışma olmadığını görüyorum"