Merkez seçim öncesi sürpriz yapmıştı! Evren Devrim Zelyut: 'Kasa tam takır kuru bakır'

Ezgi SİVRİTEPE/ 12punto.com.tr ÖZEL

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 21 Mart Perşembe günü Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı sonrası faiz kararını kamuoyu ile paylaştı. Merkez, faiz politikasını 500 baz puan artırarak yüzde 45 seviyesinden yüzde 50 seviyesine çıkardı.

TCMB, Kurul toplantısı sonrası yayımladığı yazılı açıklamada faiz kararının artırılma sebebinin 'enflasyondaki artış' olduğunu şu sözlerle ifade etti, "Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir." Ayrıca açıklamada, aylık enflasyon düşene kadar sıkı para politikasının uygulanacağı belirtildi.  

Merkez'in bu kararını Yatırım Stratejisti Evren Devrim Zelyut 12punto.com.tr'ye değerlendirdi. Zelyut değerlendirmesinde, "Son 3 yılda Nebati döneminde Sayın Cumhurbaşkanımız'ın Nas Politikası ile 200 milyar dolar para yaktık. Kasa, tam takır kuru bakır, bütçede para yok" dedi. 

SEÇİM ÖNCESİ FAİZ ARTIRIMI

Zelyut, seçim öncesi Merkez'in faiz kararını artırarak açıklamasının sürpriz olmadığını, bunun iktisadi bir zorunluluk olduğunu şu sözlerle aktardı: 

"Sürpriz değil. Bu karar iktisadi mantığın gereğiydi. Keza şu an Merkez Bankası'nda görevli olan Fatih Karahan ve Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay liyakata uygun insanlar. Dolayısıyla bağımsızlıklarını da ispat etmiş oldular. Enflasyon yukarı doğru gidiyorsa ne yazık ki faizi artırmak zorundasınız. Bu bir iktisadi kural o kuralın gereğini yaptılar"

SON 20 YILIN EKONOMİ MODELİ

Banka faiz kararını açıklamasıyla beraber, dolar yüzde 1'lik bir düşüş yaşadı. Zelyut bu düşüşün sadece faizi artımakla mümkün olmadığını belirtti. Faiz artırımının kısa süreli tedaviye benzeten Zelyut, bu tedavinin çok daha fazla hasar verdiğini şu ifadelerle anlattı: 

"Faizi arttırdığınız zaman iş imkanları daralıyor yatırımlar düşüyor, işsizlik artıyor. Son 20 yılda biz enflasyonu düşürecek ve kuru indirecek yeni bir ekonomi modeline geçemedik. Türkiye'nin ekonomisi 2002 yılından bu yana inşaat ve tekstil üzerine dönüyor ve dışa bağımlı bir sanayisi var. 20 yıldır biz ekonomi modelini değiştiremediğimiz için enflasyonu ve kuru kalıcı olarak düşüremiyoruz"

"GÜÇ BELA KABUL ETTİRDİLER"

Zelyut, Kur Korumalı Mevduat'a değinerek, Türk ekonomisine verilen zarardan şu sözlerle bahsetti:

"Kovid hastalığı, Rusya-Ukrayna savaşı, Sayın Erdoğan'ın tuz biber olacak şekilde nas politikasıyla faizleri olduğu yerden zorla aşağıya indirmesi; geçtiğimiz yıl yaşadık kuru patlattı. Bunu durdurmak için de aman vatandaş dolar almasın diye 'örtülü bir faiz' verildi buna da KKM denildi. Buradan şu sonuca ulaşıyoruz. Faizi artırmak bizim mevcut problemlerimizi çözmüyor sadece dolar 50 olmayacak da yıl sonunda  40 olacak zaman kazandırmak için yani kortizon tedavisi"

"HİSSETİĞİMİZ DOLAR AÇLIĞI"

Doların düşmesi içinse 'dışa bağımlı' olunmaması gerektiğini aktaran Zelyut, yapılması gerekenin 'yapısal reform' olduğunu belirtti ve, "Yapılması gereken yapısal reformlar. Sanayiyi dışarıya bağımlı olmaktan kurtarman lazım. Anadolu topraklarından yarım mamul ham maddeyi üreteceksin ki Çin'den Almanya'dan ithalat yapma. Türkiye'de son 20 yılda ekili biçili arazi sayısı dramatik şekilde düştü ve nüfus arttı. Üstüne de 10 milyon göçmen geldi. Ekili biçili arazi düşüyor; nüfus artıyor, haliyle Dünya'da gıda fiyatları düşerken Türkiye'de yüzde 72 oranında yukarı gidiyor. İşte tarımda ve sanayide biz reform yapmazsak üretim miktarını artırmazsak yüksek teknoloji içeren ürünler üretip bunları satamazsak bizim hissetiğimiz dolar kıtlığı 'dolar açlığı' olur çünkü bizim ithalatımız ihracatımızdan fazla" dedi. 

Faiz artırım kararının nasıl alındığını anlatan Zelyut, 'güç bela' diyerek şu cümleleri kurdu:

"Ekonomin kendi dinamiklerini düzeltmemiz lazım. Şimdi Fatih Bey ve Cevdet Hoca, doğrusunu yapıyor. Bir ülke üretim modelini değiştirmemişse ve kısa vadeli krize girme durumu varsa mecburen faiz arttırmalı. Bakın bu faiz artırmayı bile güç bela kavga dövüş kabul ettirdiler Cumhurbaşkanı'na. Şu anda Merkez Bankası'nın rezervleri eksi 67 milyon dolara indi"

"BÜTÇEDEKİ AÇIK, ZAM VE VERGİYLE KAPANACAK"

Merkez Bankası'nın bu kararının mart ayı enflasyon verilerine nasıl etki edeceğini de değerlendiren Zelyut, "Faiz oranı arttığı zaman haliyle ticaret kredisi ve ihtiyaç kredisi faiz oranları artacak zaten bunlar çok sıkıntılı noktalardı. Ticari krediler 60'ın üstünde, ihtiyaç kredileri 70'lerde. Ticari kredi kullandığınız zaman bunun bir maliyeti var; bu maliyeti ürüne yansıtıyorsunuz. Banka, Merkez Bankası'ndan daha maliyetli para aldığı zaman ihtiyaç kredisi ve ticari kredi verirken bu faizi artırıyor. Hem bankalar hem şirketler bir finansal maliyetleri var ama bu artışların dönüp vatandaşa yansıtıyorlar. Dolayısıyla şirketler ve bankalar için bir sıkıntı yok ama ürün fiyatlarını, hizmet fiyatlarını, maliyetleri yukarı çekeceği için enflasyonu birazcık tetikleyebilir diye düşünüyorum. Son 3 yılda Nebati döneminde Sayın Cumhurbaşkanımız'ın Nas Politikası ile biz 200 milyar dolar para yaktık. Kasa, tam takır kuru bakır, bütçede para yok. Üstüne bir de Kahramanmaraş'ta deprem oldu. Geçen yıl 1 trilyondan fazla bu yıl 2 trilyondan fazla açık olacak. Bu açık da zamlarla ve vergilerle kapanacak. Zam demek de enflasyon demek. Faizden ziyade bütçe açığımız; faizden ziyade tarımdaki eksiğimiz; faizden ziyade sanayi politikamızın yanlış olması şu an enflasyonu deli gibi yukarı çıkıyor" dedi.

FAİZ İNDİRİMİ NE ZAMAN OLUR?

Merkez Bankası'nın faiz kararını ne zaman düşüreceğini yönelik tahminlerde de bulunan Zelyut, eylül ayını işaret ederek, "Faizin düşürülmesi eylül ayından önce olmaz gibi geliyor. Merkez Bankası önce şunu görmeli,enflasyonun kontrol  altına aldık, kuru kontrol altına aldık ve biraz da yabancı sermayenin gelmesi lazım. Sadece faizi artırarak kuru tutamazsınız. İnsanlar faiz yüksek olduğu için dolara gitmiyor, liraya gidiyor ama yabancı paranın da gelmesi lazım ki destek olsun. Bunun için yabancılar haziran ayını işaret ediyor" şeklinde konuştu.

Haber Kaynağı : Ezgi Sivritepe