Avrupa’nın yeni kâbusu: Türkiye’de yaşananlar göçe neden olur mu?

Taner BİLDİK        12punto.com.tr   

İngiliz basını son günlerde Türkiye’de yaşanan siyasi ve ekonomik çalkantılara geniş yer ayırıyor. Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması ve sonrasında patlak veren protestolar, Avrupa’nın en büyük korkularından birini yeniden gündeme getirdi: Yeni bir göç dalgası…

İngiltere’nin en çok okunan gazetelerinden The Telegraph konuyla ilgili verdiği haberde bir insan kaçakçısı ile yaptığı röportajı yayınladı. Haberi kaynak göstererek manşetlerine taşıyan The Sun da olası Türk göçmen dalgası konusunda endişeleri kaleme aldı. 

Özellikle İngiltere merkezli gazeteler yaşananları analistlere, insan kaçakçılarına dayandırarak Türkiye’deki son gelişmelerin Avrupa’ya etkilerini sorguluyor. 

İngiltere için en büyük korku, Manş Denizi’ni aşan kaçak göçmenlerin arasında Türkiye’den gelenlerin sayısının artması. Telegraph’a konuşan bir insan kaçakçısı, "Türkler de artık ülkeden kaçmak için yollar arıyor. Protestolarda dayak yiyenler, polis şiddetine maruz kalanlar Avrupa’da sığınma hakkı almak için bunu kullanacak. Medyada yer alan görüntüleri İnsan Hakları ihlali olarak gösterecek ve sığınma talebinde bulunacaklar” diyor.

Peki, gerçekten Türkiye’den yeni bir göç dalgası beklenmeli mi? Aslında İngiliz basınının korkusu yersiz. Türkiye’den İngiltere’ye küçük teknelerle gelenlerin sayısı 2022’den itibaren hızla arttı ve yıllık ortalama 2.000’i geçti. 2023’te bu sayı zirveye ulaşarak 3.058’e çıktı. Yeni tetiklenen korku hadi 1000 kişiyi daha bu listeye eklesin. Türkiye’den Avrupa’ya göç değil ama Türkiye’ye yeni bir göç dalgası daha olası… Nasıl mı?

İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla başlayan süreç sadece sokakları hareketlendirmedi, Türkiye’nin ekonomisini de adeta felç etti. Türk Lirası hızla değer kaybetti, borsa dibi gördü, yatırımcılar kaçmaya başladı. Türkiye, bir süredir faiz politikalarıyla kazandığı ekonomik toparlanmayı sadece üç-dört gün içinde kaybetti.

Hükümet şimdi acil yeni kaynak arayışına girecek. Çünkü hem iç politikada hem de uluslararası arenada güven sarsılmış durumda. Avrupa ülkeleri ise bu noktada Türkiye ile yeni bir mülteci anlaşmasını masaya koymaya hazırlanabilir!

MÜLTECİ ANLAŞMASI YENİDEN MASADA MI?

Türkiye, yıllardır Suriye’den Afganistan’a, İran’dan Pakistan’a kadar milyonlarca göçmeni sınırlarında tutuyor. Avrupa, Türkiye’nin bu "mülteci tampon bölge" işlevini sürdürmesini istiyor. 2016’da AB ile imzalanan göç anlaşması, Türkiye’nin Avrupa sınırlarını koruma rolünü pekiştirmişti. Ancak şimdi işler değişiyor.

Türkiye’de ekonomik sıkıntı büyüdükçe, hükümetin Avrupa’dan yeni mali destekler istemesi kaçınılmaz görünüyor. Brüksel’de kulislerde konuşulan senaryolara göre, AB’nin Türkiye’ye yeni bir fon sağlaması gündemde. Özellikle Orta Doğu’dan gelen göçmenleri Türkiye’de tutma politikasının daha da sıkılaşması için Ankara’ya "yeni bir anlaşma" teklif edilebilir. Peki Orta Doğu’da yeni başlayacak göç dalgasının aktörleri kim olacak? Suriye, Afganistan, Irak zaten büyük göç verdi. Yeni göç dalgası nereden gelecek? 

Bu göçü belirleyecek olan Avrupa değil Amerika Birleşik Devletleri… Yeni Başkan Donalt Trump’ın Orta Doğu politikası bu göç dalgasının yaşanıp yaşanmamasına karar verecek. “Filistinliler göç etsin sorun bitsin” diyen ABD Başkanı’nın bu çıkışı iki milyonu aşkın yeni göçmen potensiyeli taşıyor. Bu gerçekleşecek olursa bu göçmenler Mısır yada Ürdün’de mi kalacak yoksa Avrupa’ya mı yelken açmaya çalışacak? 

Ayrıca Trump’ın Orta Doğu planına İran’ın vereceği reaksiyon da yeni bir sorunu beraberinde getirecek. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Grossi’nin ifadelerine göre, İran yönetimi, nükleer kapasitesini genişletme hususunda agresif bir tutum sergiliyor. İran ve İsrail arasındaki gerginlik hesaba katıldığında Trump’ın Gazze ve İran politikası eş güdümlü işleyecek buna şüphe yok. Orta Doğu’ya yönelik bir ABD müdahalesi İran’ın askeri anlamda bu müdahaleye tepkisi bugün düşünülmeyen yepyeni bir göçmen sorununu da gündeme getirebilir: İranlı göçmenler…

ORTA DOĞU'DA TÜRKİYE'NİN ROLÜ NE OLACAK?

İşite bu olasılıklar AB’nin artık göçmene tahammülü kalmadığı aşamada Türkiye’ye yeni bir rol biçebilir. Ve ekonomik anlamda sıkışan Türkiye’nin önüne yepyeni bir mülteci teklifi konulması şaşırtıcı olmaz.

Bu anlaşmanın içeriğinde neler olabilir?

• Türkiye’nin Avrupa’ya göç akışını kesmesi için milyarlarca euro destek sağlanması

• Türkiye’nin mevcut mülteciler için yeni kamplar açması

• Avrupa’ya yönelik düzensiz göçün önlenmesi için Türk sınır güvenliğinin güçlendirilmesi

Türkiye için bu tür bir anlaşma ekonomik olarak kısa vadede rahatlama sağlayabilir. Ancak siyasi açıdan ciddi bir bedeli de olabilir. Zira Türkiye’de yükselen ekonomik sıkıntılar ve halkın artan tepkisi, böylesine bir mutabakatı topluma kabul ettirmeyi zorlaştırabilir.

TÜRKİYE VE AVRUPA'YI ZOR GÜNLER BEKLİYOR 

Önümüzdeki süreçte Türkiye’de siyasi gerilimler ve ekonomik türbülans devam edecek gibi görünüyor. Ekrem İmamoğlu’nun durumu, Avrupa’nın Türkiye’ye bakış açısını da belirleyecek önemli bir faktör haline geldi. Eğer Türkiye’deki kriz derinleşirse, sadece Türkiye değil, Avrupa da büyük bir dalganın içine sürüklenecek.

Şimdi asıl soru şu: Türkiye bu siyasi ve ekonomik fırtınayı nasıl atlatacak? Avrupa, Türkiye’ye nasıl bir teklif sunacak? Ve en önemlisi, Türkiye bu oyunda nasıl bir strateji izleyecek? ABD ve Avrupa’nın Orta Doğu planında Türkiye tampon rolü mü oynayacak?

Haber Kaynağı : 12punto