Eviniz depreme dayanıklı mı? Bu basit test yüzde 80 doğru sonuç veriyor...

İstanbul'da beklenen deprem riski her geçen gün artıyor. 

Birçok ilde yaşanan depremler de yurttaşların deprem endişesini artırdı. 

Son olarak Bahçelievler'de çöken 4 katlı binanın ardından yine Bahçelievler'de bir binanın çatışı çöktü. Aynı yerde geçtiğimiz ay da bir bina çökmüş ve 1 kişi hayatını kaybetmişti. 

Yaşanan gelişmelerin ardından yurttaşlar; Evim depreme dayanıklı mı? Evimin depreme dayanıklı olduğunu nasıl anlarım? sorularını aramaya başladı. 

Peki evinizin depreme dayanıklı olup olmadığını nasıl anlarsınız? İşte yanıtı....

EVİNİZ DEPREME DAYANIKLI MI?

İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Hafez Keypour, "İnsanlar binanın bodrum katında kolonlarda sıvayı kaldırıp çatlak var mı yok mu bakmalı. Yapılabilecek en basit şeylerden biri de schmidt testidir. Bu test yüzde 80’e kadar doğru sonuç veriyor” dedi. 

BETON (SCHMIDT) ÇEKİCİ NE İŞE YARAR?

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası'ndan İbrahim İlhan imzalı çalışmada Schmidt çekici işleminin kullanımı şöyle anlatılıyor.

Ülkemizde beton basınç dayanımı bulmak için yaygın olarak geri tepmeli beton (Schmidt) çekici kullanılmaktadır. Yaygın olması ucuz, kolay ve gösterişli olmasından kaynaklanmaktadır. Fakat aletin amacının yanlış anlaşıldığı ve kullanımında hatalar yapıldığı görülmektedir. 

BETON ÇEKİCİ NEDİR?

Schmidt çekicinin tanımı, "betonun üniform dağılımını test etmek ve basınç dayanımını tahmin etmek için kullanılan tahribatsız deney aletidir" şeklinde yapılmıştır.

Test çekici belirli bir kuvvetle betona vurur ve vurduğu yüzeyin sertliğine göre geri teper. Geri Tepme sayısı R, algılayıcı mekanizma tarafından Ölçülerek alet üstünde yer alan ibrede gösterilir. Çalışma mekanizmasından anlaşılacağı gibi alet asıl olarak yüzey sertliğini ölçmekte ve basınç dayanımını bulmak tahminden öteye gitmemektedir. 

Aslında bu aletler, sadece üzerinde deney yapılan beton yüzeyinin (yaklaşık 30 mm derinliğine kadar olan) nitelikleri hakkında bilgi verirler.

Eylül 1978'de yayınlanan TS 3260'da yöntem beton yüzey sertliği ile yaklaşık beton dayanımının tayini metodu diye adlandırılmış ve tüm detaylarıyla anlatılmıştır. Beton çekicinin amaçlarını şu şekilde açıklayabiliriz:

Betonun uniform bir şekilde dağılıp dağılmadığını kontrol etmek,

Yapıdaki farklı elemanların betonlarını birbirleri ile karşılaştırmak.

Diğer bir kullanım şekli de yüzey sertliğinden yararlanarak beton basınç dayanımını tahmin etmektir. Buradaki mantık bir cisim ne kadar sertse dayanımı da o kadar yüksektir şeklinde açıklanabilir. Fakat sadece beton çekici kullanarak beton dayanımı bulmak olanaksızdır. Çekiç değerleri, ölçümlerin alındığı yüzeyin özelliklerini haiz karot numunelerinden elde edilecek sonuçlar ile kalibre edilmeden pek bir işe yaramazlar.

BETON ÇEKİCİ (SCHMİDT ÇEKİCİ)  İLE ÖLÇÜM NASIL YAPILIR?

Beton çekici yalnız gözeneksiz betonlar için uygundur. Ölçüm yapılacak yüzey temiz, düz ve kuru bir satıh olmalıdır. Bunun için beton yüzeyi boya, yağ,i toz gibi maddelerden arındırılarak düzgün bir hale getirilmelidir. Temizleme işlemi çekiç ile birlikte verilen zımpara taşı ile yapılabilir. Hiçbir şekilde sıva üzerinden Ölçüm alınmamalıdır. Her bir örnek yüzeyden en az 10 okuma alınmalı ve her okuma noktası arasında minimum 20 mm bulunmalıdır. Ayrıca kenarlara 40-50 mm'den fazla yaklaşılmamalıdır. Okumalar aşağıdaki şekilde yapılır:

Zımpara taşı ile yüzey temizlenir,Hafifçe basınç uygulayarak darbe çubuğu serbest bırakılır,

Beton çekici test yüzeyine dik bir şekilde yerleştirilir,

Darbe tetikleninceye kadar çekiç ile test yüzeyine yavaşça bastırılır,

Tetiklenmeden sonra alt tarafta bulunan düğmeye basarak darbe çubuğu kilitlenir,

Göstergeden geri tepme sayısı R okunur,

Her test yüzeyi için 10 ayrı okuma yapılıncaya kadar yukarıdaki işlemler tekrarlanır.

10 adet okuma yaptıktan sonra en büyük ve en küçük değerler ihmal edilerek kalan 8 adet okumanın aritmetik ortalaması alınır. Böylece o test yüzeyini temsil eden ortalama bir R değeri elde edilmiş olunur.

Bulunan R değeri o test yüzeyini temsil eden dönüşüm eğrisinde yerine konularak R değerine karşılık gelen beton basınç dayanımı bulunur.

Burada unutulmaması gereken; bulduğunuz beton dayanımının, dönüşüm eğrinizin hazırlanmasında kullanılan örnek betonun, test edilecek betonu temsil ettiği doğru olacağıdır. Aksi halde %60-%70'lere kadar varabilecek hatalar yapılabilir.

Haber Kaynağı : 12punto