Miras düzenlemesi tartışma yarattı: Kadınların hakkı masada mı kaybolacak?

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yürürlüğe konan yeni düzenlemeye göre, mirasçılar artık noter aracılığına ihtiyaç duymadan kendi aralarında yazılı bir anlaşmayla miras paylaşımı yapabilecek. 

“Anlaşmalı paylaşım” olarak adlandırılan bu uygulama, mevcut yasada açıkça yer almamasına rağmen, pratikte eşit miras ilkesini devre dışı bırakabilecek nitelikte.

Daha önce resmi yollarla ve noter onayıyla yapılan paylaşımlarda, tüm mirasçılara eşit haklar tanınması yasal zorunluluktu. Ancak yeni düzenleme ile mirasçılar kendi aralarında anlaşarak farklı oranlarda paylaşım yapabilecek ve bu paylaşım doğrudan tapu müdürlüklerinde işleme alınacak. Üstelik hiçbir resmi kurum, yapılan paylaşımın adaletli ya da gönüllülük esasına dayalı olup olmadığını denetlemeyecek.

“RIZA” DENETLENMEYECEK, HAK GASPI KAPISI AÇILIYOR

Kadın örgütleri ve hukukçular, bu uygulamanın özellikle baskı altında yaşayan kadınlar için büyük bir risk taşıdığı görüşünde. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, düzenlemenin kadınların gerçek rızasını ortadan kaldırabileceğini savundu.

Güllü, “Anlaşmalı paylaşım adı altında yürütülen bu uygulama, kadınların ekonomik ve sosyal olarak baskı altında olduğu koşullarda eşit müzakere şansı tanımıyor. Tapuda yapılan işlemlerde rızanın gerçekten olup olmadığını denetleyecek hiçbir mekanizma yok” dedi. 

Özellikle aile içi şiddet, tehdit ve zorlamaya maruz kalan kadınların bu sistemde büyük hak kayıpları yaşayacağını belirten Güllü, uygulamanın mülkiyet hakkı ihlaline yol açabileceğini vurguladı.

Kadın hakları savunucuları, noter denetiminin dışlandığı bu sistemde, kadınların şiddet veya zorlama altında haklarından feragat etmeye zorlanabileceğine dikkat çekiyor. Hukukçular da “anlaşma” adı altında yapılacak birçok paylaşımın, gerçekte baskı altında alınmış kararlar olabileceğini belirterek, bu durumun şiddet vakalarını artırabileceği uyarısında bulunuyor.

Kadınlar için eşit miras hakkı yasal olarak hâlâ geçerli. Ancak uygulamadaki bu yeni yöntemle, eşitlik ilkesi kâğıt üstünde kalabilir. Kadın örgütleri ve barolar, hükümete çağrıda bulunarak bu düzenlemenin iptal edilmesini ve noter zorunluluğunun yeniden getirilmesini talep ediyor.