Merkez Bankası’ndan iki yılda rekor zarar: 1,5 trilyon Lira uçtu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2024 yılına ilişkin bilançosu Resmi Gazete'de yayımlandı. Banka, geçtiğimiz yıl toplamda 700 milyar 437 milyon TL zarar etti. Böylece Merkez Bankası, üst üste ikinci yılında da dev bir zarara imza atmış oldu.

İKİ YILDA TOPLAM ZARAR 1,5 TRİLYON LİRAYI GEÇTİ

TCMB, 2023 yılında da 818 milyar 182 milyon TL zarar açıklamıştı. Böylece son iki yılda açıklanan toplam zarar 1 trilyon 518 milyar 619 milyon TL'ye ulaştı. Bu rakam, Merkez Bankası tarihinin en yüksek zararları arasında yer alıyor.

KÂRLI YILLAR GERİDE KALDI

Oysa TCMB, 2021 yılında 57,5 milyar TL, 2022 yılında ise 72 milyar TL kâr açıklamıştı. Normal şartlarda Merkez Bankası, kâr ettiğinde bu tutarı Hazine’ye aktarıyordu. Ancak zarar edildiğinde bu miktar bilançoda "geçmiş yıl zararları" kalemi altında tutuluyor ve ileriki dönem kârlarından mahsup ediliyor.

ZARARIN NEDENLERİ: DÖVİZ AÇIĞI VE KKM

TCMB'nin bu büyük zararında etkili olan iki temel neden dikkat çekiyor:

Döviz açık pozisyonları

Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları için yapılan kur farkı ödemeleri

Özellikle kur korumalı mevduat sistemine yönelik yapılan ödemeler, Banka’nın mali yapısında ağır yük oluşturdu.

KKM YÜKÜ 2023’TE TCMB’YE YÜKLENDİ

2023 yılı Temmuz ayında TBMM'de kabul edilen düzenlemeyle, Türk lirası dönüşümlü KKM hesaplarına ilişkin kur farkı ödemeleri Hazine yerine Merkez Bankası tarafından yapılmaya başlandı. Bu karar, TCMB’nin bilançosunda büyük bir yük oluşturdu.

FAİZLER VE MENKUL KIYMETLER DE ZARARI ARTIRDI

Kur farkı ödemelerinin yanı sıra, 2023 ve 2024’te yükselen faiz oranlarının etkisiyle artan faiz giderleri ve menkul kıymet değer azalışları da kârı düşüren unsurlar arasında yer aldı.

REZERVLER ARTIYA GEÇSE DE YETERLİ OLMADI

TCMB’nin swap hariç net döviz rezervleri, uzun süre eksi seviyelerde seyrettikten sonra 2024 yılı Mayıs ayı sonunda pozitife geçmişti. Ancak bu gelişme, zararın önüne geçmekte yetersiz kaldı.

Haber Kaynağı : 12punto