Doğallık mı risk mi? Çiğ Süte dair bilinmesi gereken 5 önemli nokta!

Bazı insanlar çiğ sütü, doğal, işlenmemiş ve taze olduğu için daha sağlıklı olduğunu düşünerek tercih ederken, bazıları da ambalajlı sütlere göre daha ekonomik olduğu düşüncesiyle almayı seçiyor. Geçmişte sokak sütçülerinin evlere kadar gelip güğümlerden sürahilere süt boşalttığı dönemler nostaljik bir anı olarak kalsa da çiğ süt tüketimi bugün de devam ediyor. Ancak dikkat edilmezse, çiğ süt tüketimi ciddi enfeksiyonlara ve hatta hayati tehlikelere yol açabilir. 

Araştırmalar, uygun hijyen ve saklama koşulları sağlanmadan tüketilen çiğ sütün bazı bireylerde böbrek yetmezliği veya felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, ısıl işlem görmemiş sütlerin tüketimiyle ilgili önemli uyarılarda bulunuyor ve dikkat edilmesi gereken noktaları sıralıyor.

KAYNATMA SÜRESİNE DİKKAT EDİN!

Çiğ süt, zararlı mikroorganizmalar içerebileceği için insan sağlığını tehdit edebilir. Bu riskleri ortadan kaldırmak ve mikrobiyolojik güvenliği sağlamak amacıyla süt, kaynatma, pastörizasyon veya sterilizasyon gibi yöntemlerle mikroplardan arındırılmalıdır. Sağlık riskleri nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), çiğ süt ve çiğ sütten yapılan taze, yumuşak peynir, dondurma veya yoğurt gibi ürünlerin herhangi bir işlemden geçirilmeden tüketilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır. Evde çiğ süt için yaygın olarak kullanılan kaynatma yöntemi, mikroorganizmaları ve onların ürettiği toksinleri etkisiz hale getirmek için ortalama 15-20 dakika süreyle uygulanmalıdır.

CİDDİ HASTALIKLARA YOL AÇABİLİR!

Çiğ süt; Salmonella, E.col ve toplumda isimleri bilinmeyen birçok tehlikeli bakteriler içerebilir. H5N1 (kuş gribi) virüsüyle enfekte ineklerden alınan çiğ sütte bu virüsün bulunduğu tespit edilmiştir.

Çiğ süt ve çiğ süt ürünleri (peynir, kaymak, dondurma vb) özellikle toksoplazma enfeksiyonu açısından da ciddi risk taşır ve gebelere bulaştığında bebekte kalıcı hasarlara yol açma riski taşır. Seyahatlerde de bu tür gıdalar, bulaşıcı hastalıklar açısından önemli bir risk oluşturur. 

SOĞUK ZİNCİR ÇOK ÖNEMLİ

Çiğ süt, hayvanın sağılmasından tüketiciye ulaşana kadar geçen tüm süreçlerde mikroplardan arındırılmalı ve insan sağlığına zarar vermemesi için soğuk zincir uygulamasına büyük özen gösterilmelidir. Bu nedenle süt, sağım işleminin ardından en kısa sürede soğuk zincir sistemine dahil edilmelidir. Bu süreç, maksimum 4 saat içinde tamamlanmalıdır.

RİSK GRUBUNDAKİLER DİKKAT!

Çiğ sütte bulunan bakteriler, çiğ süt tüketen ya da bu sütten yapılan gıdaları yiyen herkesin sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Bu bakteriler, bazı kişilerde karın ağrısı, kusma, kanlı ishal, ateş, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi belirtilerle seyreden hastalıklara yol açarken, daha ağır vakalarda ölümle sonuçlanabilir. Özellikle risk altındaki gruplar şunlardır: hamileler, 5 yaş altı çocuklar, 65 yaş üstü bireyler, bağışıklık sistemi zayıf kişiler, kalp ve böbrek hastaları, diyabetliler, HIV enfeksiyonu taşıyanlar ve organ nakli yapılan kişiler.

PASTÖRİZAYON SÜTÜN BESİN DEĞERİNİ AZALTMAZ!

Toplumda birçok kişi, pastörizasyon işleminin sütün besin değerine zarar verdiği ve çiğ sütün daha sağlıklı olduğu gibi bir yanılgıya kapılabiliyor. Ancak bu görüş doğru değildir.

Pastörizasyon, sütteki zararlı mikroorganizmaları yok ederken, besin değerinde kayda değer bir değişikliğe neden olmaz. Vitamin ve protein seviyelerindeki düşüş, endişe yaratacak kadar belirgin değildir. Benzer şekilde, UHT (Ultra Yüksek Isı) işlemi de çiğ sütü kimyasal, fiziksel ve duyusal özelliklerini büyük ölçüde koruyarak mikroplardan arındırır. Uygulanan yüksek ısı sırasında sütteki vitamin gibi besin değerlerinde oluşan değişimler, gıda etkinliği açısından önemsiz derecede düşük seviyededir. Bu işlemler sayesinde hem mikroorganizma riski ortadan kaldırılır hem de sütün besin değeri korunmuş olur.