Türkiye'nin görünmeyen ama büyüyen sorunu: 100 bin evsiz insan

Üniversite yıllarında rahmetli Prof. Orhan Tuna, "Bu ülkenin işsiz sayısı bilinmez, çünkü işsizlerin gerçek sayısını bilmek için onlara maaş vermek ve kayıt altına almak gerekir, ama bizim ülkemizde bu yok" derdi.

Aradan geçen yıllarda işsizlik maaşı verilmeye başlandı ama şimdi de işsizlerin gerçek sayısını bilemiyoruz çünkü devletin resmi istatistik kurumu, bizim gerçek işsiz sayısını öğrenmemizi değil, öğrenmememizi istiyor, o yüzden uzmanlara da sorsanız, size net cevap veremiyorlar.

Türkiye'de sayıları bilinmeyen ve toplumun maalesef en alt kesiminde bulunan bir başka insan topluluğu da evsizler, yani sokakta yaşayanlar.

Meclis'te rakibini yumruklamakla övünen politikacılara sorsanız, "Türkiye'de evsiz filan da yoktur" derler ama, gerçek tabii ki böyle değil, tam 100 bin kişinin sokakta yaşadığı tahmin ediliyor, bu evsizlere herhangi bir yardım yapılmadığı, maaş ödenmediği için onların da gerçek sayısını bilmiyoruz, 100 bin sayısını, bu işle uğraşan Şefkat Derneği veriyor.

Bu 100 bin kişinin 10 bininin İstanbul'da yaşadığını söylüyorlar.

ŞefkatDer Başkanı Hayrettin Bulan, evsiz sayısının özellikle sayıları binleri bulan kira tahliye davalarının sonuçlanması ile daha da artacağını söyledi ve şöyle devam etti:

"Türkiye'de bir de gizli evsizler var, bunlar da, özellikle ekonomik krizin kötü etkisiyle evlerini kaybedip, bir yakınının evine sığınmak zorunda olanlar, bunlar da gizli evsiz sayılmalı."

Yaşanan ekonomik koşulların, insanları olumsuz etkilediği, kira davalarının daha çok insanı evsiz bırakacağını tahmin etmek zor değil.

Evsizlerin sayısı konusunda çalışan resmi bir kurum yok, sadece kışın çok soğuk günlerinde belediyeler sokakta yaşayanları belli mekanlarda topluyorlar ama onlar da, bir kez sayılmışlar ve sayıları 3500 olarak belirlenmiş.

Kısaca devletin bu konuda bir resmi verisi yok, evsizlerle ilgilenen bir resmi kurum da yok.

Hatta öyle ki, devletin şiddet gören kadınlar için oluşturduğu kadın sığınma evlerine, evsiz kadınların alınmadığı da söylendi, evsiz olduğu için bu tür kadın sığınma evlerine giden kadınlardan, şiddet gördüğünü kanıtlaması isteniyormuş ve belge yoksa, buralara alınmıyormuş.

Daha kötüsü de var: Evsiz olan engelliler, ikametgah gösteremedikleri için devletten engelli yardımı da alamıyormuş.Tam bir komedi ama pandemi döneminde, sokakta yaşayan bazı evsizlere sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği için ceza kesildiği haberlere konu olmuştu.

Peki gelişmiş batı ülkelerinde evsiz sorunu nasıl çözülüyor derseniz, öncelikle, sayılarının belirlenmesi için kendilerine yardım sağlandığını söyleyelim. Mesela, evsizlerin en fazla görüldüğü Amerika'da, her evsize devletin barınma yeri sağlama zorunluluğu anayasal bir hak sayılıyormuş ve dolayısıyla evsizlerle ilgili kayıtlar ve rakamlar biliniyor.

Türkiye'de evsizlerle ilgilenen, bu konuda kafa yoran sadece Şefkat Der var, zaten internette konuyu araştırınca da bu dernek göze çarpıyor, derneğin 32 resmi üyesi, 100 kadar gönüllüsü varmış, dernek başkanı imkanlar ölçüsünde ev kiralayıp, evsizlere tahsis ettiklerini söylüyor, ancak son yıllardaki kiralama sorunları nedeniyle onlar da dertliler, ev sahipleri evlerin tahliyesini talep ediyorlar.

Hangi alana el atsanız, büyük sorunlar olduğunu görüyorsunuz, evsizler de Türkiye'nin göze çarpmayan, konuşulmayan ve ancak çok soğukta sokakta biri donarak ölürse gündeme gelen bir konu.

Ülkenin, sayıları 100 bini bulduğu söylenen vatandaşlarının, kaydını bile tutmaması ise akıl alır gibi değil.