Cümlenin ilk yarısıyla suçlamak olmaz

Merdan Yanardağ’ın, “Alevilerin haini çoktur” dediği yazılıp çiziliyor. Halbuki bu, cümlenin ilk yarısı. Bir sözü değerlendirirken cümlenin ilk yarısını alıp, o bölüm üzerinde tepinmek doğru değil…

Çok konuşulan, eleştirilen o cümlesinin tamamı aynen şöyleydi: “Alevilerin haini çoktur, tıpkı diğer milletlerin ve diğer inançların olduğu gibi, olur ama bu ülkenin en mazlum en temiz insanları arasında -diğer yurttaşlarımızın olduğu gibi- Aleviler vardır.”

Merdan Yanardağ, “Alevilerin haini çoktur” derken hemen ardından “tıpkı diğer milletlerin ve diğer inançların da olduğu gibi” diye ekleyerek, bu sözü tüm milletler ve inançları kapsayacak bir ifadeye dönüştürüyordu. Özetle, tüm milletler ve inanç gruplarında hainin çok olduğunu savunuyordu.

Böyle bir cümlenin ilk yarısını alıp sadece Aleviler için söylenmiş gibi aktarmak gerçeği saptırmaktır.  Çünkü cümlenin ilk yarısı Aleviler için çok ağır bir ifade, tümünü aldığınızda ise muhatap tüm gruplar.

Peki Merdan Yanardağ, neden Aleviler üzerinden böyle bir konuşma yapıyordu? Kemal Kılıçdaroğlu’nun CHP Kurultayı ile ilgili mahkeme kararına ilişkin alacağı tavrı konuşurken, CHP Kurultayında “mutlak butlan” (tümüyle geçersiz) kararı alınması ve bu karara uyulmasının “ihanet” olacağını söylüyor, oradan Aleviler üzerinden devam ediyordu.

Sonra da “Kadıköy’e nasıl bir pankart astılar? Oraya Zülfikar kılıcını koydular. İktidar bunu kullanıyor, bunun Alevi davası olduğunu anlatmaya çalışıyor Kılıçdaroğlu üzerinden” diyerek, Alevilerden söz etmesinin nedenini açıklıyordu.

Zira o gün CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in, Kadıköy mitingi öncesinde bir üst geçide asılan faili belirsiz “Halkın partisini hırsızlar değil halk partililer yönetecek. Milletin son umudu Kemal Kılıçdaroğlu” pankartının bir yanına Aleviler için değerli bir sembol olan Hz. Ali’nin “Zülfikar kılıcı” konulmuştu.

Programın tümünü Tele1’in sitesinden bulup izlemek mümkün, merak eden oradan bulup dinleyebilir. Bu ilgili bölümün çözümünü altta aktarıyorum.

Kısacası, Merdan Yanardağ’ın bu görüşlerine ve ifade biçimine katılmayabiliriz; tartışır eleştiririz. Kaldı ki, bence “hain” sözcüğü bu kadar kolay kullanılmamalı, bir etiket haline getirilmemeli; insanlar düşmanlaştırmamalı. Zaten bu dönemde “Hainlik” kavramı o kadar sık ve yaygın biçimde kullanılmaya başlandı ki, bari biz gazeteciler buna katkıda bulunmayalım.

Ancak Merdan Yanardağ’ın sözlerini değerlendirirken bazı gazeteciler, Alevi kuruluşlar ile RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin gibi cümlenin ilk yarısını alıp devamını görmezden gelmek ve suçlamak da apaçık haksızlık… Ahlaki açıdan da sorunlu bir yaklaşım bu…

Faruk BİLDİRİCİ / 17 Eylül 2025

Tele 1’de 10 Eylül 2025’te yayımlanan programın ilgili bölümü aynen şöyle:

Murat Taylan: Böyle bir karar alınması ve buna uyulmasını ihanet olarak görüyorsunuz.

Merdan Yanardağ: Elbette öyle. Bunun bir ihanet olacağını düşünüyorum. Yani yok piro, Alevi bilmem ne, dede filan bu edebiyatla bu iş olmaz. Alevilerin haini çoktur, tıpkı diğer milletlerin ve diğer inançların olduğu gibi, olur ama bu ülkenin en mazlum en temiz insanları arasında -diğer yurttaşlarımızın olduğu gibi- Aleviler vardır. Aleviler buna izin vermeyecektir.

Murat Taylan: Alevilerin de… Alevilerin dediniz ya…

Merdan Yanardağ: Evet, Alevilerin de… Dolayısıyla hiç kimse Aleviler üzerinden siyasi hesap yapmaya kalkmasın. Bir kere CHP bir mezhep partisi değil, mezhepçilerin partisi de değil. Aleviliğe en çok zarar verenler onlar oldu. En çok zarar verenler. Hangi Alevilik davasını güttünüz? Aleviler buna izin vermeyeceklerdir.