Kızamık vakalarında korkutan artış: ‘Aşı karşıtlığı toplum sağlığını tehdit ediyor’

Aslı AĞIRDİL - 12punto.com.tr

Dünya çapında kızamık vakalarındaki artış endişe yaratıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün Avrupa Bölgesi Kızamık Raporuna göre, Türkiye, Rusya ve Tacikistan’ın ardından hastalığın en çok görüldüğü üçüncü ülke oldu. 12punto’ya konuşan İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Saffet Ercan, kızamık vakalarının artışında aşı karşıtlığına işaret etti.

UNICEF’in raporuna göre Avrupa ve Orta Asya bölgesinde 2023’ün Ocak ayından 5 Aralık’a kadar geçen yıla oranla yüzde 3266’lık artışla 30.601 kızamık vakası bildirildi. 2022 yılında ise bu sayı sadece 909’du.

12Punto'ya konuşan İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Saffet Ercan, vakaların artmasının nedenlerinin son yıllarda yaşanan göç olgusu, kayıt dışı nüfusun artması ve aşı özelinde yaşanan sorunlar olduğunu dile getirdi. 

ÖLÜM HABERLERİ GELDİ

Kızamık vakaların özellikle bu yıl artış gösterdiğini vurgulayan Ercan, ölümlerin yaşandığına dair haberler de geldiğini belirtti. Ercan şunları aktardı; 

“Kızamık bulaşıcılığı oldukça yüksek bir hastalık çeşidi. Özellikle de çocuklarda gördüğümüz bir hastalık. Ateş ve döküntüyle belirti verir sonrasında devam eder. Neyse ki son 50 yıldır uygulanan aşısı var. Aşıdan önce on binlerce vaka görülürken aşıdan sonra bazen vakanın görülmediği yıllar bile oldu ama ara ara yine de görülmeye devam ediyor. 2023 yılında biz de Türkiye'de vaka artışı gözlemliyorduk. Sene başında yaptığımız açıklamalarda da ölüm olduğuna dair haberler gelmişti. Türkiye'de en son 2018 ya da 2017 de 5-6 yıl önce bir artış olmuştu. Ondan önce de 2011’de dikkat çekici bir artış vardı. 2023 yılı da kızamık vakalarının artış gösterdiği bir yıl olarak tarihe geçti.”

AŞI KONUSUNDA BİLGİ KİRLİLİĞİ

Pandemi döneminde başlayan aşı karşıtlığını hatırlatan Ercan şöyle devam etti; 

“Gerek kızamığa özgün takvim değişikliğinden dolayı yaşanan problem gerekse de covid aşılamaları döneminde çok yaygın olarak aşı konusunda bilgi kirliliği yaşanması problemlere neden oldu. Kamuoyunda covid aşılarına karşı bir güvensizlik yaratıldı. Tabi bu da tüm aşıları etkiledi. Dolayısıyla aşı yaptırmak istemeyen ailelerle karşılaşmaya başladık. Fakat bu sadece çocukların değil tüm toplumun sağlığını tehdit ediyor. İnsanlarda aşıların zarar verdiği ve işe yaramadığına dair kafalarında ön yargılar var. Konuşmayla bunların bir kısmı giderilebiliyor ancak bir kısmı çok katı.

'KAMUSAL YAPTIRIM GEREK'

"Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2017 yılında verdiği bir kararın sonuçlarını yaşıyoruz. Bir aile çocuklarına aşı yaptırmak istemediği için onların kendi tasarrufu olabileceğini iddia ederek mahkemeye başvurmuştu. Mahkeme süreci yıllar sürdü ve en son Anayasa Mahkemesi aşı yaptırmanın bireysel bir tercih olduğunu hükmetti. Sonuç olarak onları ikna edip konuşmak dışında hiçbir yaptırım yok. Biz biliyoruz ki Avrupa'daki ülkeler aşıyla ilgili önlemler uyguluyor. Hatta bazı ülkelerde kamu okullarına aşıları tam olmayan çocukları kabul etmiyorlar veya ailelerin aşıları tamamlanmamış çocukları varsa para cezası kesiliyor. Fakat biz de tamamen sağlık çalışanlarının çabasına ve ailelerin duyarlılığına kalmış bir durum"

Aşının teşviki konusunda çalışmalar yapılmasını dile getiren Ercan, şunları söyledi:

"Yaptığımız uyarılardan sonra bakanlık kamu spotları şeklinde televizyonlarda aşıyla ilgili bir takım çalışmalar yaptı ama sorun sadece bununla çözülmekten başka bir hal aldı. İnsanların aşıya teşviki için bir takım yaptırımlar gündeme gelebilir. Çünkü kızamığın bir toplumda görülmemesi için aşılanma oranının yüzde 90'nın üzerine çıkması gerekiyor ama bazı aileler yaptırmayınca bu oranı yakalamıyoruz ve bütün çocuklar bu sefer kızamık riskiyle karşı karşıya kalıyor. Dolayısıyla bireysel özgürlük deyip geçiştirilecek bir konu değil. Çünkü diğer çocukları da etkileyen bir şey. Dolayısıyla kamusal yaptırım gelmesi gereken bir konu"

DÜZENSİZ GÖÇ VE BÖLGESEL AŞILARDA ADALETSİZLİK 

"Aşının maliyeti konusunda bir sorun yok çünkü Aile Sağlığı Merkezleri'nde gelen herkese aşı yapılıyor. Fakat bizim yıllardır şöyle bir sorunumuz var; bölgesel aşılarda bir adaletsizlik, eşitsizlik var. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşanıyor. Son yıllarda azalmasına rağmen eşitsizlik hala devam ediyor. Bunun üzerine şunu da söylemek lazım; son yıllarda yaşanan göç olgusu, gelen mültecilerin kayıtlarıyla ilgili yaşanan sıkıntılar, kayıt dışı nüfusun artması, bu konuda aşı özelinde sorunlar yaşanıyor. Dolayısıyla bağışıklama oranının yüksek tutulması için bütün nüfusun kayıt altına alınması ve aşıya ulaşımda adaletsizliğin giderilmesi lazım"

"Kızamık aşılarının koruyuculuğu yüzde 95. Yani yüzde 95 oranında koruduğu için o yüzde 5'lik nüfusu koruyamıyor. Yüzde 5'lik nüfus birikiyor ve belli dönemlerde kızamık aşısı artıyor. Dolayısıyla aşının kümülatif etkisi nedeniyle kızamık vakalarının belli yıllarda 3-5 yıl aralıklarla artış gösterdiği beklenebilen bir durum. Ama bu yıl çok daha fazla kızamık vakası var. Bu durumu kümülatif etkinin doğurduğu sonuca bağlayamayız. Çünkü en büyük neden aşılamada yaşanan problemler diyebiliriz"

Haber Kaynağı : 12punto