Türkiye'de devrimin önderleri Deniz Gezmiş, Yusuf İnan, Hüseyin Aslan! Üç Fidan'ın idamının üzerinden 53 yıl geçti

6 Mayıs 1972’de idam edilen Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın mücadelesi hâlâ hafızalarda yaşıyor. TBMM'de alınan kararla asılan üç devrimci, Türkiye’nin bağımsızlık tarihine silinmez bir iz bıraktı.

Emperyalizme, faşizme, savaşa ve yoksulluğa karşı mücadele eden Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan; Türkiye’de 68 Kuşağı’nın simge isimleri arasında yer aldı.

6. Filo’yu denize döken devrimcilerin önderlerinden olan bu üç yurtsever genç, idealleri uğruna hayatlarını feda etti.

Bugün, bağımsızlık söylemleriyle öne çıkan çevrelerin, o dönemde idam kararına destek vermesi ise hâlâ tartışılan konular arasında. Milli Görüş hareketi de bu sürece destek veren yapılar arasında gösteriliyor.

ÖĞRENCİ HAREKETLERİNE 12 MART DARBESİ DARBE VURDU

Tüm dünyada etkisini hissettiren 68 gençlik hareketi, Türkiye’de de üniversitelerde karşılık buldu. 1969’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin işgaline öncülük eden Deniz Gezmiş hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Ancak Gezmiş, yakalanmadan Filistin’e geçti.

12 Mart 1971’de verilen muhtıra sonrası kurulan askeri rejim, öğrenci hareketlerini doğrudan hedef aldı. THKO ve THKP-C’nin birçok üyesi tutuklandı ya da öldürüldü. Gezmiş, Aslan ve İnan da bu süreçte sırasıyla Gemerek, Şarkışla ve Kayseri’de yakalandı.

ASKERİ MAHKEMEDE YARGILANDILAR, İDAM CEZASI VERİLDİ

Gezmiş, İnan ve Aslan, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No’lu Askeri Mahkemesi’nde Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında yargılandı. Savcılık görevini Baki Tuğ üstlendi. Mahkeme, Gezmiş, Aslan ve İnan’a idam cezası verdi.

Onları kurtarmak amacıyla yapılan girişimlerden biri de Mahir Çayan öncülüğünde gerçekleştirildi. NATO’ya ait radar istasyonunda çalışan üç yabancı teknisyen kaçırılarak takas talebinde bulunuldu. Ancak Kızıldere’de kuşatılan evde çıkan çatışmada öldürüldüler.

TBMM’DE “ÜÇ - ÜÇ” SLOGANLARIYLA ONAYLANDI

İdam cezaları, 24 Nisan 1972’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 48 ret oyuna karşılık 273 kabul oyuyla kesinleşti. Adalet Partisi grubunun yoğun desteğiyle geçen kararda, “üç - üç” sloganları dikkat çekti. Bu sloganlar, 1960 darbesi sonrası idam edilen Menderes, Zorlu ve Polatkan’a gönderme olarak yorumlandı.

CHP Genel Başkanı İsmet İnönü ve Genel Sekreter Bülent Ecevit ise siyasi suçlarda idam cezasına karşı çıkarak ret oyu kullandı.

ULUCANLAR’DA SABAHIN İLK IŞIKLARIYLA ASILDILAR

6 Mayıs 1972 sabahı, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan; Ankara Ulucanlar Cezaevi’nde idam edildi. Gezmiş ve Aslan 25, Hüseyin İnan ise sadece 23 yaşındaydı. Bugün müze olarak hizmet veren Ulucanlar Cezaevi, bu trajik olayın hafızalardaki mekânı olmayı sürdürüyor.