Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'ndan İsrail'e soykırım davası için önemli karar

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Güney Afrika Cumhuriyeti'nin İsrail'e karşı açtığı soykırım davasında, İsrail'in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğuna hükmetti.

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair Güney Afrika tarafından açılan davada ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğuna karar verdi. İsrail'in dosyanın reddi talebi reddedildi ve soykırım davasının esasının görüşülmesine karar verildi.

Uluslararası Adalet Divanı, Gazze'de yaşanan insani trajedinin büyük bir endişe kaynağı olduğunu ifade etti ve bu konuda son derece duyarlı olduğunu vurguladı. İsrail'in davayı ret talebinin kabul edilmemesiyle birlikte, soykırım davasıyla ilgili görüşmeler devam edecek.

Mahkeme Başkanı'nın açıklaması:

Karar çerçevesinde öncelikle mevcut durumun aciliyeti göz önünde bulundurulmuştur. Hamas 7 Ekim'de İsrail'e karşı bir saldırı gerçekleştirmiştir. Sonrasında çok ciddi bir operasyon İsrail tarafından başlatılmıştır. Gazze'deki nüfusun büyük bir kısmı yerinden edilmiş, sivillere yönelik çeşitli etkiler ortaya konulmuştur. Çok sayıda kişi hayatını kaybetmiştir. Burada süreci takip eden BM kurulları vardır. Mahkeme insanlık trajedisinin boyutunun farkında. İsrail'in attığı adımların sonuçlarına bakılacaktır. Soykırım sözleşmesi kapsamında İsrail, bakanlık yazısı ile bir soykırım eyleminde bulunduğu iddiasını reddetmiştir. İsrail tarafından "soykırım suçlaması hem uygunsuz hem de hukuki olarak temeli yok" denilmiştir. Tarafların anlaşmazlıkları tespit edilmiştir.

RET TALEBİ REDEDİLDİ

İhtiyati tedbir talepleri görüşülmektedir. Güney Afrika'nın başvurusu kapsamında mahkemenin görüşüne göre Güney Afrika'nın iddialarının bir kısmının sözleşmenin maddeleri içine girebileceği tespit edilmiştir. Mahkeme, bu davayı ele almaya yetkili olduğuna karar vermiştir. Mahkeme, İsrail'in dosyanın reddedilmesi talebini reddetmektedir.

GÜNEY AFRİKA'NIN TALEPLERİ NEYDİ?

29 Aralık 2023'te Güney Afrika'nın İsrail aleyhine açtığı davada, Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülük ihlali iddiası hatırlatıldı. Güney Afrika, Filistin halkının Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki haklarına zarar gelmemesi amacıyla ihtiyati tedbir talep etti.

Güney Afrika, Uluslararası Adalet Divanı'ndan, İsrail'i soykırım yapmamaya, soykırımı önlemeye ve soykırım faillerini cezalandırmaya zorlamak için geçici tedbir uygulanmasını talep etti. Bu geçici tedbirler, dava süreci devam ederken durumun daha da kötüleşmesini önlemeyi hedefliyordu.

Güney Afrika'nın talepleri şu şekildeydi:

İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonları derhal durdurması,

İsrail'in kontrolü altındaki herhangi bir grup tarafından Gazze'de herhangi bir askeri operasyonu ilerletmeme taahhüdü,

Filistinlilere yönelik soykırımı önlemek için İsrail'in gerekli tüm makul tedbirleri alması,

İsrail'in Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesi kapsamına giren her türlü eylemden kaçınması,

İsrail'in yerinden edilenlere evlerine dönme imkanı sağlaması ve insani yardıma erişimi temin etmesi,

İsrail'in soykırıma karışanları cezalandırmak için gerekli adımları atması,

İsrail'in soykırımın delillerini muhafaza etmesi ve bu amaçla uluslararası görevlilere Gazze'ye erişimi engelleme yasağı,

İsrail'in alınan tedbirleri düzenli olarak uyguladığına dair Divan'a rapor sunması,

İsrail'in dava sürecini zorlaştıracak veya uzatacak eylemlerden kaçınması.