Faize akan bütçe, halktan toplanan vergiyle dolduruluyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı bütçe verilerine göre, merkezi yönetim bütçesi yılın ilk dört ayında 885,5 milyar lira açık verdi. Nisan ayında tek başına verilen açık ise 174,7 milyar TL olarak kaydedildi. Bütçe gelirleri 957,4 milyar lira olurken, giderler 1,13 trilyon liraya ulaştı.

FAİZ GİDERİ SAĞLIK VE EĞİTİMİ GERİDE BIRAKTI

Bütçedeki en dikkat çekici kalem faiz harcamaları oldu. Ocak-Nisan döneminde toplam 724,6 milyar liralık faiz ödemesi yapıldı. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 98,8’lik bir artış anlamına geliyor. Sadece Nisan ayında 260,6 milyar lira faiz ödemesi yapıldı. Geçen yıl aynı ayda bu tutar 114 milyar liraydı. Böylece, 2024 Nisan ayında her 100 liralık harcamanın 15 lirası faize giderken, bu yıl aynı oran 23 liraya yükseldi.

Sağlık hizmetlerine 360,6 milyar TL, eğitim hizmetlerine ise 584,6 milyar TL ayrıldı. Ancak faiz harcamaları bu temel kamu hizmetlerinin önüne geçti.

VERGİ YÜKÜ HALKIN OMUZUNDA

2025 yılının ilk dört ayında 2,81 trilyon lira vergi toplandı. Vergi gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 53 arttı. Bu gelirlerin yüzde 53,2’sini yani 1,49 trilyon lirasını Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) oluşturdu.

Banka ve sigorta işlemleri üzerinden alınan BSMV (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi) geliri ise Ocak-Nisan döneminde 122,9 milyar liraya ulaştı. Bu kalemden elde edilen gelir geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 80 artış gösterdi.

İSRAF DURMADI: TAŞIT VE UÇAK KİRALARI YÜKSELİYOR

Kamunun taşıt ve uçak kiralama giderleri de artmaya devam etti. Yılın ilk dört ayında taşıt kiralama harcamaları toplamda 1,32 milyar lira oldu. Aylara göre dağılım şu şekilde:

Ocak: 185,7 milyon TL

Şubat: 336,9 milyon TL

Mart: 416,1 milyon TL

Nisan: 382,2 milyon TL

Aynı dönemde uçak kiralama giderleri ise toplamda 925,6 milyon TL’ye ulaştı. Nisan ayında bu kalem için 254,6 milyon TL harcandı. Böylece, taşıt ve uçak kiralama için yapılan toplam harcama 2,25 milyar TL’yi buldu. Bu tutar geçen yılın aynı döneminde 2,08 milyar liraydı.

Geçtiğimiz yıl Ocak-Nisan döneminde baskı ve cilt işleri için yapılan harcama 1,25 milyar lirayı bulmuştu. Bu yılın verilerine dair ayrıntı verilmemiş olsa da bu kalem, israf tartışmalarının merkezinde yer almaya devam ediyor.

TEMSİL VE TANITIMDA SEÇİM ETKİSİ

Temsil, tanıtma ve ağırlama harcamaları da dikkat çekici. Ocak-Nisan döneminde bu kalemden yapılan toplam harcama 267,8 milyon TL oldu. Sadece Nisan ayında 82,8 milyon lira harcandı.

Mart 2024'te yerel seçimlerin yapıldığı dönemde bu kalemden yapılan harcama ise 714,5 milyon TL’ye ulaşmıştı. Seçim döneminde yaşanan bu sıçrama, propaganda amacıyla yapılan kamu harcamalarını gündeme getirdi.

ÖRTÜLÜ ÖDENEK REKOR KIRDI

Cumhurbaşkanlığı tarafından kullanılan ve denetime tabi olmayan örtülü ödenekte yılın en büyük harcaması Nisan ayında gerçekleşti. Bu ayda 1,64 milyar lira örtülü ödenek harcandı. Ocak-Nisan toplamı ise 4,96 milyar liraya ulaştı.

SARAY’IN HARCAMALARI DURMUYOR

Cumhurbaşkanlığı bütçesinden yapılan harcamalar da yüksek seviyede. Yılın ilk dört ayında Saray’ın harcamaları 5,36 milyar TL oldu. Başlangıç ödeneğinin yüzde 32’si bu dönemde tüketildi. Ayda ortalama 1,34 milyar TL harcandı. Bu da dakikada yaklaşık 31 bin liralık harcama anlamına geliyor.

Haber Kaynağı : 12punto