9 işçi öldü, komisyon raporu halen yok: İliç faciasının üzerinden 1 yıl geçti

13 Şubat 2024 tarihinde meydana gelen Erzincan'ın İliç ilçesinde bulunan altın madenindeki toprak kayması faciasının üzerinden 1 yıl geçti. 9 işçinin hayatını kaybettiği faciada, işçilerin cesetleri haftalarca arandı. 

Olayla ilgili İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve farklı üniversitelerden bilim insanları da heyelanın çevresel etkilerini araştırmak için su ve toprak analizleri yaptı.

Maden sahasında incelemelerde bulunan bilirkişi heyeti, 17 Şubat'ta ön rapor hazırladı. Raporda, 5 kişi asli kusurlu bulundu. Toprak kaymasının yaşandığı gün sabah saatlerinde madenciler tarafından çekilen "çatlak fotoğrafları" da bilirkişi raporunda delil olarak yer aldı.

Konuyla ilgili araştırma yapmak üzere Meclis'te grubu bulunan tüm partilerin ortak kararıyla TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu kuruldu ve komisyon 7 Mayıs'ta Erzincan'daki çalışmalarına başlayarak olayı tüm boyutuyla raporlaştırdı.

Maden sahasındaki heyelana ilişkin bilirkişi heyeti de mayıs ayında çalışmalarını tamamlayıp raporu savcılığa sundu. Raporda, proje yönetim mekanizmasının doğru ve işler şekilde sürdürülmediği, maden alanındaki uyarı sisteminin de yetersiz olduğu kanaatine varıldığı belirtildi. Raporda ayrıca şirketin yönetici ve mühendislerinden 13 kişi asli kusurlu bulundu.

Kasım ayında ise heyelana ilişkin çevresel etki değerlendirmesini (ÇED) kapsayan bilirkişi raporu hazırlandı. İstanbul Teknik, Hacettepe, Yıldız Teknik ve Gazi üniversitelerinden çevre, inşaat, jeoloji ve maden yüksek mühendislerinden oluşan heyetin değerlendirmeleri sonucu hazırlanan yeni bilirkişi raporunda, "ÇED raporunda onay veya imzası bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin kusursuz olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır" ifadesi kullanıldı.

Ayrıca İliç Cumhuriyet Başsavcılığı, heyelana ilişkin soruşturmada, ÇED raporlarında onay ve imzası bulunan kamu yetkilileri hakkında "kovuşturmaya yer olmadığı"na karar verdi.

Heyelana ilişkin 18 Aralık 2024'te, 5'i tutuklu 43 şüpheli hakkında "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak" ve "çevreyi taksirle kirletmek" suçlarından iddianame hazırlanarak mahkemeye sunuldu.

Tutuklu şüpheliler ile tutuksuz 38 zanlı hakkında hazırlanan 69 sayfalık iddianamede, tüm şüphelilerin "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak" suçundan 2 yıldan 15'er yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.

Şüphelilerden altın madenini o dönem işleten şirketin Kanadalı yöneticisi I.R.G. ile C.Y.D. ve K.Ö. hakkında ayrıca "çevreyi taksirle kirletmek" suçundan adli para ya da toprak, suda veya havada kalıcı etki bırakması halinde 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istendi.

İddianamedeki bilirkişi raporuna göre, 43 şüpheliden 12'sinin "genel olarak projenin doğru yönetilememesi, risklerin belirlenmemesi, acil yönetim planı oluşturulmaması, iletişim ve koordinasyonun yeterince sağlanamaması" gibi nedenlerle asli kusurlu oldukları kanaatine varıldı. İddianamede, "Olayın meydana gelmesinde proje yönetim mekanizmasının doğru ve işler şekilde kurulmadığı, Faz 4B olarak kapasite artışına gidildiği ve hazırlanan projelerde tasarım hatalarının bulunduğu, işletme aşamasında proje tasarım kriterlerinin yetersiz takip edildiği, Faz 5 inşaatı sırasında yığın liçine yakın mesafelerde ve yüksek miktarlarda patlayıcı kullanılarak yapılan patlatmaların yığın liçine olası hasar risklerinin belirlenmediği anlaşılmıştır." ifadelerine yer verildi.

Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesince 3 Ocak'ta iddianamenin kabul edilmesinin ardından 17 Mart'ta 43 sanığın yargılanmasına başlanacak.

Öte yandan kayıp işçilerden birinin 5 Nisan'da, diğerinin 19 Nisan'da, ikisinin 4 Mayıs'ta, beşinin de 10 Haziran 2024'te cenazelerine ulaşıldı.

Haber Kaynağı : 12punto