GSS borcu olanların yüzünü güldürecek düzenleme: Kimlerin borcu silinecek?

2025 yılı yaklaşırken borçlular Genel Sağlık Sigortası'ndan (GSS) yararlanmaya devam edip etmeyeceklerini merak ediyor.

100 milyar TL'yi aşan, 2025 yılı asgari ücret zammı ve oluşacak gecikme faiziyle daha da artacak olan GSS borçlarının ödeyemeyenlerin durumu ne olacak?

GSS NEDİR? GSS ZORUNLU MU?

GSS; kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigorta anlamına geliyor. Genel Sağlık Sigortası kişilerin ekonomik gücü ve isteğine bakılmaksızın, ortaya çıkacak hastalık riskine karşı 85 milyonluk Türkiye'nin tamamını kapsıyor. GSS zorunlu olup, bu hak ve yükümlülüklerden vazgeçilmesi mümkün değil.

KİMLERİ KAPSIYOR?

GSS kapsamında sigortalı sayılan 33 grup özetle şöyle: Bir işverenin emrinden çalışan 4/a'lılar, BağKur'lu 4/b'liler, kamu idarelerinde çalışan 4/c'liler. İsteğe bağlı sigortalı olanlar. Aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar, 18 yaşını doldurmamış çocuklar, 65 yaş aylığı alanlar, şeref aylığı alanlar, geçici köy korucuları emeklileri, dünya, olimpiyat ve Avrupa şampiyonluğu kazanmış sporcular, işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan kişiler, Türkiye'de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler, avukatlık stajı yapmakta olanlar, hakkında koruyucu tedbir kararı verilen kadınlar, 18 yaşından küçük engelli ve engelli yakını aylığı alanlar, er, erbaşlar.

GSS NE ZAMAN BAŞLIYOR?

Kişilerin genel sağlık sigortalılığının başlangıcı şartlara göre değişiklik gösteriyor. 4/a, 4/b ve 4/c'liler sigortalı işe başladıklarında, ödeme gücü bulunmayanlar sisteme dahil edildiğinde otomatik olarak GSS süreci başlıyor.

GELİR TESTİ KİMLER İÇİN YAPILIYOR?

Gelir testi, herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşların gelirlerine göre prim ödeyip ödeyemeyeceklerini belirleyen bir işlem. Gelir testi yaptıranlardan düşük gelirli olanların primleri devlet tarafından karşılanıyor. Gelir testi sonucuna göre kişi başına geliri brüt asgari ücretin üçte birinden fazla olduğu tespit edilenler prim ödemek zorunda.

BAŞVURU VE ÖDEME NASIL YAPILIYOR?

Gelir testi yaptırmak isteyenler, ikametgâhının bulunduğu il/ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na (SYD) bizzat veya e-Devlet üzerinden başvurabiliyor. GSS primleri banka veznelerinden, internet bankacılığından, banka ATM'lerinden, PTT şubelerinden ödenebiliyor. Genel sağlık sigortalılarının tescil ve borç durumu e-Devlet uygulamasından görüntüleniyor ve kredi kartı ile prim borcu ödenebiliyor.

GSS PRİM ÜCRETİ NE KADAR?

Gelir testi sonucuna göre aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı brüt asgari ücretin üçte birinden (6.667,5 TL) az olan vatandaşların primleri devlet tarafından ödeniyor. Brüt asgari ücretin üçte biri üzerinde geliri bulunanlar aylık brüt asgari ücretin yüzde 3'ü (600.08 TL) oranında prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.

Genel sağlık sigortası sadece üniversite ve devlet hastanelerinde geçerli olduğu için özel hastane ve kuruluşlarda genel sağlık sigortasından yararlanılamıyor.

TOPLAM BORÇ NE KADAR?

"Herkese sağlık güvencesi" uygulaması ile herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar, aylık sadece 600,08 TL GSS primi ödeyerek ailece sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor. Bu kapsamda ödeme gücü olmayan 6.1 milyon kişinin GSS primini devlet karşıladı. 2024 yıl sonu itibarıyla toplam ödemenin 103.9 milyar lira olması öngörülüyor.

Hükümet ödeme gücü bulunmayan vatandaşların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için geriye dönük GSS borçları için ya silme ya da erteleme yöntemlerini hayata geçirdi. 2012 yılı borçları 2022 yılında, 2013 yılı borçları ise 2023 yılında çıkarılan af düzenlemeleriyle silindi. Geriye dönük 10 yıllık borçlar için de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle "erteleme" yoluna gidildİ.

400 BİN KİŞİNİN GSS BORCU SİLİNECEK

Önümüzdeki hafta TBMM'ye sunulacak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'yla ilişkili yasa teklifinde 2014 yılı borçları için af düzenlemesi hayata geçirilecek. Sabah Gazetesi'nde yer alan habere göre bu kapsamda 400 bin ödeme gücü bulunmayan vatandaşın 250 milyon TL'yi aşan borcu silinecek.

10 YILLIK BORÇ ERTELENECEK

Öte yandan aralık ayından çıkarılması beklenen Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle de geçim sıkıntısındaki milyonlarca vatandaşın 2015 yılından bugüne kadar olan milyarlarca TL'lik borçları bir yıl daha ertelenecek. Kulislerde konuşulanlara göre borç düğümünü çözecek kararnamenin aralık ayı içinde yayınlanması bekleniyor.