TÜİK marifetiyle, emekli aylığının yüzde 86’sına, asgari ücretin yüzde 66’sına el koydular

TÜİK, enflasyon ölçüm ve açıklamalarıyla, emeklinin, işçinin, memurun haklarını açıkça gasp ediyor. İstatistik bilimine ihanet ediyor.

TÜİK, Haziran ayı için yüzde 1.64 enflasyon açıkladı. Emekliler ve memurlar için yapılacak maaş düzenlemesi için de altı aylık enflasyonu yüzde 24.73 olarak bulmuş. Nereden  bulduysa.. 

Oysa bağımsız iktisatçılardan oluşan ENAG altı ay için enflasyonu yüzde 41.16 olarak hesapladı. Ben de 2022 Ocak ayından itibaren kendi tüketim alışkanlıklarıma göre bir enflasyon sepeti oluşturdum ve kendi enflasyonumu ölçüyorum. ENAG ile at başı gidiyor. Benim bu yılın ilk altı ayı için bulduğum enflasyon yüzde 43.27… O nedenle, TÜİK ve İstanbul Ticaret Odası hesabını ret ediyor, ENAG’ın hesabını doğru ve gerçekçi kabul ediyorum.

Temmuzda emeklilere altı aylık enflasyon farkı olarak yüzde 24.73 verecekler. En düşük emekli aylığı 10 bin liradan 12 bin 473 liraya çıkacak. Oysa ENAG’a göre 14 bin 116 lira olması gerekirdi. TÜİK, bilinçli olarak hatalı ölçümlerle emeklilerin maaş farklarından (14116-12473) 1643 liranın buharlaştırılmasına aracılık etmiş oldu. 

“Çok mu ” diye sorarsanız…  Sadece 6 aya bakarsak, “hayır bu kez az” derim. Altı ayda emekli aylığının yüzde 12’sine el koyuyorlar. Oysa son dört yılda emekli aylıklarının yüzde 86’sını gasp ettiler.  O nedenle tartışmayı sadece bu yıla göre değil, son 4 yıla göre yapmakta ısrar ediyorum, son 4 yılın hesabının mutlaka sorulması gerektiğini söylüyorum.

AKP döneminde TÜİK’in yanlış ölçtüğü enflasyonla emekli ve asgari ücretin ne kadarını erittiğini çeşitli yöntemlerle hesaplayabiliriz. Ancak son 22 yıllık dönemde TÜİK verilerinin ne kadar sağlıklı olduğunu bilemiyoruz. O nedenle ben ENAG’ın enflasyonu ölçtüğü 2020 yılından bugüne kadar olan bölümü hesapladım. İki kurum arasındaki enflasyon farkına göre 1 Ocak 2020 ve 31 Aralık 2023 arasındaki 4 yılda asgari ücret ve emekli maaşlarının ne kadarının buharlaştırıldığını (çalındığını) aktarayım. Matematik ile arası iyi olmayanların sıkılıp okumaktan vazgeçmemeleri için, hesabın ayrıntılarını yazının sonunda vereceğim.

Son 4 yılda gerçek enflasyon verileri dikkate alınsaydı bugün asgari ücret 17 bin lira değil, 49 bin 473 lira olacaktı. Adına ister buharlaştırma ister çalma deyin, son 4 yılda asgari ücretin yüzde 66’sına el koydular.

İşçi emeklisine gelince… Burada tek bir hesap yapamıyorum. AKP iktidara geldiğinde en düşük işçi emeklisi aylığı, asgari ücretin yüzde 40 fazlası idi. Şimdi yüzde 60’ına kadar indi. Bu durumda üç ihtimalle hesap yapalım.

Son 4 yıllık dönemde gerçek enflasyon verileri dikkate alınsaydı mevcut 10 bin lira emekli aylığı 2024 başında 32 bin lira olmalıydı. Şu anda olması gerekenin yüzde 31’ini alıyorlar. Maaşlarının yüzde 69’u gitmiş. 2024’ün ilk altı ayı da hesaba katılırsa Temmuz düzenlemesi ile birlikte olması gereken en düşük emekli aylığı 12 473 TL değil, 45 bin 171 lira olacaktı. Emekli maaşlarının yüzde 72’sine el koyup yandaşlara ve sarayın masraflarına aktarmışlar. 

Eğer emekli maaşı asgari ücrete eşit olsaydı, 10 bin lira değil 49 bin 473 lira olacaktı. Bu hesaba göre emekli maaşının yüzde 80’ine el koydukları ortaya çıkıyor.

Eğer emekli maaşları ile asgari ücret arasındaki oran değişmeseydi, en düşük emekli aylığı asgari ücretin yüzde 40 fazlası olsaydı, 10 bin lira değil 69 bin 212 liraydı. Bu hesaba göre de emeklinin maaşının yüzde 86’sına el koymuşlar. 

Özetle TÜİK’in bilinçli şekilde yanlış hesaplaması sonucunda  asgari ücretin yüzde 66’sına, emekli aylığının da yüzde 86’sına el koymuşlar. Bu eylemin adına, enflasyon ölçümü mü dersiniz, buharlaştırma, gasp ya da hırsızlık mı dersiniz bilemem. Yorum okura kalmış. 

AYLIKLAR BÖYLE OLURSA DEVLET VE ÖZEL SEKTÖR BATAR MI?

Asgari ücretin 17 bin lira, en düşük emekli aylığının da 10 bin lira değil de 49 bin lira olması durumunda özel sektör batar mı, devlet iflas eder mi? 49 bin lira çok mu?

Hayır değil. Özel sektör de iflas etmez. Devlet de batmaz. Burada temel aldığımız asgari ücret ve emekli maaşı seviyesi 2020 yılı Ocak ayı. 2020 yılı ocak ayında asgari ücretli de emekli de halinden memnun değildi. 2020 yılında şirketler ve devlet batıyor muydu ki, ücret ve emekli aylıkları reel olarak 2020 yılı Ocak seviyesine gelince şimdi batsınlar.

Bu veriler, son 4 yılda Türkiye’de emekçilerin ve emeklilerin ne denli sömürüldüğü ve sefalete itildiğinin çok net bir göstergesi. Ancak bu kadar büyük sefalete rağmen ülkedeki siyasal tabloda çok ciddi bir değişim yok. Bana göre bu tablo karşısında, yerel seçimde CHP’nin birinci parti olması yeterli ve önemli bir gösterge değil gibi. AKP ve MHP oyları toplamı hala CHP’nin oylarından yüksek… Bu kadar hızlı, keskin ve büyük yoksullaşmayı sosyologların ve siyaset bilimcilerin iyi analiz etmesi gerekiyor.

Ekonomide bu bölüşüm faciası, sanırım “Aç bırak itaat etsin, cahil bırak biat etsin” teorisinin geçerli olduğunu gösteriyor. Yeni ve yeniden bir siyasi söylem ve eyleme gerek var.

BU ENFLASYON DÜŞMEYECEK

Çarşı pazarda yangın tüm hızıyla sürüyor. Ancak “Programımız çalışıyor. Enflasyon düşmeye başladı. Temmuz ve Ağustos ayında enflasyonda ciddi düşüşler göreceğiz, yıllık yüzde 70’ten yıllık yüzde 50’ye geleceğiz. İşte o zaman işçinin, emeklinin, dar gelirlinin refah seviyesi artacak” diye de göz göre göre yanıltıcı propaganda yapıyorlar. 

Daha önce de iki kez yazdım. Tilki kurnazlığı yapıyorlar. Enflasyonda baz etkisi diye bir kavramı duymuşsunuzdur. Geçtiğimiz yıl temmuz ve ağustos aylarında yüzde 9.49 ve yüzde 9.09 olan enflasyon bu yıl o kadar artmayacak. Yıllık hesaplamada bu yüksek oranlar çıkıp TÜİK’in sipariş üzerine bulacağı oranlar girince enflasyon da yüzde 50’ye düştü diye ilan edilecek.

Enflasyon ağustos sonunda, TÜİK’e göre yüzde 70’ten yüzde 50’ye, benim tahminime göre ise yüzde 113 olan ENAG enflasyonu yüzde 95-99 aralığında bir seviyeye düşecek. 

Peki, Cumhurbaşkanı, Şimşek, Merkez Bankası ve iktidar yandaşlarının dediği gibi enflasyon yüzde 50’ye düşünce, emeklinin işçinin, dar gelirlinin refahı artacak mı? 

Hayır, öyle olmayacak. 

Enflasyon düşünce fiyatlar düşmeyecek. Kıyma 300 liradan 600 liraya yüzde 100 artmıştı. Şimdi kıyma fiyatları 600 liradan aşağı düşmeyecek. Aksine yüzde 50 artacak ve 600 liradan 900 liraya çıkacak. Emeklinin ve asgari ücretlinin geliri bunun üzerinde artacak mı? 

Hep aynı örneği veriyorum. Bizler saatte 5 kilometre hızla yürüyoruz. Fiyatlar ise yanımızdan saatte 120 kilometre hızla giden otomobil hızıyla artıyor. Otomobil hızını 80 kilometreye düşürüyor ama biz hala saatte 5 kilometre hızla yürüyoruz. Ve enflasyon düşüşü ile artacak denilen refahımız o otomobilin içinde.  Sahi biz o refaha ne zaman ve nasıl ulaşacağız?

SON 4 YILIN ENFLASYONU ASGARİ ÜCRET VE EMEKLİ AYLIĞI HESABI…

Yukarıda yaptığım hesabı merak edenler için ayrıntılar… 24 Mart tarihinde 12 Punto’da yazmıştım. Oradan özetleyerek aktarıyorum.  

2020 yılı Ocak ayında asgari ücret 2325 TL, en düşük işçi emekli aylığı da 1500 TL idi. 2023 yılı sonundan2024 yılına geçerken olması gereken artışları, 2024 yılı için devletin vergi , harçlar ve cezalara uyguladığı yüzde 58’lik yeniden değerleme oranını esas aldım. Son 4 yılın enflasyonu ise şöyle: 

YILLAR ENAG TÜİK 

2020 36.7         14.6

2021 82.8         36.1

2022 137.5 64.3

2023 127.2 64.8

Son 4 yılda TÜİK’e göre enflasyon yüzde 322, ENAG’a göre yüzde 1250’dir. (Toplam enflasyon için toplama yapılmaz, çarpma yapılır

 2020 Ocak ayında asgari ücret 2325 TL idi.  2023 sonunda TÜİK enflasyonuna göre asgari ücretin 9819 TL olması gerekirdi. İşçiyi ezdirmedik sloganları arasında 11.402 TL yaptılar. (2325x1.146x1.361x1.643x1.648= 9819) 2024 yılı için ise yeniden değerleme oranı yüzde 58.46 idi. 2024 yılı için TÜİK’e göre olması gereken asgari ücret 18 bin 67 TL idi. 17 bin lirada kaldı.

Aynı hesabı ENAG enflasyonu ile yaparsak, (2325x1.367x1.828x2.375x2.272 = 31.391) 2023 yılı sonundaki 11 bin 402 liralık asgari ücretin 31 bin 391 TL, 2024 yılı için de yeniden değerleme oranı kadar artırılarak 49 bin 743 TL olması gerekirdi.  17002/49743= 0.34… Olması gereken asgari ücretin sadece yüzde 34’ünü veriyorlar, yüzde 66’sını gasp ettiler. 

Emeklilere gelince… 2020 yılı başındaki en düşük emekli aylığı 1500 lira….

 1500x1,367x1.828x2.375x2.272 = 20 bin 225 TL. 2023 Aralık sonunda en düşük emekli aylığı 20 bin 225 lira olmalıydı. Oysa 7500 TL yaptılar. 20 bin 225 lira, 2024 yılı için de yüzde 58.46 yeniden değerleme oranı kadar artsaydı 2024 yılı başı için 32 bin 48 lira olacaktı. Oysa 10 bin lira yaptılar. 10000/32000 = Olması gerekenin yüzde 31… Yani dört yılda emekli maaşının yüzde 69’una el koydular. 

Eğer en düşük emekli maaşı asgari ücretle eşit olsaydı… Bu durumda 10000/49743 = 0.20… Emekli aylığı olması gerekenin sadece yüzde 20’si kadar. Yüzde 80’i gitti. 

En düşük emekli maaşı asgari ücretin yüzde 40 fazlası olarak devam etseydi,  10 bin lira değil 69 bin 640 lira olacaktı. 10000/69640=0.14… En düşük işçi emeklisi aylığı, olması gerekenin sadece yüzde 14’ü kadar. Yüzde 86’sını buharlaştırdılar.