Türkiye'nin Elon Musk'ı 'Zülal Tannur!'

TULUHAN TEKELİOĞLU / 12punto.com.tr

Ona Türkiye’nin Elon Musk’ı diyorlar! Geliştirdiği yazılımla, yapay zeka ile yıldızı parlayana dünya devi Nvidia’ya partner oldu. “Sadece göremeyen insanlar için değil, onların göremeyen cihazları için de teknolojiler üretiyor. Zülal Tannur ile Bursa İş Kadınları ve Yöneticileri Derneği’nin ödül gecesinde tanıştım. Hayal kurmayı unutan gençliğe, hayal kurmanın gücünü anlatan GÜÇ SENSİN belgeselimizden ilham aldığını söyledi. Beni o kadar mutlu etti ki… Dünyanın geleceğinde iz bırakacak bu genç dehayı size tanıtmak istedim. Buikad’ın “Yılın Fark Yaratan En Başarılı Genç Girişimcisi” ödülünü alan Zülal Tannur, Silikon Vadisi’nin yükselen yıldızlarından…

 Zülal, az gören bir çocuk olarak doğdu. Görüş kapasitesi yüzde 5’in altında idi. İnsanların yüzlerini, nesneleri, renkleri tam olarak tanıyamıyordu. Anne ve babası, Zülal 4 buçuk yaşındayken bir metot geliştirdiler. Ailedeki tüm bireylerin, okulundaki tüm insanların yüzlerinin fotoğrafını çekip bunları bilgisayara aktardılar. Zülal o yüzleri defalarca inceleyip, kimler olduklarını öğrendi. Daha sonra hafıza oyunlarındaki kartları kullanarak dünya üzerinde karşısına çıkabilecek nesneleri görmeyi öğrendi. Bu şekilde ailesi on yaşına kadar Zülal’in görüş becerilerini geliştirmeyi başardı.

Zülal daha okuma yazma öğrenmeden bilgisayar kullanmaya başladı. Beynin plastisitesi sayesinde her şeyi  beyniyle tamamlayabiliyor ve tanıyabiliyordu.

10 yaşındayken bir gün aniden görüşünü  kaybetti. O günü şöyle ifade ediyor;

“Önceki gün doğum günümü kutlarken, ertesi gün yeni hayatımın ilk günü olacağından habersizdim. Önce obje tanıma yeteneğim etkilendi. Sonra renkler fizik kanunlarına göre; en yüksek enerjili ikinci renk olarak bilinen mavi kalıncaya kadar azalarak tamamen sıfırlandı! Şu an hiç göremiyorum. Geriye dönüp baktığımda, on yıllık süreçte öğrendiğim görmeyi öğrenebilme kabiliyetini şimdi teknolojilerime öğrettiğimi görüyorum!”

Zülal Tannur, bugün Arizona State Üniversitesi’nde yapay görmeyi tasarlamak için çalışıyor. Dünyanın görme engelli ilk nörobilimcisi olma yolunda ilerliyor. “Hayatımın tamamı bana dünyayı gördüren dalga boyları haline geldi” diyor.

Zülal’in müthiş bir başarı hikayesi var.

18 yaşındayken Arizona Üniversitesi’ne kabul edildi.  Görüşünü kaybettikten sonra,  görmeyi öğrenme sürecini taklit ederek, teknolojiyle görsel dünyanın bilgisine ulaşmasını sağlayan teknolojilerin peşine düştü. Bu teknolojiyi ilk üreten ekiplerde sorumluluklar alma şansı buldu. Bu teknolojilerin kullanıcısı, geliştiricisi ve liderleri oldu. Pek çok teknoloji girişiminde ve ekibinde gönüllü olarak sorumluluklar aldı.

Zülal, Microsoft’un ilk kez Türkiye’ye entegre ettiği görüntü işleme teknolojilerinin ekiplerinde önemli sorumluluklar aldı. Bir Microsoft partneri şirkette 59 ülkeden sorumlu lider olarak çalıştı. Teknoloji geliştirme sürecindeki sıra dışı liderlik becerileri sayesinde Microsoft tarafından Microsoft’un “Teknolojiye Yön Veren Kadın Lideri” ödülüne layık görüldü.

Microsoft Türkiye ve Microsoft global tarafından dünyanın görme engelli ilk ve tek teknoloji elçisi olarak yetiştirildim. Google tarafından teknolojideki güçlü kadın geliştiricilere verilen Google Women TechMaker (Google’ın Kadın Teknoloji Yapıcısı) ünvanını aldı. Üretilen teknolojilerin biyolojik görmeden oldukça uzak olduğunu fark ederek, biyolojik görmeyle görüntü işleme teknolojileri arasındaki boşluğu doldurmak için, yapay görme sistemleri tasarlayarak  kendi teknolojilerini kurmaya karar verdi.

İlk şirketi FROM YOUR EYES’ı 2023’te Türkiye’de, NeuroVision AI Tech’i 2024’te Amerika’da kurdu. 2024 yılında ürettiği teknolojiler, Google tarafından dünyanın en başarılı teknoloji geliştiricilerini öne çıkaran #weareplay kampanyası tarafından dünya çapında duyuruldu. Zülal’in hayatı kısa bir belgesel olarak yayımlandı. Ürettiği teknolojiler, Microsoft tarafından 22 yıldır yapılan ve Türkiye’nin o zamana kadar bir birinciliğinin olmadığı Microsoft Imagine Cup’ta dünya şampiyonu oldu.

Microsoft’tan 100 bin Dolar nakit ödül kazanarak Microsoft’un yönetim kurulu başkanı ve CEOsu Satya Nadella’dan mentörlük aldı..

Microsoft Global’in desteğiyle, Silikon Vadisi’nin en genç şirketi olan NeuroVision AI Tech büyük bir ivme kazandı. Zülal, Johan F Kennedy gibi liderlerin ödüllendirildiği ve JCI tarafından düzenlenen TOYP Global ödüllerinde bireysel başarı kategorisinde dünya şampiyonu oldu. Dünyanın en değerli iki şirketi olan Nvidia ve Microsoft şirketlerinin partnerleri oldu.

Zülal’e sordum;

-Hayattaki kahramanın kim?

İlk kahramanım annem, ikinci kahramanım babam! Henüz bilgisayar kullanmazken, annem, daha iyi görebileyim diye, siyah bir kartona minik hafıza kartlarını koyardı. İlk masaüstü bilgisayarımın önünde yine annemle bu kez bilgisayar ekranında yüz tanıma çalışması yapar ki an geliyor gözümün önüne. Elimden tutup hem o hafıza kartlarının başına, hem de bilgisayara götüren kişi annem benim de ilk kahramanım!

Sonrasında bana teknolojik aletleri parçaladığımda yeniden yapabilmeyi öğreten ve beni tornavida gibi sihirli bir aletle tanıştıran babam ise ikinci kahramanım! Babam sayesinde her şeyin iç yüzünü görebilme şansım oldu. Microsoft’un yöneticisi Satya Nadella benim için çok kıymetli kahramanlardan biri. Onunla hikayemizi çok benzetiyoruz çünkü kızı benim yaşlarımda ve ortopedik bir engele sahip. Satya onun sayesinde kapsayıcılığın ne kadar önemli olduğunu öğrenmiş ve bu sayede Microsoft gibi dev bir şirketin kültürünü erişilebilir olacak şekilde ilk günden itibaren değiştirmiş. Yani bir bakıma “En iyi şifacı, yaralı olandır,”  diyebiliriz.

-Güç Sensin belgeselimizden ilham almışsın. Bu beni çok mutlu etti. “Güç Sensin” seni nasıl etkiledi?

“Güç Sensin” belgeselini izlediğimde, FROM YOUR EYES’ın proje fikri üzerine çalışmaya çok yeni başlamıştım. 2020 yılıydı. Pandemi yeni başlamıştı. Bana müthiş bir heyecan ve ilham vermişti. O zaman belgeselde tanıdığım kişiler sonra arkadaşlarım oldular. Belgeselin finalinde duyduğum söz bugün de kılavuzluk ediyor. Ben de bu cümleyi birçok kişinin ilhamı haline getirmeye devam ediyorum.

“Açılmamış kanatların büyüklüğü bilinmez.” Bu cümle, kendi potansiyelimin derinliği hakkında bana her zaman yol gösteren bir kutup yıldızı haline geldi. Şimdi beni rol model gören diğer insanları da potansiyellerine inandırmak için bu sözü onlarla  sıkça paylaşıyorum.

-Bugün en büyük hayalin nedir?

“Hayalim; görme duyusunu ürettiğimiz yazılımlarla manipüle etmek” dedi. Şu an bunun için yazılımsal anlamda ciddi bir yol gittik ve hayalim nöroteknolojilerle birleştirerek bu hayali gerçekleştirmek. Bunun için canla başla çalışıyorum. Hayatım boyunca gelişmiş yapay görme sistemleri tasarlamak için çalışmaya devam edeceğim. Benim derdim insanlara ve makinelere yani dünyaya gördürmek. Belki de hiç görmedikleri bir yerden.

-Nasıl bir Türkiye olmasını istersin?

Benim gibi genç girişimcilerin cesurca hayaller kurduğu, icat çıkartmaktan korkmadığı, sahip olduğu dezavantajlar nedeniyle potansiyelini açığa çıkarmada zorlanmadığı, yüksek teknolojiler üretmenin tutkusunu çok geniş bir kitlenin hissedebildiği bir ülke benim gönlümde. Çevremdeki birçok teknoloji ekibinde bu azmi ve kararlılığı görüyorum. Bizden, vizyonumuzdan ve yapacağımız dünya ilklerinden gerçekten çok ama çok umutluyum.

-Bu yüzyılı nasıl okumak gerekir?

Bu yüzyıl bana kalırsa en büyük yatırımın “zaman” olduğu bir yüzyıl. Kaybedecek zaman yok. Çünkü bilgiye erişimin bariyerleri kalmadı. Yeni yakıt bizim için veri!  O veriye sadece sahip olmak yetmez, onu en etkili şekilde kullanabilmek gerekiyor. İnsan ve yapay zeka işbirliğiyle geliştirilecek nöroteknolojilerin en büyük devrim olacağına inanıyorum. Silikon Vadisi’nde de gözlemlediğim şey; teknoloji dünyasının şu an bu yönde kendini geliştirdiği. En iyi teknolojileri geliştirmek için şu an detaylıca öğrenme dönemi. Yani bir kuluçka dönemi bana kalırsa. Çok  hızla gelişecek bu teknolojiler. Biz de hem kendimizi bu alanda geliştirmeli hem de en faydalı teknolojileri geliştirmeliyiz.

Haber Kaynağı : Tuluhan Tekelioğlu