Kurumlar yerinde, peki işler neden yerinde değil?

 Türkiye’nin kamu kurumları düzenleyici ve denetleyici rollerini üstlenerek vatandaşların haklarını korumak ve adil bir düzen oluşturmak için varlar.

Ancak son zamanlarda, bazı yöneticilerin önceliklendirdiği konuların, kurumların asli görevleriyle örtüşmediğini görmek mümkün. Örneğin, Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), adından da anlaşılacağı gibi Türkiye’de kişisel verilerin korunmasını sağlamak, verilerin yurtdışına usulsüz aktarılmasını önlemek ve bu konuda şeffaf bir denetim mekanizması oluşturmakla yükümlü.

Ancak, dünya çapında tartışma yaratan Çin merkezli DeepSeek hakkında henüz bir açıklama veya soruşturma başlatmış değil. Peki DeepSeek neden bu kadar önemli?

Kanada merkezli Feroot Security, DeepSeek’in China Mobile ile doğrudan veri akışı sağlayabilecek kodlar içerdiğini tespit etti. Güney Kore’nin Kişisel Bilgileri Koruma Komisyonu (PIPC), DeepSeek’in Güney Koreli kullanıcıların verilerini ByteDance sunucularına yönlendirdiğini doğruladı ve soruşturma başlattı.

Avrupa’da bağımsız siber güvenlik uzmanları, DeepSeek’in gizlilik politikalarını incelediklerinde veri işleme süreçlerinin yeterince şeffaf olmadığını ortaya koydu. Yani mesele yalnızca bir iddiadan ibaret değil; güvenlik araştırmacıları bu platformun risk taşıdığını tespit etti ve bazı ülkeler harekete geçti.

Ancak Türkiye’de KVKK’nın önceliği bu değil; bunun yerine "Yapay Zekâ Alanında Kişisel Verilerin Korunmasına Dair Tavsiyeler" kitapçığı hazırlanıyor. Oysa düzenleyici kurumların sadece tavsiye vermesi değil, önleyici denetimler yapması ve vatandaşların veri güvenliğini koruyacak somut adımlar atması beklenir.

Benzer bir durum TÜBİTAK için de geçerli. Türkiye’de bilim ve teknoloji politikalarını belirlemek, araştırmaları desteklemek, ülkenin Ar-Ge kapasitesini artırmak gibi kritik görevleri olan TÜBİTAK, son dönemde zincir marketlerin fiyatlarını kıyaslayan bir sistem geliştirmekle meşgul.

Oysa özel sektörde bu işi zaten yapan yüzlerce web sitesi var.

TÜBİTAK’ın görevi, fiyat takibi yapmak değil, Türkiye’yi ileri teknoloji alanlarında söz sahibi yapmak. Ama bazen yanlış önceliklendirmeler, bu gibi durumlara yol açabiliyor. Reklam Kurulu ise Google Yorumlar ile ilgili haberleri "Yapılmaması Gereken İşler" listesine alarak aslında kendi asli görevinden uzaklaşmış oluyor.

Kurul’un görevi tüketiciyi yanıltıcı reklamlardan korumak, sahte kampanyaları ve dolandırıcılık içeren pazarlama yöntemlerini denetlemek. Ancak şu an Google’ın kendi platform politikalarına dair bir konuya yönelmiş durumda.

Reklam Kurulu’nun bu enerjiyle piyasada aldatıcı reklamlar yapan, kullanıcıları yanlış yönlendiren içeriklere odaklanması daha doğru olmaz mıydı?

Gelelim Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK)…

Alan adları konusunda yıllardır first come, first serve prensibine uygun bir düzenleme bekleniyor. Dijital ekonominin gelişmesi için, alan adı tahsis sürecinin hızlı, adil ve şeffaf olması gerekiyor.

Ancak hâlâ bu konuda dünyadaki standartlar yakalanabilmiş değil. Bürokrasinin ağır işlediği her alan gibi burada da bir tıkanıklık var.

Son olarak Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)…

Türkiye’de yeterince televizyon kanalı varken, RTÜK son dönemde YouTube içerikleriyle daha fazla ilgilenmeye başladı. Oysa RTÜK’ün görevi radyo ve televizyon yayınlarını denetlemek, medya sektöründe etik ve tarafsızlık ilkelerini korumak.

Dijital dünyada elbette yeni regülasyonlara ihtiyaç var ama YouTube gibi tamamen farklı bir ekosisteme, televizyon mantığıyla müdahale etmeye çalışmak yerine, yeni medya araçlarına yönelik daha modern bir çerçeve oluşturulması gerekmez mi?

Bu örnekler, kurumlarımızın yanlış yönetildiği veya işlevsiz olduğu anlamına gelmiyor.

Ancak bireysel karar alıcılar bazen farklı gündemlerin peşine takılarak, asıl yapılması gereken işleri ikinci plana atabiliyor.

Eğer düzenleyici kurumlar, asli görevlerine odaklanırsa, Türkiye’de veri güvenliği, bilim politikaları, tüketici hakları ve dijital ekonomi gibi alanlarda çok daha sağlam adımlar atılabilir. Ancak bunun için, önceliklerin doğru belirlenmesi ve gerçek sorunlara çözüm üreten mekanizmaların hayata geçirilmesi gerekiyor.