Sahte kahramanlar, canavarlaşan uygarlık ve gerçek kahraman Güney Afrika

GÜNEY AFRİKA YAZI DİZİSİ 1. BÖLÜM

Soru ve cevaplarla Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail kararı

Ekran kahramanları, klavye kahramanları, işportacı ağzı ile bağıran çağıran yırtınan iki üç hatta daha çok yüzlü politikacılar. Güney Afrika’nın önünde yerlere kadar eğilin. İnsanlıktan özür dileyin. 

Aslında uluslar arası hukuk, müeyyidesi ve desteği olmayan güçlülerin insafına kalmış bir hukuktur. Güçlülerin hukukudur. Hatta emperyalizmin kurbanlarının uyguladığı bir hukuktur. İsrail bir canavar devlettir. Saçak saçak her tarafa kök atmıştır. Her taraftan beslenmektedir. Çok gizli güçleri vardır. Aslında bu güçlerin önünde ve başında ABD vardır. 

İnsanın insanlaşması için önünde çok uzun bir yol var. İnsan bırakın insanlaşmayı canavarlaşmak eğilimindedir.

Dizilere bakın mafya hayranlığı olmayan dizi yok. Zenginler var ve bu zenginler aynı zamanda mafya. Boğazda saray gibi villaları var. Gençler Mafya babası olmayı hayal ediyor.

İsrail ve ABD en azgın Mafya devletidir. Düşünebiliyor musunuz? ABD parasını ödediğimiz F- 35'leri vermiyor. Paramızı da vermiyor. Paramızla almak istediğimiz F-16 ları vermiyor. Al sana en azgın ve alçak bir mafya devleti.

Şimdi bize düşen bu Uluslararası Adalet Divanını ve kararını anlamak. Kahraman uygar Güney Afrika’nın yanında olmaktır.

Kolay anlaşılsın diye konuyu soru cevap yöntemi ile incelemeye ve açıklamaya çalıştım. Dilerim hizmetim hak için yararlı olur. 

 SORU-1-

ULUSLARARASI ADALET DİVANI NEDİR VE NASIL YARGILAMA YAPAR?

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından oluşturulmuş başlıca yargı organıdır. Güvenlik Konseyi, Genel Kurul, Genel Sekreterlik ve Ekonomik ve Sosyal Konsey ile birlikte BM’nin bugün aktif olan beş temel organından biridir. Pek çok uluslararası adli merci gibi Hollanda’nın Lahey kentinde bulunur. 

UAD’nin başlıca görevi devletlerarası hukuki ihtilafları hükme bağlamak ve BM organları ve ajanslarına tavsiye görüşü vermektir. 

Nasıl ki iç hukukta mahkemeler resen harekete geçemeyip önüne bir dava geldiğinde yargılama yetkisini kullanabiliyorsa UAD’nin de bir hukuki ihtilaf ile ilgili harekete geçmesi, önüne bir davanın gelmesine bağlıdır. Bu bağlamda UAD’nin yargı yetkisini kullanması farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi BM üyesi ülkeler kendiliğinden Divan’ın Statüsü’ne de taraftır. Güney Afrika ve İsrail, ülkemiz gibi BM üyesidir ve tabiatıyla Statü’ye de taraftır. 

Bunun için ihtilaf içerisindeki devletlerin anlaşarak konuyu UAD’ye taşımaları gerekmektedir. Statü’nün 36/1 maddesinde düzenlenen bu usulde taraflar ihtilaf ile ilgili tezlerini ve Divan’ın hangi meseleleri çözüme kavuşturması gerektiğini sunarlar. Divan’ın vereceği karar bağlayıcıdır ve ötesi uluslararası hukuka kaynak teşkil eder.

Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Birleşmiş Milletlerin en yüksek yargı organıdır.

Mahkeme, Haziran 1945’te Birleşmiş Milletler Şartı ile kurulmuş ve Nisan 1946’da faaliyetlerine başlamıştır.

Yüksek Mahkeme, BM Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi tarafından 9 yıllık bir süre için seçilen 15 yargıçtan oluşuyor.

Mahkemenin merkezi Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı’nda bulunuyor.

Mahkemenin iki önemli işlevi var;

Birincisi, uluslararası hukuka uygun olarak, sözleşmeye taraf devletler tarafından sunulan hukuki ihtilafların çözümü konusunda karar almak.

Diğeri de, hukuki sorunlarla ilgili tavsiye niteliğinde görüşler bildirmek.

Uluslararası Adalet Divanı’nın vereceği kararlar bağlayıcı nitelikte ve soykırım suçları için zaman aşımı söz konusu değildir.

DAVANIN KONUSU NEDİR?

Güney Afrika, 29 Aralık 2023 tarihinde Soykırım Sözleşmesi’nin İsrail tarafından ihlal edildiği teziyle sunduğu 84 sayfalık başvuru dilekçesinde epey detaylı bir şekilde başvuru zeminini ve vakıaları, iddialarını ve delillerini açıklamaktadır. Dilekçenin 111’inci paragrafı ve devamında Divan’ın karar vermesini istediği talepler dile getirilmektedir. Buna göre Güney Afrika, Divan’ın şu kararları vermesini istemiştir:

(1) Güney Afrika Cumhuriyeti ve İsrail Devleti’nin, Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerine uygun şekilde hareket etmeleri gerekir.  

(2) İsrail Devleti, Soykırım Sözleşmesi’nin özellikle Madde I, Madde II ve Madde III (a), (b), (c), (d), (e), Madde IV, V ve VI’dan doğan yükümlülüklerini ihlal etmiştir ve etmeye de devam etmektedir. Bu önlenmelidir.

(3)-Soykırım Sözleşmesi’nden doğan yükümlülüklerinin ihlali anlamına gelen (…) eylem ve tedbirlerine derhal son vermelidirler. 

(4) Madde I, IV, V ve VI’nın gerektirdiği şekilde, soykırım suçunu işleyen, soykırım için teşekkül oluşturan, doğrudan ve alenen soykırımı kışkırtan, soykırıma teşebbüs eden, soykırıma iştirak eden kişilerin yetkili bir ulusal veya uluslararası mahkemede cezalandırılmasını sağlamalıdırlar.

(5) Bu amaçla ve Madde I, IV, V ve VI’dan doğan yükümlülüklerin gereği olarak Gazze’deki Filistinliler ve Gazze’de yerinden edilenlere karşı gerçekleştirilen soykırım fiillerinin delillerini toplaması ve koruması ve bunların toplanıp korunmasına izin vermesi ve doğrudan ve dolaylı olarak buna engel olmaması talep edilmektedir. 

(6) Madde I kapsamında soykırımı önleme yükümlülüğünün gereği olarak yerlerinden edilen Filistinlilerin güvenli ve onurlu bir şekilde evlerine geri dönmesine izin vermesini, insan haklarına tamamen saygı göstermesini ve ayrımcılığa, zulme ve benzer fiillere karşı korumasını, Gazze’de yıkılanların yeniden inşası için gerekenleri sağlaması dahil ve bunlarla sınırlı olmamak üzere Filistinli mağdurların yararına tamir yükümlülüğünü yerine getirmesi;

(7) Soykırım Sözleşmesi bilhassa Madde I, III (a), III (b), III (c), III (d), III (e), IV, V ve VI yükümlülükleri ihlallerinin tekrarlanmayacağına dair teminatlar ve garantiler sunması.  

(8)-Statü, Divan’ın nihai bir karar verilene kadar ağır ve telafisi imkânsız zararların ortaya çıkmaması için önleyici tedbirler almasına da imkân vermektedir. Statü’nün 41’inci maddesi ve Divan’ın içtüzüğü gereği Divan, gerekli görmesi halinde bu tedbirlere karar verecek ve bu talepler öncelikli olarak ele alınacaktır. Zaten bu sebepten 29 Aralık’ta davanın açılmasından hemen sonra 11 ve 12 Ocak tarihlerinde önleyici tedbirlere ilişkin duruşmalar yapılmıştır. Divan yakın tarihte Gambiya-Myanmar davasında ve Ukrayna-Rusya davasında önleyici tedbirlere ilişkin karar vermişti.

Güney Afrika, dilekçesinin 144’üncü paragrafında ve devamında önleyici tedbir taleplerini dile getirmektedir. Buna göre Güney Afrika, Divan’dan şu önleyici tedbirlere karar vermesini talep etmiştir:

(9) İsrail’in Gazze’deki ve Gazze’ye yönelik askeri operasyonlara derhal son vermesi. 

(10) İsrail’in, kendisi tarafından yönlendirilebilecek, desteklenebilecek veya etkilenebilecek herhangi bir askeri veya düzensiz silahlı birimin yanı sıra, onun kontrolüne, yönetimine veya etkisine tabi olabilecek tüm kuruluş ve kişilerin askeri operasyonları ilerletmeye yönelik hiçbir adım atmamasını sağlaması.

(11) Güney Afrika ve İsrail’in, Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerine uygun olarak, Filistin halkıyla ilgili olarak soykırımı önlemek için yetkileri dahilindeki tüm makul önlemleri alması. 

(12) İsrail’in, Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülükleri uyarınca, Sözleşme tarafından korunan bir grup olan Filistin halkıyla ilgili olarak, Sözleşmenin II. maddesi kapsamına giren her türlü fiilden, özellikle aşağıda belirtilen fiillerin işlenmesinin önlenmesi.

(13) Grup üyelerininin  öldürülmemesi; 

(14) Grup üyelerine ağır bedensel ve ruhsal zararlara yol açılmaması; 

(15) Grubun yaşam koşullarını, grubun tamamen veya kısmen fiziksel olarak yok edilmesine yol açacağının bilincinde olarak  bozmak; ve  grup içerisindeki doğumları engellemeyi amaçlayan önlemler alınması.  

(16) İsrail’in yukarıda 4-c talebiyle bağlantılı olarak Filistinlilerle ilgili aşağıdaki durumların engellenmesi için, emir, yasak ve kısıtlamaları kaldırmak dahil gücü dahilindeki tüm tedbirleri alınması: 

(17) Evlerinden çıkartılmaları ve sürülmelerinin önlenmesi; 

(18) Yoksunluklar: (i) Yeterli su ve gıdaya erişim; (ii) yeterli yakıt, barınak, kıyafet, hijyen ve temizlik dahil insani yardıma erişim; (iii) tıbbi ihtiyaç ve yardım; ve Gazze’deki Filistin yaşamının yıkımının önlenmesi. 

(19) İsrail’in, Filistinlilerle ilgili olarak, ordusunun, kendisi tarafından yönlendirilen, desteklenen, bir şekilde etkilenen düzensiz silahlı birim ve bireylerin, kontrolü, yönlendirmesi, etkisi altındaki kurum veya kişilerin yukarıda 4 ve 5 no’lu taleplerdeki fiilleri işlememesini veya doğrudan ve alenen soykırımı kışkırtmamasını, soykırım için teşekkül oluşturmamasını, soykırıma teşebbüs etmemesini ya da soykırıma iştirak etmemesini sağlaması; bu fiillere katılanların ise Soykırım Sözleşmesi gereğince cezalandırılması için adım atması.

(20) İsrail’in, Soykırım Sözleşmesi’nin II. Maddesi kapsamındaki eylem iddialarına ilişkin delillerin imhasını önlemek ve muhafazasını sağlamak için etkili önlemler alması; bu amaçla, İsrail’in, söz konusu delillerin korunmasını ve muhafaza edilmesini sağlamaya yardımcı olmak amacıyla vaka inceleme heyetlerinin, uluslararası yetkilerin ve diğer kuruluşların Gazze’ye erişimini reddedecek veya başka bir şekilde kısıtlayacak şekilde hareket etmemesi.

(21) İsrail’in, bu karara işlerlik kazandırmak için alınan tüm tedbirlere ilişkin olarak, bu kararın verildiği tarihinden itibaren bir hafta içinde ve daha sonra Divan’ın belirleyeceği düzenli aralıklarla Divan nihai kararına varıncaya dek Divan’a bir rapor sunması. 

(22) İsrail’in, Divan önündeki anlaşmazlığı ağırlaştıracak veya uzatacak ya da çözümünü zorlaştıracak hiçbir eylemde bulunulmamasını sağlaması ve kendisinin de bu yönde hareket etmemesi. 

Bundan sonra görev dünya kamuoyuna düşmektedir. Bu zülüm ve kudurmuştuk İsrail devletinin yanına kalmamamlıdır.