Tüketici hukukunda, satıcı, sağlayıcı, hizmet, kavramları

Satıcı:

Satıcı, tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiye denir. Satıcı kavramının kapsamına kamu tüzel kişileri dahildir. Satıcının amacı ticari veya mesleki amaçlardır. 

Tüketiciyi koruma hakkında kanun 3/1-i  maddesine göre ticari ve mesleki faaliyeti kapsamında gelir elde etmek amacıyla bu işi yapan kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, bakanlıklar ve benzeri gibi kurumlar satıcı olarak kabul edilir. Anonim Şirket, limited şirket, kar amacı ile ticari işletme işleten gerçek veya tüzel kişiler, görevleri dahilinde mal ve hizmet satarak gelir sağlayan ASKİ, İSKİ gibi kamu kurum ve kuruluşları satıcı sayılır. Kanunun sandığı tek ölçü ticari veya mesleki amaçlara hareket edilmesidir. Satıcı, daima gelir bir elde etme amacı ile hareket eden bir gerçek veya tüzel kişidir. Kar etme amacı olmadan hareket eden gerçek veya tüzel kişiler kanun gereği hiçbir şekilde satıcı sayılmaz. 

Sağlayıcı:

Sağlayıcı, kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişidir.

“6502 satılı TÜKETI·CI·NI·N KORUNMASI HAKKINDA KANUN’un 3/1-I maddesi gereğince aranan tek ölçü, ticari veya mesleki amaçlı hareket edilmesidir. Bunun doğal sonucu, sağlayıcı daima gelir elde etme amacıyla hareket eden gerçek veya tüzel kişidir. Gelir elde etme amacı olmayan gerçek veya tüzel kişiler sağlayıcı olarak kabul edilemez. Çünkü tüketici işleminin karşı tarafı olan sağlayıcı ticari ve mesleki amaçla hareket eden girişimcidir. Sağlayıcının, gerçek veya tüzel kişi olmasının herhangi bir önemi yoktur.”

Hizmet:

“ 6502 satılı TÜKETI·CI·NI·N KORUNMASI HAKKINDA KANUN’un 3/1-I maddesi gereğince aranan tek ölçü, “Bir ücret veya menfaat kars¸ılıgˆında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sagˆlama dıs¸ındaki her türlü tüketici is¸lemidir. “

Hizmetin unsurları: 

-Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılmak.

-Yapılmasını taahhüt etmek.

-Mal sağlama işlemi olmamak.

-Tüketici işlemi hukuki niteliğinde olmak.

Burada önemli olan bu tanım nedeniyle hizmet kavramının oldukça geniş tutulmasıdır.

Tüketici hukukunun doğru anlaşılması ve doğru uygulanması için kanunun üçüncü maddesinde yazılı kavramların iyi bilinmesi ve doğru anlaşılması gerekir. Eğer bu temel kavramlar doğru anlaşılmazsa tüketici kanunu kapsamında olmayan bir işlem tüketici işlemi gibi algılanarak yanlış uygulamalara ve hak kayıplarına gidilir.

Görüldüğü gibi hizmet kavramı çok geniş olarak yorumlanmıştır. Eğer bir işlem tüketici işlemi ise ve bir ücret veya menfaat karşılığında yapılıyorsa veya taahhüt ediliyorsa o işlem hizmet kavramının kapsamındadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, mal sağlama işleminin hizmet işlemi olmadığıdır. Tüketici işlemi görüldüğü gibi eylemlerden oluşur. Daha çok bir işi yapmakla ilgilidir. Terzilik, doktorluk, dişçilik, avukatlık gibi… Birer hizmettir. Bu işlemler hizmet işlemini oluşturur. Her biri tüketici işlemidir.