Bu kavrama 12punto’nun Youtube kanalında 12’de Bilim programında izlediğimiz Cengiz Çalışkan’ın Bebar Bilim kanalında izlediğim bir videosunda rastladım ve sizlerle buradan bu konuyu paylaşmak ve yorumlamak istedim.
Videoda da anlatılan güzel bir hikayesi de var: “2. Dünya savaşı sırasında Amerika hava hâkimiyetini sağlamakta zorlanıyor ciddi kayıplar veriyor. Göreve çıkan birçok uçak geri dönmüyor. Hem çok pahalı uçaklar kaybediliyor hem de çok değerli pilotlar. Bunun çözülmesi için bilim insanları kolları sıvıyor. Uzmanlar uçakları güçlendirmek ve bazı bölmelere çelik takviyesi yapmak istiyorlar ancak uçağın da çok ağır olması istenmiyor. Onun için uçağın neresini takviye yapılması gerektiği konusunda savaştan dönen uçaklarda bir inceleme yapıyorlar ve en çok nerelerinden kurşun yediklerine bakıyorlar. Buna göre uçakların genellikle arka kısmında ve yakıt bölümünde toplanıyor mermiler. Motor kısmında hiç mermi yok. Uçakların genellikle bu bölgelerden ateş aldığı sonucuna vararak haliyle hemen bu bölgelere takviye yapma kararı alıyorlar. Fakat Macar istatistikçi ve matematikçi Abraham Wald bunun tam tersini söylüyor. Geri döner uçakların nerelerden ateş aldığının hiçbir önemi yok. Sizin baktığınız uçaklar geri dönebilen uçaklar, aldıkları hasar düşmelerine neden olmamış. Düşenlere bakma imkânınız olsaydı büyük ihtimalle çoğunun motor kısmından ateş aldığını görürdünüz. O nedenle, dönen uçaklarda istatistiksel olarak en az ateş aldıkları yerlere, özellikle motor kısmına takviye yapmalısınız diyor. Öyle yapıyorlar ve geri dönen uçak sayısında ciddi bir artış oluyor ve Amerika hava hâkimiyetinde sağlamaya başlıyor.”
Bu örneğin de gösterdiği gibi sadece başarıya ulaşan veya hayatta kalan örnekleri incelemek, başarısız olan veya hayatta kalamayan örneklerin verilerini göz ardı etmemize neden olur. Bu da, tam anlamıyla doğru olmayan veya eksik verilere dayanan sonuçlara ulaşmamıza yol açar.
Bu hatanın iletişim çalışmaları ve sosyal araştırmalar üzerindeki etkisi de oldukça büyüktür. Örneğin, medya içeriklerinin analizinde sadece popüler olan ve geniş kitlelere ulaşan içeriklere odaklanmak, neden bazı içeriklerin başarılı olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir ancak başarısız olan içeriklerin neden başarısız olduğunu göz ardı etmemize de sebep olur. Dolayısıyla medya stratejilerinde eksik veya yanlış yönlendirmelere yol açabilir.
Özetle, Hayatta Kalana Odaklanma Hatasını (Survivorship Bias) fark etmek ve bu hatadan kaçınmak, daha bütüncül ve doğru analizler yapmamıza yardımcı olur. Daha etkili stratejiler geliştirmemizi ve daha doğru sonuçlara ulaşmamızı sağlar. Bu bağlamda, iletişim çalışmaları ve sosyal araştırmalarda, analiz edilen verilerin tüm yönlerini dikkate almak ve eksik verileri göz ardı etmemek büyük önem taşır. Özetle, madalyonun öteki yüzünü de her zaman hesaba katmalı ve görünene değil ilk bakışta görünmeyene de odaklanmalıyız.
Çok Okunanlar
Öldürülmeden önceki sözleri ne oldu?
Topuk mayını!
Karanlığa karşı ışık ellerimizde…
Atatürk’ün felsefesini reddetmenin bedeli…
EURO 2024'te çeyrek final eşleşmeleri belli oldu
Artık topraklarımızda vergi ve zam yetiştiriliyor...
Zeki, çevik ve ahlaklı: Mert Günok…
Ne olacak bu özel okul öğretmenlerinin hali?
Asgari ücret niçin yükseltilmiyor?
A Milli Takım çeyrek finale çıkmayı başardı