'Aydın' avuntusu

“Züğürt tesellisi” mi desek acaba? Aydınların yahut aydın olduğunu iddia edenlerin, okumuşların en büyük tesellisi: adamlar cahil! Bunca cahil adam ''bizim gibi aydın insanları'' yönetiyor, hem de yıllarca. Bu işte bir gariplik yok mu?

Acaba ''bilgi birikimimiz''i biriktirilmiş ve bu sayede bizden olmayanla aramıza mesafe koymaya yarayan bir mesafe olarak mı kullanıyoruz? ''Adamlar cahil''... Ne güzel bir rahatlama! Onun cehaletinde huzur bulmak... İlginç bir avuntu. 

Muhalefet tabanında milyonlarca okumuş, iyi niyetli, iyi yürekli ve temiz insan bir grup aydınla birlikte bu avuntuya sarılıyor. Karşıtını şeytanlaştıran veya alçaltan bir tavırla kendi makus talihinde bir avuntu buluyor. Karşıtı onlara göre ''tecavüzcü'', ''katil'', ''zorba'', ''cahil'', ''hırsız''... Ama buna rağmen onları yenemiyor. Sizce de bir gariplik yok mu? 

Meselenin özü büyük ölçüde, güven yaratma, birbirine güvenerek hareket etme, fedakarlık ve bir araya gelmiş insanları disiplinle çalıştırma becerisinde düğümleniyor. 

Bir üniversitede “Sinema ve Felsefe” adlı bir ders veriyorum. Bu ders kapsamında Platform adlı filmi ele alıyoruz. Bu filmde, yönetilenler yahut ezilenler kendilerine sunulan yiyecekleri belirli bir plan dahilinde ve herkesi gözeterek yemeyip de kimi zaman yamyamlığa varacak denli yiyeceksiz kalıyor. Oysa, bir başkasına güvenerek, ortak çıkara ve hedefe odaklanarak en azından prensipte hepsinin hayatta kalması mümkün. Prensipte pekâlâ mümkün olan bu seçenek bir türlü seçilemiyor. Çünkü insanlar, diğer insanların bu seçeneği seçeceğinden kuşkulu ve bu yüzden bencilce hareket ediyor. 

İnsanların birbirine güvenerek kenetlenmesi, tek bir hedefe doğru ortak hareket etmesi insanlığın büyük tüm başarılarının ardındaki formül esasında. Ne var ki, bu formülü uygulamak çok zor. Bu zorluğun en büyük kaynağıysa insanların birbirine güvensizliği ve bu güvensiz ama korkan ya da kaygılı kitlenin bir araya gelememesi. İnsanlarda umut ve güven yaratan, dahası umutlu insanları örgütleyip onları bir disiplin içerisinde çalıştırabilen bir topluluğa, örgütlü bir yapıya ihtiyaç var. Bu ihtiyaç karşılanmadıkça avuntulara veya serzenişlere gark oluyor insan. 

Kabul edelim dostlar... Politik gücün veya toplumsal gücün ardındaki tılsım, bilgi veya bilgili olmak değil. Gerçek tılsım, bir araya gelmek ve birbirine güvenmek. Bunu başarmadıkça, birbirine akıl veren ve bu yoğun faaliyeti nedeniyle birbirini dinleyemeyen, birbirine sabredemeyen ve bir hedefe doğru bir araya gelemeyen insanlar ''aydın avuntusu''na sarılacaklar. Kendilerinin ne kadar düzgün ve bilgili; karşıtlarının ise ne kadar cahil, kötü ve umursamaz olduğundan bahsederek kah rahatlayacak kah öfkelenecek... Ama her iki ihtimalde de sorumluluk almayacak. İşte buradayız, bu noktadayız. Kah öfkeleniyor kah rahatlıyoruz aydınlığımıza ve karşıtımızın karanlığına. Fark etmemiz gereken işte bu kör noktamız. Avuntuda huzur bulamayıp teslim olduğumuz bu körlüğümüz...