Dengemizi bozmayınız…

“Sizin alınız al inandım/ Sizin morunuz mor inandım/ Tanrınız büyük amenna/ Şiiriniz adamakıllı şiir/ Dumanı da caba/ Bütün ağaçlarla uyuşmuşum/ Kalabalık ha olmuş ha olmamış/ Sokaklarda yitirmiş cebimde bulmuşum/ Ama sokaklar şöyleymiş/ Ağaçlar böyleymiş/ Ama sizin adınız ne/ Benim dengemi bozmayınız.”

Büyük şair Turgut Uyar ne güzel anlatır “Denge” şiirinde… Kendi bildiği doğruları size kabul ettirmek, tahakküm etmek isteyenlere, elinde bir sopayla yaşamınızı şekillendirmek isteyenlere, ahlak bekçiliğine soyunanlara, tepeden bakanlara, size ne söyleyeceğinizi dikte etmek isteyenlere, yaşam zabıtalarına adeta bir manifestodur Denge. 

İnsanın iç dengesini bulması, çevreyle uyumu, topluma adaptasyonu ne kadar önemliyse, çevrenin dengesine saygısı da bir o kadar önemlidir. Hayvanların yaşam alanlarına yapılan konutlar, binalar, atılan moloz yığınları zamanla tabiatın da dengesini bozdu ve hayvanların yaşam alanını daralttı. Diğer taraftan iklim krizi ile göç yollarının ve göç zamanlarının değişmesi, doğada kendi halinde yaşayan hayvanların çoğu zaman insan yaşam alanlarına doğru yaklaşmasına da sebep oldu. Son birkaç yıldır sıcak coğrafyalarda ilçe meydanlarında görmeye başladığımız domuz sürüleri de bunların en güzel örneklerinden biri. 

AKP İktidarının sokak köpekleri üzerinden yürürlüğe sokmaya çalıştığı yasa, işte bu dengenin anomali yaratacak derecede bozulmasına da sebebiyet verecek bir yasa. Elbette kimi mahallelerde çocukların okula gitmesine, yaşamın devam etmesine engel olacak yırtıcılıkta köpekler ve şikayet var ise bunlar belediyeler tarafından barınaklara alınabilir. Fakat sokak köpeklerini öldürme emrinin yasalaşması aynı zamanda bundan güç alacak kimi insanımsıların toplu katliamları kendi elleriyle yapmalarına da kapı aralayacaktır. İşte bu yüzden burada kilit kelime dengedir. Tabiatın dengesiyle oynamadan, insan hayatının güvenlik dengesini riske atmadan bir orta yol bulmak, hayvanların kısırlaştırılması, aşılanması ve yerlerine bırakılmasıyla mümkündür. 

Bu dengeyle toplu bir katliam şeklinde oynandığı vakit fareler, domuzlar ve belki de bugün hayal bile edemediğimiz birçok yırtıcı hayvan ve hastalıkla iç içe yaşamak durumunda kalabiliriz. Üstüne bunun insani ve vicdani vebalini dahil ederseniz, o zaman ödenecek bedellerin çok yüksek olabileceğini tahmin edebilirsiniz. 

Pandemi zamanları insanların evlerine kapanmasıyla doğanın dengesinin tabiat lehine değiştiği, dünya genelinde orman hayvanlarının dahi şehrin meydanına indiği ve aslında kimi zaman da büyüleyici fotoğrafların ortaya çıktığı bir dönem olmuştu. Pek çabuk unuttuğumuz bu süreçten çıkarılacak çok dersler vardı halbuki… 

Bu dersleri biz çıkarmasak da neyse ki üzerine çalışan bilim insanları var. Merkezi İsviçre’de bulunan Dünya Ekonomik Forumu’nun 2020 yılında yayınladığı özel sayıda, küresel rekabet endeksine göre ülkeleri kıyaslamayı durdurup onun yerine insani gelişmişliği ve çevreyle uyumu arttırabilmek adına ülke ekonomilerini nasıl yeniden canlandırabileceklerinin, iyileştirebileceklerinin, yeniden tasarlayabileceklerinin temel yolları aranmıştır (WEF, 2020). Yine aynı raporda ve o yıl yayınlanan birçok uluslararası raporda gelecek yıllarda yine COVİD-19 gibi bir salgın dalgası beklendiği vurgulanmıştır. Dünya ülkeleri iklim krizine, küresel salgınlara ve felaketlere hazırlık yapılması için uyarılmıştır.

Hal böyleyken tabiatın dengesiyle yeterince oynadığımız coğrafyamızda daha fazlasına kalkışmak bir faciayla sonuçlanabilir. 

Tekrar ediyorum insani ve vicdani kısmına girmiyorum bile… Turgut Uyar’ın dediği gibi “sizin alınız al, morunuz mor inandık” ama bizim dengemizi bozmayınız. Köpek katliamlarının yolunu açacak bu yasayı geri çekiniz. Görülüyor ki hiç köpek sevgisi, vefası nedir yaşamamışsınız, bilmemişsiniz. Bu sevgiyle büyüyen bir insan olarak diyorum ki bu ahı asla taşıyamazsınız. Asla.