Geleceğin sorunu; Evsizlik

Her ne kadar sıcak siyasetin gündeminde yer bulamasa da vatandaşın gündemindeki bir numaralı sorun hala ekonomi ve yüksek enflasyon. Hayat pahalılığının gitgide artması, özellikle konut fiyatlarının ve kiraların yükselmesi alım gücünü ciddi ölçüde etkiliyor. Öyle ki artık konut fiyatları normalini kaybetmiş durumda, normali yeniden bulacağı da şüpheli… O halde Türkiye’nin önünde önemli bir risk daha beliriyor; belki bugünün meselesi olmasa da bundan 10-15 yıl sonrasının çok ciddi sorunu barınma ve dolayısıyla evsizlik olabilir. 

Türkiye’nin kültürel olarak önemli bir avantajı aile büyükleriyle birlikte yaşam ve gerekirse ömür boyu bakımının aile bireyleri arasında paylaştırılmış ve üstlenilmiş  bir görev olması. Gelin görün ki yeni kuşakta bu kültürel mirasın ve aile büyüklerine sahip çıkmanın gitgide azalacağı ve bireyselleşmenin yükseleceği öngörüldüğünde yaşlı nüfusun bakımının ayrıca ele alınması zaruri görünüyor. Barınma sorununun sadece emekli maaşı ile geçinen belirli bir yaş grubu için değil, gençler ve orta yaş grubu açısından da  kronikleşebileceğini söyleyebiliriz. 

Bakınız Amerika Birleşik Devletleri yıllardır önemli bir insani sorun olan evsiz insanlarla ilgili çözüm getirmeye çalışıyor. Resmi kurumların bu konuda yazdığı raporlara göre yükselen konut ve kira fiyatları, bu konut fiyatlarına erişemeyen ücretler, sağlık sistemine erişim güçlüğü, yüksek sağlık sigortası ücretleri, eğitim ve ekonomide fırsat eşitsizliği, uyuşturucu bağımlılığı evsizliğin yıllar içerisinde artışını ve sosyal bir sorun olmasını sağlamış. 

Yüksek özel sağlık sigortası ücretleri size bir yerden tanıdık geliyor mu? 

“Hem de nasıl” dediğinizi  duyar gibiyim… O zaman devam edelim; Birleşik Devletlerde evsiz insanlar ortalama bir Amerikalıdan 30 yıl önce, üstelik tedavi edilebilir sağlık sorunlarından dolayı yaşamlarını kaybediyorlar. Dolayısıyla sağlık hizmetlerine ulaşmak ve ücretsiz sağlık hizmeti alabilmek çok önemli. 

Ücretsiz sağlık hizmeti şu an hala Türkiye’nin en güçlü olduğu yönlerinden biri. Fakat özellikle ameliyatlar söz konusu olduğunda devlet hastanelerinde randevu almanın zorluğu, özel sektörde hastanelerin yüksek ücretleri günümüzde yaşanan ivedi sorunlardan. 

Birleşik Devletlerdeki evsizlerle ilgili en büyük yanılgı ise istihdama dahil edildiklerinde evsizlik probleminden kurtulabileceklerinin düşünülmesi. Hâlbuki yine konuyla ilgili yazılan raporlar evsiz insanların %40-60 arasında bir oranla iş sahibi olduğunu, fakat aldıkları ücretin barınma ve kira ücretlerini karşılayamadığı için sokakta yaşadıklarını belirtiyor. Dolayısıyla bir iş sahibi olmanın yani istihdama dahil olmanın barınma problemini çözdüğü ile ilgili düşünce gerçeği yansıtmıyor. 

Bugünden bakıldığında Türkiye’nin temel problemi olarak görünmese de kira ve konut fiyatları yükselmeye devam ettikçe gelecek on yılın en önemli problemlerinden biri barınma ve peşinden gelecek evsizlik olabilir. Her ne kadar güçlü aile bağları, mahalle kültürü, çocuk-ebeveyn ilişkisinin bir ömür sürmesi ve ücretsiz sağlık hizmetleri Türkiye’yi evsizlik riskinden koruyor olsa da dikkat etmek ve tedbir almak gerekmektedir. 

Çözüm ise Türkiye’nin kurucu felsefesi olan sosyal devletin kamuculuğun ön plana alındığı bir devlet politikasıyla halkın çıkarına çalışmasıdır.