İktidardan ithalatçı ve ihracatçılara darbe

İktidarın uzun süredir yüksek kur düşük faiz söylemini ihracatçılar için yaptığını bu nedenle de düşük faiz ve yüksek kura gerekçe açıklamıştı. Ancak bu söylemlerininin arkasında ihracatçılar için, ihraç bedellerinin belli bir kısmını bankaya yatırıp milli paraya çevirme zorunluluğu getirildi. İhracatçı aynı anda bankadan bu bedelleri bozdururken alış ve satış kuru arasında her bir dolar için 2 veya 3 lira arası bir kayıp yaşadı. Bu sefer bu yetmiyormuş gibi ithalatçı ve ihracatçılara ithalatta gözetim ve koruma altındaki ürünlerin ithalatı sırasında mal bedeline eklenen gümrük vergisi; depolama, navlun, sigorta ve benzeri ödemelerde Katma Değer Vergisini indirim konusu yapmalarını yasakladı.

Gözetim altında mal ithal eden ithalatçılar Katma Değer Vergisini hiç bir şekilde indirim yani mahsup yapamayacaklar, KDV ödemeye devam edecektir. Bu karar ithal edilen gözetim altındaki 3500 ürünü kapsamaktadır. 24.11.2023 tarihli ve 32329 sayılı resmi gazetede yayınlanan 7846 sayılı cumhurbaşkanı kararıyla ithalatta, gözetim ve koruma önlemleri uygulamaları kapsamında gümrükte ödenen Katma Değer Vergisinin indirim hakkı ortadan kaldırılmıştır. Bu karar 24.11.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Cumhurbaşkanı’nın 7846 sayılı kararı hukuki açıdan sorunlu bir karardır.

İthalatta gözetim ve koruma önlem uygulamaları kapsamında hesaplanan Katma Değer Vergisinin indirim hakkının kaldırılması yasayla yapılması gerekir. İthalatta gözetim ve koruma önlem uygulaması kapsamında mal ithal eden ithalatçılar bu kapsamda ödedikleri vergileri gümrük idarelerine beyan ederken beyannamelerini itirazı kayıtla vermeleri gerekir. İtirazı kayıt, gümrük beyannamelerine şerk düşüleceği gibi ayrı bir yazıyla da verebilirler. Bu durumda olan ithalatçı ve ihracatçılar gümrük idaresine dava açarlarsa; ithalat nedeniyle indirim konusu yapamadıkları vergileri indirim konusu yapabilir ya da iade alabilirler.

Bu karar ithalatı kısıtlamak için yapılmışsa şunu unutmamak gerekir: Türkiye ithal ettikçe ihraç eden bir ülkedir. İthal ettikçe ihraç yapan üreticilerin üretim maliyeti maliyetini artıran bir karar. Bu karar ayrıca ihracata ve ihraçatçıya büyük bir darbe vurduğu gibi, bazı ürünlerin, yurt içi üretimininin rekabet gücünü azaltacaktır.