İletişim, dijitalleşme ve gözetim...

İnternete erişim, internetin kullanım süresi, özellikle de sosyal medyanın günlük yaşamımızdaki yeri giderek artmakta. Yeni iletişim teknolojileri kapsamında sürekli gelişen ve güncellenen mobil iletişim cihazları artık herkesin cebine sığabilecek kadar küçülmüştür ve bu teknolojiler ile popüler sosyal ağlar üzerinden dünyaya açılmak ve dünyanın her köşesinden ulaşılabilir olmak mümkündür. Sanal ortamın gün geçtikçe büyümesiyle birlikte dijital mecraya aktarılan verilerin izleri de çoğalmaktadır.

“Enformasyon toplumu” şeklinde de nitelendirilen şimdilerde, gözetime ilişkin uygulamalar yüksek teknolojinin olanaklarıyla koşut bir yapıya bürünmüştür. Manuel Castells bu yapıyı “Ağ Toplumu” kavramıyla açıklamaktadır.

Bireyler fiziksel olarak yan yana gelmekten ziyade büyük oranda sosyal mecralarda, bilgisayar, internet, akıllı telefon ve tabletler aracılığıyla bir araya gelmektedir.

Günlük hayatta birbirleri ile iletişim kurması pek mümkün olmayan kişiler sosyal ağlar vasıtasıyla yakınlaşmaktadır.

Kısaca sözünü ettiğimiz bu süreçle birlikte kişilerin yönelimlerinde, seçimlerinde, bazı normlar ve mahremiyet anlayışlarında da değişimler görülmektedir. Görünme ve algılanma isteği, bir dileği ya da talebi görünür kılmanın önüne geçmiştir.

İçerisinde bulunduğumuz iletişim çağı, hislerimizi ve davranışlarımızı ifade etmeye dair her çeşit bilginin, her an ve her biçimde takibine ve ulaşılmasına da imkân vermektedir.

Yeni iletişim teknolojileri aracılığıyla bireylerin küresel ağ içinde görünür olmak için gönüllü olduğu bu süreç olumlu ve olumsuz çeşitli etkileri de beraberinde getirmektedir.

Bilgi ‘gücü’ ifade etmektedir. Her yönetici erk sürekliliği için güce ihtiyaç duymaktadır. Propaganda ve gözetim güç hususunda oldukça önemlidir. İnternet ve bilişim teknolojilerindeki ileri düzeydeki dönüşümler sonrasında alternatif olarak belirmiş olan sosyal medya da etkili bir güç olarak dikkat çekmektedir.

Sonuç olarak; sosyal medya üretilen bilgiyi biçim ve içerik olarak yeniden yoğurmakta, hakim olanların hakimiyetlerini sürdürebilir hale getirerek geniş kitleleri adeta hipnoz eden bir işleve dönüştürmektedir...

Kaynaklar:

-David Lyon, Günlük Hayatı Kontrol Etmek-Gözetlenen Toplum, Çev.: Gözde Soykan, Kalkedon Yayıncılık, 2006.

-Jeremy Bentham, Panoptikon Gözün İktidarı, Çev.: Barış Çoban-Zeynep Özarslan, Su Yayınevi, 2008.

-Manuel Castells, Ağ Toplumunun Yükselişi, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013.

-Uğur Dolgun, Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu: Küreselleşen Dünyada Gözetim, Toplumsal Denetim ve İktidar İlişkileri, Ötüken Neşriyat, 2008.

-Zygmunt Bauman, David Lyon, Akışkan Gözetim, Ayrıntı Yayınları, 2013.