Elektronik oylama

Demokrasinin var olduğunun en belirgin kanıtı, halkın özgür kararını belirleyen seçimlerdir. Bu nedenle seçimler, demokratik yönetimin yasal temelinde ve vazgeçilmez bir unsur olarak yer alır.

Ülkemizde 1870 yılından beri tanışık olduğumuz seçimler, sistem ve yöntem açısından sürekli gelişmekte ve dürüstlüğü durmadan tartışılmaktadır.

Anayasanın 67. maddesinde, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy haklarını kullanabilmeleri amacıyla seçimlerin uygulanma tedbirlerini belirleyeceği ifade edilmiştir.

1987 yılından beri 298 sayılı Kanun’un 3577 sayılı kanunla değişik 94/II. maddesine göre, yurt dışında oturan vatandaşlarımız, yurda giriş çıkış yaptıkları sırada seçim gününden önce tespit edilen bir tarihten itibaren gümrük kapılarında oy kullanabilmektedir.

Bu uygulamada oy hakkının kullanılması çok sınırlı kaldığından, yıllardan beri farklı bir seçeneğin bulunması konusu tartışılmıştır.

Sandıkta oy kullanma konusunda vatandaşlarımızın bulundukları çeşitli ülkelerin kendi iç güvenlik kaygıları nedeniyle bu konuya olumlu yaklaşılmamıştır.

Mektupla oy kullanma ve vekaletle oy kullanma yöntemleri tartışılmış, ancak seçmenin baskıdan uzak birimde ve kendi kararı doğrultusunda oy kullanabilme olanağı konusunda güven ortamı oluşmayacağından bu yöntem de kabul görmemiştir.

Teknolojik alandaki gelişmeye paralel olarak son yıllarda elektronik oy verme yöntemi de tartışılmaya başlanmıştır.

Fakat gerek seçim sayısı ve türleri gerekse teknolojik donanım ile halkın eğitim düzeyi gözetilerek elektronik oy verme yönteminin ülkemizde uygulanmasının çok zor olduğu sonucuna varılmıştır.

Dünyada elektronik oy verme yöntemi ABD, Hindistan ve bazı Avrupa ülkelerinde kısmen denenmiş, ancak yaygınlaştırılamamıştır.

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener’in ABD’deki son seçimlerde kullanılan elektronik oylama sistemini yerinde incelemesinin ardından Türkiye’de yurt dışı seçmen için elektronik oy kullanma tartışması yeniden gündeme gelmiştir.

Denetimi ve kontrolü zor olan elektronik oylama konusunda kuşkularını dile getiren Nasuh Mahruki maalesef tutuklanmıştır.

Mühürsüz oyların geçerli sayılması, aynı zarftaki oylardan birini geçersiz, diğerlerinin geçerli kabul edilmesi, güvenmeyen oy kullandırılması ve diğer uygulamalar nedeniyle kendisine olan güven sarsılan Yüksek Seçim Kurulu’nun elektronik oy verme konusundaki çalışmalarına kuşkuyla yaklaşılması doğal bir olay olup, bu konuda görüşlerini dile getirenlerin cezai yaptırımla karşı karşıya bırakılmasını demokrasi ile bağdaştırmak mümkün değildir.

Yüksek Seçim Kurulu’nda görev yaptığım dönemde yapılan eleştirileri saygı ile karşılayıp ders çıkardığımızı düşündüğümde, bugün gelinen noktayı üzüntüyle karşılıyorum.