Trump suikastını önceden tahmin etmek

28 Haziran’da X (eski adıyla Twitter) platformunda şöyle bir paylaşımda bulunmuştum:

“TV’de Biden-Trump tartışması üzerine…

Trump seçilecek gibi. Lakin… FED 2 Amerikan Başkanına suikast yapmıştı. Bu kez seçilmeden önce deneyebilir.”

Bir kehanet mi? Değil…

Ortaya bir laf atıp komplo teorisiyle açıklamaya çalışmak tarzım değil. Olaylara iktisat tarihi penceresinden bakınca geleceği öngörmek kolaylaşıyor. 

İktisatçının görevi öngörüde bulunmaktır. Bunun için ekonomik veriler ve ekonomi teorisine vakıf olmak gerekir. Ancak yeteri değildir.

Tarihi, özellikle iktisat tarihini iyi bilmek, neden sonuç ilişkilerini analiz etmek önem taşır. Böylelikle geçmişteki savaşlar, çatışmalar, büyük teknolojik ve sosyal değişimler, dünya jeopolitiğinin analizinde iktisat tarihinin rolü değişmezdir. 

Gelelim Trump suikastına...

Trump’ın Amerikan Merkez Bankası FED hakkında pek de iyi olmayan niyetler taşıdığı herkesin malumu… Başkanlığı dönemindeki açıklamalarıyla da bunu ortaya koymuştu. Seçildiği zaman FED Başkanı Powell’i görevden alacağını söylüyor. Ama daha önemlisi şu:   

26 Nisan 2024’te ABD’de Wall Street Journal Gazetesi'nde yer alan habere göre, Trump, FED’in bağımsızlığını ortadan kaldıracak 10 sayfalık bir plan hazırlığına girişti. Plana göre, FED faiz kararı alırken Başkana danışacak ve Trump dilediği zaman FED başkanını görevden alacak. Hazine Bakanlığı, FED’in tahvil alımlarını denetleyecek ve kontrol edebilecek. FED, yönetimin hedeflerine aykırı politikalar belirleyemeyecek. 

Bu arada bir de şu notu düşelim: Aralarında Nobel ödüllü 16 iktisatçının bulunduğu çok sayıda iktisatçı, 25 Haziran’da Berlin Mutabakatı yayınladı. Bildiri metninde Trump’ın seçilmesi halinde vadettiği ekonomi politikalarının enflasyonu artıracağı, küresel ekonomiye ciddi zarar vereceği yer aldı.

Trump, Merkez Bankası bağımsızlığı ve faiz konusunda bizim Cumhurbaşkanından etkilendi mi bilemem ama FED’i epey kızdırdığına eminim.

Bu konu Wall Street Journal gibi ekonomi dünyasının en etkili gazetesinde yer alınca,  ben de ister istemez FED’in gazabı konusunda birazcık tarihe baktım. 

Henüz yayınlanmamış bir kitap çalışmam var. Teknolojideki müthiş sıçramalar ve Neo liberalizmin düştüğü krizler sonrasında, nasıl bir ekonomik yapı şekillenecek?

Genellikle doların tahtı ne olacak? ABD –Çin rekabeti büyük bir çatışmaya dönecek mi? Her kafadan bir ses çıkıyor. Ben de doların durumunun daha iyi anlaşılması için doları basan Amerikan Merkez Bankası FED’i yakından tanımak gerektiğini düşünüyorum. Basılmamış o kitap çalışmasından kısa bir özet:

DOLARI VE FED’İ ANLAMAK İÇİN

Amerikan Merkez Bankası FED, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir kurumu değildir. Amerikalı koloniler, İngiltere’ye karşı yürüttükleri bağımsızlık savaşı sırasında, Avrupalı bankerler tarafından ciddi finansman desteği sağlamışlardı. Koloniler, 1776 yılında savaşı kazandıklarında, bankerler de bu yardımın karşılığını aldılar ve yeni kurulan ABD’de dolar basma yetkisine sahip oldular. 

Aradan yaklaşık 90 yıl geçtikten sonra Amerikan İç Savaşı'nı sona erdiren Başkan Abraham Lincoln, savaş giderleri gerekçesiyle dolar basma yetkisini bankerlerin elinden aldı.

1865 yılında Amerikan Devleti kendi dolarını basmaya başladı. Lincoln’ün en önemli siyasal kararı, köleliğin kaldırılması idi.

1865 yılında, köleliği savunan bir Güneyli tarafından suikast sonucu öldürüldü.

Suikast, köleliğin kaldırılması yüzünden mi, yoksa dolar basma yetkisinin bankerlerden alınıp Amerikan devletine verilmesi yüzünden mi düzenlendi, ayrı bir tartışma konusudur. (Bugün 5 dolarlık banknotların üzerinde Abraham Lincoln’ün resmi vardır.)

1865’ten 1913 yılına geliyoruz. 1913 yılında Rothschields ve Rockefeller aileleri başta olmak üzere kimi banker ailelerin baskısı ve oldubittiye getirmesiyle doların bankerler tarafından basılması yasası Noel arefesinde Kongre'den geçirildi. Bir saat sonra yıldırım hızıyla Başkan Wilson tarafından imzalandı ve 8 banker aile tarafından FED kuruldu.

FED dolar basma, bastığı dolarları ABD Hazinesi ve diğer bankalara faiz karşılığı verme hakkını aldı, her türlü denetimden ve vergiden muaf tutuldu.

1913 yılında FED, dördü ABD’de dördü Avrupa’da 8 banker aile tarafından kuruldu. ABD’ de yaşayan aileler: Rockefeller, Goldman Sachs, Lehman Brothers, Kuhn Loebs… Avrupa’da yaşayan aileler ise Rothschild, Warburg, Lazards, Mosses Seif…

DOLARIN DÜNYA PARA BİRİMİ OLMASI

Doların dünya para birimi olması ve Bretton Woods konferansı üzerine ciltler dolusu kitap yazılsa yeridir. Bu konuyu bir paragrafta özetlemek çok zor ama cesaretle deneyeceğim.  

ABD, II. Dünya Savaşı henüz bitmeden toplanan Bretton Woods Konferası'nda, Keynes’in ve İngiltere’nin dünyanın ortak Merkez Bankası önerisine karşı çıktı. Dolar uluslararası rezerv para birimi olarak kabul edildi. Doların egemenliği için önce IMF ve Dünya Bankası kuruldu (Temmuz 1944).

Ardından İkinci Dünya Savaşı sona erdi. (Mayıs 1945 Avrupa’da,  Eylül 1945 Japonya’da…)   Savaştan sonra 24 Ekim 1945’te BM kuruldu ve BM’ye üye ülkelerin IMF üyesi olma şartı da vardı.

Doların imparatorluğu daha savaş bitmeden ilan edildi, gereken finansal kurumlar daha savaş sona ermeden kuruldu. Ve elbette bu imparatorluğa bir de jandarma gerekliydi. 4 Nisan 1949’da NATO kuruldu. Doların bugünkü imparatorluğunun kurulmasında da, sürmesinde savaşlar ve ABD donanması vardır. 

FED’İN PARA BASMA YETKİSİNE KARŞI ÇIKAN KENNEDY

İlginçtir, 1865 yılında bankerlerin para basma yetkisini alan Başkan Abraham Lincoln’den 98 yıl sonra, yine siyahların haklarını savunan başkan John. F. Kennedy, hükümetin doları bankerlerden borç karşılığı almasına karşı çıktı ve bankerlerin dolar basma hakkının devlete devredilmesi için yasa teklif etti.

O da siyahları savunuyor, o da doları bankerlerin değil devletin basmasını istiyordu.

John. F. Kennedy de 22 Kasım 1963’te suikasta kurban gitti. Adalet Bakanı olan kardeşi R. Kennedy’i de aynı akıbet bekliyordu. 

Trump’a olası suikastı 30 Haziran tarihinde X’te paylaşmamın ardında kısa iktisat tarihi turu budur. Bu aşamada niyetim, yeni komplo teorileri üretmek değil. Doları ve kontrol eden aileleri kısaca hatırlatmak ve dolar egemenliğinin çok can yakıcı olduğunu vurgulamak istememdir.

Kanlı savaşların arkasında hep FED vardır. Saddam’ı ve Kaddafi’yi de ortadan kaldırır, FED’in bağımsızlığına göz diken Amerikan Başkanlarını da…