Cumhuriyet Gazetesi, bana göre günümüzde hâlâ Türkiye Cumhuriyeti ile özdeşleşen tek gazete.
İsim babası bizzat Mustafa Kemal Atatürk.
Kurtuluş Savaşı’nı destekleyen ilk gazete olan Yeni Gün’ün sahibi Yunus Nadi (Abalıoğlu) tarafından kuruldu ve 7 Mayıs 1924’te yayın hayatına başladı.
İlk Genel Yayın Müdürü Zekeriya Sertel’di.
İlk sayısında Yunus Nadi’nin, Mustafa Kemal Atatürk ile yaptığı röportaj yayınlandı.
***
Yunus Nadi 1924’ten 1945’e kadar başyazardı…
Onun ölümünden sonra 1991’e kadar gazetenin başyazarı oğlu Nadir Nadi oldu.
İlk sayılarda yazarlar; Ziya Gökalp, Reşat Ekrem Koçu, Ahmet Rasim, Peyami Safa, Cenap Şahabettin, Vedat Nedim Tör, Halit Ziya, Cevat Fehmi Başkut, Fuad Köprülü, Halit Fahri gibi Türk gazeteciliğinin önemli isimleriydi.
***
Cumhuriyet hiçbir zaman politik ve güncel haber vermekten şaşmadı. Yayınladığı tek magazin haberi, 1 Ağustos 1932 tarihli sayısında yer aldı. O da Türkiye Güzeli Keriman Halis’in Dünya Güzeli seçilmesiyle ilgiliydi.
Bunun dışında tiraj artırmak için magazine girme kolaycılığına başvurmadı.
İddialı habercileri ve etkili köşe yazarları sayesinde her zaman gündemde kalmayı ve gündem belirlemeyi bildi.
***
Cumhuriyet değerlerinin gazetesi olarak, onları savunmaktan asla vazgeçmedi.
Bu uğurda gerektiğinde iktidarlarla ters düştü.
Örneğin ilk olarak 29 Ekim 1934’te 10 gün süreyle kapatıldı.
1940’ta ise en uzun kapanmasını yaşandı: Tam 40 gün, okurlarından uzak kaldı.
***
Cumhuriyet; çok partili döneme geçişte Demokrat Parti’yi destekledi.
Başyazarı Nadir Nadi de 1950’de DP listesinden Milletvekili seçildi. Ancak 1954’ten sonra DP iktidarına karşı sert bir muhalefet yürüttü. 27 Mayıs 1960’tan 12 Mart 1971 dönemine kadar aydın kesimin ilerici görüşlerini dile getiren etkili bir yayın organı olmayı sürdürdü.
***
20 Ağustos 1991'de Nadir Nadi'nin ölmesinden sonra Yayın Kurulu içinde anlaşmazlık baş gösterdi. Yayın Yönetmeni Hasan Cemal'in liberal yayın politikasını beğenmeyen ve sermaye çevrelerine yaklaşıldığını ileri süren İlhan Selçuk ve Uğur Mumcu gibi yayın kurulu üyesi köşe yazarlarıyla onları destekleyen Cüneyt Arcayürek, Ali Sirmen, Ergun Balcı, Oktay Akbal, Melih Cevdet Anday'ın da aralarında bulunduğu 80 kişi 5 Kasım 1991'de gazeteden ayrıldı.
Olayı protesto eden okurların gazete almayı bırakması üzerine günlük satış ortalaması 120 binlerden Aralık 1991'de 50 binlere kadar düştü.
Bu durum üzerine Hasan Cemal ile Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin Cumhuriyet'ten ayrıldı. Bir süre sonra ayrılanların bir bölümü geri döndü. 8 Nisan 1992'de yeni bir yayın kurulu oluşturuldu ve İlhan Selçuk ölümüne kadar sürdüreceği başyazarlık görevine başladı.
***
1978 yılından sonra, Cumhuriyet’in tam yedi yazarı öldürüldü. Prof. Cavit Orhan Tütengil, Ümit Kaftancıoğlu, Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Uğur Mumcu, Onat Kutlar ve Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Cumhuriyet’te savundukları fikirleri yüzünden katledildi.
İstanbul Üniversitesi Anayasa Kürsüsü Doçenti ve Cumhuriyet yazarı Server Tanilli de 7 Nisan 1978 günü evine giderken uğradığı silahlı saldırı sonucu felç oldu.
***
Kısacası büyük bedeller ödedi bu gazetenin kurucuları, yöneticileri, yazarları ve emekçileri…
Ergenekon soruşturmalarından ve yargılamalarından sonra ise başına gelmeyen kalmadı gazetenin…
Yönetimi hep bir “iktidar kavgası”na konu oldu.
Halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski Genel Sekreteri Alev Coşkun’un Cumhuriyet Vakfı adına imtiyaz sahipliğini sürdürdüğü gazete, günümüzde tam bir “savrulma” döneminden geçiyor.
Öyle ki “solcu” kimliğiyle Türk siyasetine damga vuran gazetede sağ kimlikli kalemler köşe sahibi yapılıyor.
Uğur Mumcu’nun, Oktay Akbal’ın, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’nun köşelerinde hiçbir siyasi birikimi ve derinliği olmayan isimler kalem oynatıyor.
***
“Çöküş”ün en vahim örnekleri ise gazetenin internet sitesinde göze çarpıyor.
Onlarca yıl boyunca magazine kayan gazeteleri “boyalı basın” diye eleştiren ve hatta suçlayan Cumhuriyet, bugünlerde biraz daha fazla “tıklanabilmek” uğruna resmen “bel altı haberciliği”ni alışkanlık haline getirmiş durumda…
İşte; bu gazetenin internet sitesinde bugünlerde yayınlanan bazı haberlerin başlıkları:
“Uçakta cinsel ilişki fırsatı sunan şirketlere yoğun ilgi…”
“Düzenli seks, bedene ve ruha hangi faydaları sağlıyor?”
“Menopozda seks yaşamını geliştirmek için taktikler…”
“Daha iyi bir cinsel yaşam için tüketmemiz gereken besinler…”
“Erkeklerin cinsellikte yaptığı sekiz hata!”
“Düzenli seksin on faydası!”
“En yoğun cinsel çekime sahip dört burç!”
“Libidoları asla dinmeyen dört burç!”
“Cinsel hayatınızı canlandıracak sekiz egzersiz!”
“İlişkilerde tartışmaya neden olan yedi mesele!”
“İnsanlar bir yılda kaç kez ilişkiye giriyor?”
*
Tam elli yıldır, güne Cumhuriyet Gazetesi’ni şimdilerde de Cumhuriyet internet sitesini okuyarak başlayan bir Cumhuriyet okuru olarak, bu başlıkları görünce aklıma tek soru geliyor:
Acaba Yunus Nadi, Nadir Nadi, Berin Nadi, İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu gibi isimler bu düşük seviyeli haberleri gazetelerinin logosunun altına görseler…
Ne derlerdi?
Çok Okunanlar
Türkiye’yi dünyanın ‘bir numarası’ yapmanın yolu!
Atatürk’ü anlamak…
Yoksulluk bize, zenginlik onlara kader değil
Emeklilik sistemi değişiyor
İşte Jose Mourinho'nun büyük sınavı
Emekçiler üzerindeki çifte sömürü
Dilruba K.’nın annesi 12punto’ya konuştu
Gelir Vergisi rekortmenleri belli oldu
SBK, Fatih Altaylı’nın yayınına çıkacağını açıkladı
Muslera’nın tekmesi o ödülü tartışmaya açtı