Asıl engelli kim?

Her yıl 3 Aralık Dünya Engelliler Günü olarak kutlanıyor. Tabii ki gerek siyasi partiler gerekse belediyeler sosyal medya hesaplarından ya da yaptıkları etkinliklerle bu günü kutluyor. Sanki günün anlam ve önemi yanlış gibi. Çünkü 3 Aralık günü engellilerin engelini kutlama günü değil. Hatırlanma günü. Gün engeli olanları anlamanın günü. İşte ben de öyle yaptım. Engelsiz biri olarak  engelli gibi düşündüm. Onları anlamak için bir gün onlar gibi evden çıktım sonra da aldığım notları burada yazmaya karar verdim.

Her sabah olduğu gibi bu sabah da evden çıktım. Diğer günlerden tek farkı ise engelli gibi düşünerek bir günü geçirmek ve notlarımı almak. Sonra da yazarken sizlere sormak. Ben hazırım siz hazırsanız başlıyorum gözlemlerime...

Evden çıktım. Tabii ki otobüs durağına yürümeye başladım. Kaldırımların her noktasını adeta süzgeçten geçercesine inceleyerek yürüyor ve notumu alıyordum. Gözüme küçük çaplı çukurlar, parke taşlı kaldırımların arasındaki boşluklar çarptı ve aklımda bir soru belirdi. Acaba bir tekerlekli sandalyeli yürüme engelli biri ya da bastonlu görme engelli bir kişi bu kaldırımı kullanırken aralardaki bu boşluklarda zorlanıyor mu...?

Bir taraftan gördüklerimin notumu alıyor diğer taraftan da yürümeye devam ediyordum. Kaldırım sonrasına geldiğimde rampa olduğunu gördüm. Evet rampa var ama o bölüme de bir araç park etmiş. Eğer engelliyseniz buradan nasıl geçeceksiniz?..

Otobüs durağına doğru yürümeye devam ettim. Durak düz alandaysa sorun yok. Eğer köprü altında ise o an elini açıp dua edeceksin. Neden mi? Asansör çalışsın diye. Çünkü asansör çalışmazsa vay haline... Neyse ki benim bindiğim durakta asansör çalışıyordu.

Evden en fazla 1 kilometre uzaklaşmıştım. Gördüğünüz gibi durağa gelene kadar sorun çıkmaya devam ediyordu. İnşallah otobüste sorun olmaz dedim. Gelen otobüse bindim. Engelliler için ayrılan koltuklar dolu. Orta bölümde bulunan ve tekerlekli sandalyeli engelliler için ayrılan bölüm ise yolcular tarafından doldurulmuştu. Hemen şu sorular aklıma geldi: Acaba tekerlekli sandalye ya da akülü araçla binmek isteyen bir engelli otobüse bindiğinde orta bölümde yer açılır mıydı? Ya da toplu taşıma araçlarında engelli, yaşlı ve çocuklu kadınlar için ayrılan ve işaret bulunmasına rağmen engelsiz kişiler tarafından işgal edilen bu koltuklar gerçekten işaretlerde anlatıldığı gibi engelli, yaşlı ya da çocuklu kadın geldiğinde boşaltılıyor muydu.?

Kafamda sorular elimde not kağıdı derken Şirinevler Ataköy E5 durağına geldim ve otobüsten indim. Yürüyen merdiven çalışmıyordu. Hemen asansöre yöneldim. Asansör çalışıyordu. Ancak yaşlı, çocuklu ve engellilerin kullanması gereken bu asansörü de engelsizler kullanıyordu.

Sitem ederken normal merdivenleri kullanarak köprü üzerine çıktım. Tekerlekli sandalyeyle mendil satan bir genci gördüm. Yanına gittim. Mendil aldıktan sonra muhabbet etmeye başladım. Gazeteci olduğumu söylemeden sorular sormaya başladım.. Kısa bir muhabbetten sonra nerede oturduğunu sorduğumda "Bahçelievler abi" dedi. Yani bulunduğumuz yere oturduğu sokak yaklaşık yarım saat uzaklıktaydı. 'Nasıl geliyorsun'? diye sordum. "Abi tekerlekli sandalyemle. Bazen de toplu taşımayla. Çünkü beni gören toplu taşıma aracı durmuyor. Eğer durakta başka kişiler varsa duruyor. Otobüs boşsa biniyorum" dedi. Köprüye çıkan asansörü sordum. Kullanabiliyor musun diye. "Abi inan kullanmak için sıra bekliyorum. Asansöre binenler gözümün içine baka baka düğmeye basıp kapıyı kapatıyorlar." Benim bile peş peşe soruları sıraladığım gözlemlerimi, oysaki bu 28 yaşındaki kardeşimiz her gün hatta daha fazlasını yaşıyormuş.

Evet şimdi soruyorum,

Tanık olup yazdıklarıma göre yürüyemeyen mi engelli yoksa yürüyebilmesine rağmen bunun kıymetini bilmeyen mi engelli?

Engeline rağmen yaşama tutunan ekmeğini kazanmak için çalışan mı gerçek engelli yoksa sağlıklı bir hayatı olmasına rağmen yan gelip yatan mı?

Toplu taşımaya bindikten sonra kendine ayrılan yere oturamayan mı gerçek engelli yoksa bu yerleri işgal edenler mi engelli?

AVM otoparklarında kendilerine ayrılan yerlere araçlarını park edemeyen gerçek engelli mi engelli, yoksa buralara araçlarını parkeden engelsiz sürücüler mi engelli?

Her 6 ayda bir Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından engelli istatistik bülteni yayınlanıyor ve sayılar veriliyor. Ancak gerçek engelli sayısı nedir kimse bilmiyor.