İndo-Pasifik ticaret yolunda askeri tatbikat

RIMPAC  - RİM OF THE PACİFİC

Dünyanın en büyük uluslararası deniz tatbikatı olarak kabul edilen Rim of the Pacific (RIMPAC) tatbikatı, 26 Haziran 2024 tarihinde Hawaii adaları açıklarındaki Pearl Harbor Limanı'nda başlatıldı. başlatıldı. İlki 1971 yılında yapılmış olan tatbikat serisinin bu yıl yirmidokuzuncusu gerçekleştiriliyor.

Küresel çaptaki büyük deniz tatbikatlarını, sadece tatbikat olarak değerlendiremeyeceğimiz yeni bir çağa girdik. Ülkeler arasındaki jeopolitik dengelerin değişimi ve ülkelerin stratejik ticaret yolları üzerindeki hak iddiaları, bu yılki RIMPAC tatbikatını önceki tatbikatlara nazaran daha ilginç bir hale getiriyor.

RIMPAC 2024 TATBİKATI

26 Haziran 2024'te başlayan ve 2 Ağustos'a kadar sürecek olan RIMPAC 2024 tatbikatına, 29 ülkeden yaklaşık 40 gemi, 3 denizaltı, 14 kara kuvvetleri birimi, 150'den fazla uçak ve 25.000'den fazla personel katılıyor. Tatbikata US Pasifik Filosu ev sahipliği yaptı.

Bu yılki tatbikatın teması "Müttefikler: Birlikte ve Hazır!" olarak belirlendi. Tatbikata katılan ülkeler arasında Avustralya, Belçika, Brezilya, Brunei, Kanada, Şili, Kolombiya, Danimarka, Ekvador, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İsrail, İtalya, Japonya, Malezya, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Peru, Güney Kore, Filipinler, Singapur, Sri Lanka, Tayland, Tonga, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri bulunuyor.

TATBİKAT SENARYOLARI VE HEDEFLER

Tatbikatta uygulanacak senaryolar arasında, denizaltı savaşı, çok gemili yüzey savaşı, çok uluslu amfibi çıkarma ve uçak gemisi saldırı grubunun çok eksenli savunması yer alıyor. Ayrıca, bu yılın hedeflerinden biri, eski USS Tarawa'nın batırılması gibi rutin haline gelmiş gemi batırma operasyonları olacak.

 İnsani yardım ve afet müdahale tatbikatları da yapılacak. Bu yıl, özellikle insani yardım operasyonlarına büyük önem verildiği görülüyor. Bu kapsamda 2.500'den fazla personel, çeşitli uçaklar ve gemiler tatbikatta görevlendirildi. Tatbikat, ortak çalışma ve deniz yollarının güvenliğini sağlama konularında ülkeler arasındaki işbirliğini güçlendirmeyi amaçlıyor.

ÇİN TEHDİDİNE KARŞI TAYVAN'IN SAVUNMASI

Merakla beklenen asıl konu, Çin'in artan askeri gücüne, ve Tayvan ile ilgili planlarına karşı, Tayvan'ın savunmasını güçlendirmeye yönelik özel bir tatbikat senaryosunun uygulanıp uygulanmayacağıydı. RIMPAC tatbikatı 2 Ağustos tarihine kadar devam edecek. Tayvan ile birlikte bir tatbikat senaryosunun RIMPAC programı içerisinde yer alıp almayacağı henüz bilinmiyor. Ancak geçtiğimiz Nisan ayında, her ne kadar bu amaca yönelik bir tatbikatın planlanmadığı söylense de, ABD ve Tayvan donanmaları arasında "Planlanmamış Tatbikat" olarak CUES koduyla tanımlanan, bazı küçük çaplı ortak tatbikatlar gerçekleştirildi. Bu operasyonlar arasında ASW (Denizaltı Savunma Harbi) tatbikat türü de vardı. ASW, temel iletişim ve ikmal operasyonları ile ortak denizaltı savaş tekniklerini içeriyor. ASW tatbikatları, acil durumlarda iki donanmanın birlikte çalışabilirliğini sağlamak adına büyük önem taşıyor.

TESADÜFİ KARŞILAŞMALAR VE TATBİKATLAR

Hem Tayvan hem de ABD, bu tatbikatların tesadüfi karşılaşmaların sonucu olduğunu iddia ettiler. Nisan ayındaki bu "Planlanmamış Tatbikat’a" Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri (JMSDF) ve Güney Kore Donanması (ROKN) ile USS Theodore Roosevelt Taarruz Grubu katıldı. Reuters'in haberine göre, tatbikata ikmal gemilerinden firkateynlere kadar yarım düzine gemi katılmıştı.

FİLİPİNLER'İN KATILIMI VE BÖLGESEL GÜVENLİK

RIMPAC'ın dikkat çekici bir diğer özelliği ise, bu yılki tatbikata Vietnam'ın ilk kez dahil olmasının yanı sıra, Güneydoğu Asya devletlerinin daha önceki tatbikatlara nazaran gösterdiği yüksek katılım düzeyi oldu. Özellikle  Filipinler'in katılımı, Çin-Filipin gerilimi açısından önemli; Filipinler, 700 kişilik bir mürettebatın eşlik ettiği en donanımlı iki gemisi, yeni BRP Davao Del Sur ve ABD'den hibe edilen savaş gemisi BRP Andres Bonifacio ile tatbikatlara katıldı. Filipinler, RIMPAC'a katılarak, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddialarına, bölgesel güvenlik konusundaki kararlılığı ve uluslararası destek arayışı ile cevap vermiş oldu.

Kaynakça: U.S. Navy , U.S. Marine Corps Forces Pacific, Reuters, The Diplomat, Rappler, marineforum-online Germany