AB yanlısı iktidar partisi Moldova’da yeniden kazandı

Doğu Avrupa ülkesi Moldova Cumhuriyeti’nde 28 Eylül Pazar günü yapılan parlamento seçimlerini resmi olmayan sonuçlara göre, iktidarda bulunan ‘Eylem ve Dayanışma Partisi’ (PAS) kazandı. Cumhurbaşkanı Maya Sandu’nun kurucusu olduğu, Avrupa Birliği (AB) yanlısı Eylem ve Dayanışma Partisi oyların yüzde 50’sini aldı ve meclis çoğunluğunu elde etti (24 milletvekili elde etmiş görünüyor). Parti, 4 yıl daha ülkeyi yönetecek. (Önceki seçimlerde yüzde 52,8 oy alan PAS’ın 61 milletvekili bulunuyordu.) Seçim sonuçlarında özellikle yurtdışından gelen oylar belirleyici oldu. (PAS ülke içinde oyların yüzde 44,1’in aldı)

AB, NATO karşıtı ve Rusya yanlısı olarak bilinen muhalefetteki ‘Vatansever Blok’ ise yüzde 24,2 oy aldı ve ikinci oldu.

Yüzde 5’lik seçim barajını aşan 3 siyasi partiden oluşan ‘Alternativa Bloku’ yüzde 7,9, ‘Bizim Parti’ yüzde 6,2, ‘Yurtta Demokrasi Partisi’ yüzde 5,6 oranlarıyla parlamentoya girmeye hak kazandı. Baraj altı kalan diğer blok ve partiler ise 101 sandalyeden oluşan Meclisin dışında kaldılar.

Çeşitli itirazların, uluslararası gözlemcilerin hak ihlalleri ve usulsüzlük raporlarının bulunduğu seçimlere katılım oranı yüzde 52,2 olarak gerçekleşti.

NELER YAŞANDI?

Yaklaşık olarak 2 milyon 600 bin nüfusa sahip olan Moldova seçimlere gergin bir siyasi atmosfer altında girdi. İktidar Rusya’nın çeşitli manipülasyonlara başvurduğunu ve seçime müdahalede bulunmaya çalıştığını savundu. Muhalifler ise iktidarın yoğun baskılarına maruz kaldıklarını iddia ettiler.

Dikkat çeken olayların başında; muhalefetin önde gelen iki partisi “Büyük Moldova” ve Gagavuzya eski Başkanı Irina Vlah’ın “Moldova’nın Kalbi Partisi”nin seçimlere iki gün kala yasaklanması geldi. Gagavuz Türklerinin Özerk Yönetiminin seçilmiş Başkanı Evgenia Gutsul da Rusya’dan para aldığı gerekçesiyle kısa bir süre önce 7 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Seçim günü de çeşitli ihlallerin yaşandığı bildirildi. Moldova ve Ukrayna arasında bulunan ve tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden (de facto konumdaki) Transdinyester’de çoğu kişinin oy kullanamadığı dile getirildi. Bölgede yalnızca hükümet kontrolünde olan ve çoğu seçim günü öncesinde iç bölgelere taşınan sadece 12 sandığın kurulduğu, bölgeyi Moldova’ya bağlayan köprünün seçim günü bakım nedeniyle kapatıldığı belirtildi.

On binlerce Moldova’nın yaşadığı Rusya’da da 300’ün üzerindeki yurt dışı sandık merkezinden yalnızca 2’sinin açıldığı belirtildi. Yetersiz sandık ve oluşan uzun kuyruklar nedeniyle çoğu kişinin oy kullanamadığı ifade edildi.

Seçimlerin ardından liderlerden çeşitli açıklamalar yapıldı. İktidardaki PAS’ın lideri Igor Grosu, Rusya’nın seçim sürecine müdahalede bulunduğunu iddia etti ve “Seçmenlerin sandıklara arabalarla taşınması, oyların çalınması, bomba tehditleri, durumu istikrarsızlaştırma girişimleri gibi hususlar oldu” ifadelerini kullandı.

Moldova eski Cumhurbaşkanı ve ‘Vatansever Bloku’nda yer alan PSRM (Sosyalistler Partisi)’nin lideri Igor Dodon, “Seçimde ihlaller var. Bunları analiz edeceğiz. Merkez Seçim Komisyonu şikayetlerimizi inceleyene kadar seçimin sonucunu tanımayacağız. Şikayetlerimiz reddedilirse mahkemeye başvuracağız” diye konuştu.

VE SONRA…

AB ve NATO açısından önemli, Rusya için de batı yönündeki ileri savunma ekseni konumunda Moldova Cumhuriyeti…

Askeri açıdan güçlü olmayan, ekonomik olarak yetersiz olan ülke, iktisadi ve siyasi istikrar yönünde sorunlarla boğuşuyor. Ülkede yaşayanların sosyal refah, yolsuzlukla mücadele, ekonomik reformların hızlandırılması vb. pek çok istekleri bulunuyor…

Sandığa bu tablo ortasında gidildi. 27 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana en kritik seçimlerinden birini yaşadı Moldova.

Ukrayna ve Romanya arasında kalan bu küçük eski Sovyet ülkesi, Batı Bloku çizgisinde yürüyüşünü sürdürme kararı almış görünüyor. 2022’de AB’ye aday üyelik statüsü kazanan Moldova’nın bu hedefinin nasıl ilerleyeceğini ve ülkedeki ekonomik, sosyal ve siyasal istikrarın sağlanıp sağlanamadığını hep birlikte göreceğiz.