KKTC'de kritik seçim

15 Kasım 1983’te kuruluşunu ilan eden, ancak bugüne kadar yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 11. Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Kıbrıs Türk halkı, 19 Ekim Pazar günü sandığa gidecek… (217 bin 56 seçmen 777 sandıkta oy kullanacak)

Seçimin en güçlü adayı mevcut KKTC Cumhurbaşkanı ve Ulusal Birlik Partisi (UBP) adayı Ersin Tatar. UBP ile Demokrat Parti (DP) ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP)’nin oluşturduğu ‘Sağduyu Mutabakatı’ tarafından desteklenen Tatar, ikinci dönemde ‘egemen eşitlik’ ve ‘iki devletli çözüm modeli’ politikalarının emin adımlarla sürdürüleceğini dile getiriyor.

Öne çıkan diğer aday ana muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP)’nin Genel Başkanı Tufan Erhürman. Onu da Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) destekliyor.

Bağımsız aday akademisyen Prof. Dr. Mehmet Hasgüler, UBP-CTP dışında üçüncü bir yol seçeneğiyle yola çıktığını belirtiyor.

Diğer adaylar ise şöyle: Kıbrıs Sosyalist Partisi’nin adayı Osman Zorba, bağımsız aday Arif Salih Kırdağ, bağımsız aday İbrahim Yazıcı, bağımsız aday Ahmet Boran ve bağımsız aday Hüseyin Gürlek.

Önceki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde (18 Ekim 2020 tarihindeki ikinci tur) Ersin Tatar oyların yüzde 51,74’ini alarak KKTC’nin 5. Cumhurbaşkanı olmuştu. Diğer aday Mustafa Akıncı ise yüzde 48,26 oy almıştı.

Hatırlayalım; Kıbrıs Türkünün özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin simge isimlerinden, KKTC’nin Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 1985’de yapılan ilk seçimin (Yüzde 70,2 oy aldı) ardından 2005 yılına kadar yapılan tüm seçimleri kazanarak bu görevi sürdürmüştü. 2005’de federasyonu savunan CTP lideri Mehmet Ali Talat, 2010’da bağımsız KKTC devletini ve iki devletli çözümü savunan UBP lideri Derviş Eroğlu, 2015’te federasyon yanlısı CTP-BG ve TDP’nin desteklediği Mustafa Akıncı Cumhurbaşkanı seçilmişlerdi. 11 Ekim 2020 tarihindeki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda bağımsız olarak yarışan iki isim olan; eski Başbakan Yardımcısı ve eski DP lideri Serdar Denktaş ile Halkın Partisi Partisi lideri ve eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Kudret Özarsay şu ana kadar adaylıklarını açıklamadılar. Bu isimlerin aday olup olmayacakları ve kimi destekleyecekleri merak ediliyor.

Görünen o ki 19 Ekim 2025 Pazar günkü yarışın Ersin Tatar ve Tufan Erhürman arasında geçmesi bekleniyor.

KKTC’NİN GELECEĞİ…

Türkiye’nin de desteklediği adada iki devletli çözümü savunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, geride kalan sürede KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye yapılması gibi diplomatik bir başarıyı elde etmesi oldukça önemli. Öte yandan kimi Türk devletlerinin Kıbrıs Rum Kesimi ile Büyükelçilik düzeyinde diplomatik ilişki kurması ise olumsuz bir gelişme olarak belirmiştir.

Kıbrıs Türk halkının, asla devletsiz ve Cumhuriyetsiz bırakılmayacağını, bu onurlu mücadelenin hep birlikte sürdürüleceğini belirten Ersin Tatar, “Devletimize ve halkımıza sadakatle bağlıyız. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteğiyle, Mavi Vatan'ın kalbinde yer alan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni daha müreffeh bir geleceğe taşımak en büyük hedefimizdir” görüşlerini paylaşıyor.

Federasyon modeline karşı olan Tatar, tek egemenliğe ve Türkiye’nin garantörlüğünün son bulmasına karşı, egemen eşitliğe dayalı iki devletli çözümden yana bir lider olan Tatar, seçimin en güçlü adayı.

Diğer aday CTP lideri Tufan Erhürman ise Mehmet Ali Talat-Mustafa Akıncı çizgisindeki siyasetin temsilci. Adada federasyondan yana olan Erhürman, aslen hukukçu. Erhürman, 5 yıl önceki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olmuş, ilk turda yüzde 21,7 oy almıştı.

‘MAVİ VATAN’IN KALBİ…

Adada eşit statülü ve iki devletli bir yapının kabul edilmesi, KKTC’nin tanınması konusunda diplomasi başta olmak üzere her alanda daha etkili bir mücadele yürütülmesi gerekliliği ortadadır. Bölgemizde yaşanan gelişmelerle birlikte, özellikle Doğu Akdeniz’de güçlü olmanın yolu Kıbrıs’a sahip çıkmaktan geçmektedir. Konumundan ötürü merkezi bir noktada bulunan; tarihi, siyasi, jeopolitik, stratejik ve ekonomik yönüyle dikkat çeken Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, enerji kaynakları ile de emperyalist ülkelerin iştahını kabartmaktadır. Buradaki güç mücadelesi küresel güçlerin de meselelere müdahil olmasıyla başka boyutlara taşınmaktadır.

569 deniz mili uzunluktaki kıyısı ile Doğu Akdeniz’de en uzun sahil şeridine sahip ülke olan Türkiye’nin, uluslararası alanda yaşanan gelişmeler ve yapılan kimi hatalara rağmen bölgede son dönemde etkinliğini artırdığı gözlenmektedir.

E. Amiral Cem Gürdeniz’in isim babası olduğu ‘Mavi Vatan doktrini’ ile birlikte Türkiye’nin ulusal çıkarları açısından Doğu Akdeniz’de daha etkin bir rol almaya başladığı görülmektedir.

Kıbrıs’ın buradaki önemi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin varlığı ve jeopolitik konumu da her geçen gün daha net bir şekilde anlaşılmaktadır.

KKTC’de 19 Ekim 2025 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimi bir de bu açıdan değerlendirmek ve bu gözle okumak daha da önem kazanmaktadır…

Kitap önerisi: Doğu Akdeniz’de Rekabet - Savunma Diplomasi Enerji (Der: Şenol Çarık)