Sı̇yasal yozlaşma ve siyasetin fı̇nansmanı 2. Bölüm

“Bir kelimenin Avrupa dillerindeki anlamını biliyorsanız o kelimeyi Türkçe'de kullanın ki sizi bir adam sansınlar.” ilkesi, sözde aydınların, kendine, “amma da bilgili adammış” dedirtmek isteyen gösteriş hastası cahillerin ortak ilkesidir. Bu ilkeyi büyük fedakarlıklarla uygularlar. Böylelikle dilin yozlaşmasına sebep olurlar. “Finansman” kelimesi de bu ilkenin itmesi ile dilimize girmiştir. Kanunlarımızda da yerini almıştır. 

Finansman bir iş sürecini gerçekleştirmek için harcanan paradır. Yani uzun lafın kısası, finansman HARCAMA demektir. 

Şimdi, harcama yani finansman konusuna dönecek olursak önce şu soruyu cevaplamamız gerekmektedir.  

Siyasetin finansmanın kapsamı nedir?

Adayların ihtiyacı olan para ya da mal ve hizmet biçimindeki tüm kaynakları kapsar.

Bu kaynakların, harcanması, izlenmesi ve denetlenmesi de siyasetin finansmanı kapsamındadır. (Kırbas¸, 2012: 164). 

Siyasetin finanasmanı kavramına açıklık kazandırmak için şu cümleyi de ekleyebiliriz:

-Siyasal partilerin,

-Bagˆımsız adayların, 

-Siyasetle iç içe olan sivil toplum kuruluşlarının, 

-Yerel yönetim seçimlerindeki adayların,

- Cumhurbaşkanlığı adaylarının,

 -Seçimlerde seçim kampanyaları için kaynak elde etmeleri, 

-Para kullanmaları, 

-Harcama sürecinin denetlenmesi için yapılan bütün iş ve işlemlere siyasetin finansmanı denir.

Siyasetin finansmanı, siyasal yozlas¸ma açısından açıklandığında  siyasi iktidara sahip olmak amacıyla birbiriyle yarıs¸an siyasi partiler ve adaylara sagˆlanan mali kaynaklar olarak da tanımlanmaktadır. 

Seçim propagandası yöntemlerinin gelis¸mesi ve çes¸itlenmesi sonucu siyasal partilerin ve adayların seçim harcamaları büyük ölçüde artmıs¸tır. Siyasal partilerin ve adayların seçimlerdeki bas¸arısının, seçim kampanyasında kullandıkları yöntemlerin çoklugˆuyla dolayısıyla parasal kaynak ve digˆer yardımların büyüklügˆüyle dogˆru orantılı oldugˆu kabul edilmektedir.

Bu durum, dar ya da sabit gelirli hatta nispeten varlıklı vatandas¸ların seçimlere katılabilmek için yapmaları beklenen harcamaların kısmen ya da tamamen bazı finans çevreleri tarafından, para, mal, hizmet yoluyla kars¸ılanmasını gerektirmis¸tir. Politikacılar iktidara gelebilmek ya da iktidarda kalabilmek için sermayenin gücünden yararlanmıs¸lar, sermaye odakları da bazı politikacıların iktidara gelebilmelerini sagˆlayacak finansmanı vererek, uzun vadede çıkar elde etme ve yaptıkları harcamaları bir biçimde geri alma, ayrıca ülkeyi sahne arkasında istedikleri gibi yönlendirme olanagˆını bulmus¸lardır. Bu nedenle, pek çok demokratik ülke, siyasal partiler ve seçimlere katılan adaylar arasında es¸itlik sagˆlanması, paranın ve çıkarın siyaseti yozlas¸tırmaması, demokrasi açısından oldugˆu kadar siyasal ve toplumsal ahlak yönlerinden de son derece zararlı olan harcamaların denetimini sagˆlamaya çalıs¸mıs¸lardır (Tacar, 1997: 2-3). 

Siyasetin finansmanı sadece siyasal etik ve demokrasi açısından önem tas¸ımamakta, siyasal partilerin örgütlenme biçimini ve üyelik yapısını etkilemektedir.

Siyasetin finansmanının saydamlıgˆı iyi bir yönetimin, siyasal istikrarın ve sürdürülebilir kalkınmanın da temelini olus¸turmaktadır. Ülkeler, siyasetin finansmanı as¸amasında ortaya çıkan yolsuzluk ve etik dıs¸ı faaliyet vakaları, ülke kaynaklarının önemli bir bölümünü kapsadıgˆı ve siyasal istikrarı, sürdürülebilir kalkınmayı etkiledigˆi için bu konuda önlem almaktadırlar (Yüksel, 2010: 170-173). 

Siyasal partilerin gelir etme yolları ve elde ettikleri gelirleri nasıl ve ne için kullandıkları siyasal yozlas¸ma açısından önemlidir. Bu nedenle, siyasetin finansmanının neden oldugˆu siyasal yozlas¸mayı önleme yolundaki çabalarda, siyasal partilerin hangi yollarla gelir elde ettiklerinin belirlemesi gerekmekte, ayrıca, elde edilen gelirlerin yasal olmayan kullanım biçimlerinin de saptanması gerekmektedir. 

Siyasetin finansmanının sagˆlanması ve kullanılması sürecinde siyasal yozlas¸maya neden olan etkinlikler s¸öyle sıralanabilir: 

-Siyasetin finansmanı ile ilgili kanunları ihlal eden yardım ve bagˆıs¸lar;

-Siyasi bir makamı elinde tutan kis¸inin yolsuz bir is¸lemden elde ettigˆi parayı kampanya veya parti harcamaları için kullanması; 

-Partizan siyasi amaçlar için kamu kaynaklarının kullanılması;

-Seçim kampanyaları döneminde kendisine gelir sagˆlayan kis¸i veya gruplara milletvekili olarak seçilme durumunda yasa dıs¸ı veya etik dıs¸ı menfaat sagˆlayacagˆına dair taahhütte bulunulması; 

-Yasa dıs¸ı veya yer altı kaynaklardan destek alınması ve oy satın alma. 

Bu etkinlikler, siyasetin finansmanı ile ilgili yasal düzenlemeler yaparken ve siyasal yozlas¸mayı önlemeye yönelik mali denetim düzenegˆini gelis¸tirirken göz önünde bulundurulmalıdır. 

SONUÇ 

Siyasal yozlas¸ma olgusu tarihsel olarak çok erken dönemlerde de vardı 

Demokratik siyasal yönetim ve temsili demokrasi dönemine geçis¸le birlikte genis¸ bir alanı içine almıs¸ ve çes¸itlenmis¸tir. Siyasal yozlaşma artarak sürmüştür. Bu durumun nedenlerini şöyle sayabiliriz:

-Genellikle mutlak siyasal gücün varlıgˆıyla açıklanmakta; devleti yönetenlerin güç ve yetkilerinin sınırlandırılmamıs¸ olması,

-Siyasal süreçte rol alan aktörlerin kendi özel çıkarlarını kollamaları siyasal yozlas¸manın nedenini olus¸turmaktadır. 

-Bu durumu daha kapsamlı ifade etmek gerekirse, siyasal gücün sınırlandırılmadıgˆı ve as¸ırı büyümüs¸ devlet ekonomik ve siyasal yozlas¸mayı ortaya çıkarmaktadır. 

-Siyasetçilerin yeniden seçilebilmek ve oy oranlarını yükseltmek adına kamu harcamalarını artırmaları, artan harcamaların emisyon ve borçlanma yoluyla kars¸ılanması bütçe açıklarını ve kronik enflasyonu büyütmüs¸ ve siyasal yozlas¸maya zemin hazırlamıs¸tır.

-Çözüm, devleti yönetenlerin güç ve yetkilerinin, görev ve fonksiyonlarının sınırlandırılmasıdır. Bunun en temel yolu, güç ve yetkilerin anayasal düzenleme ile sınırlandırılmasıdır. 

-Siyasal partilerin, özellikle seçim sürecindeki harcamaları için gerekli olan finansmanın neden oldugˆu siyasal yozlas¸mayı önlemenin yolu da partilerin gelir-giderlerine yönelik düzenlemelerin ve mali denetimlerinin anayasal düzenlemelere tabi olmasıdır. 

Devletin güvenliği, yurttaşın huzur ve güveni, hukuk devletinin yerleşip kökleşmesi için siyasal yozlaşmanın önlenmesi, siyasetin finasmanının adil olması olmasazsa olmaz temel koşuldur. 

Bu konuda her yurttaşa görevler düşmektedir.