Gelenekselden 21. yüzyıla çocuklarda okul başarı ölçütleri

17 Ocak 2024 Cuma günü Türkiye genelinde ilk ve orta dereceli okullarda karneler alınacak. Öğrenciler için karne; tatil demek, hediye demek! Öğretmenler için karne; bir dönem boyunca verilen emeği ölçmek demek. Veliler içinse karne; çocuklarının başarı durumunu öğrenmek demek! Hâl böyle olunca da karne öncesinde öğrencilerde, öğretmenlerde ve velilerde tatlı bir heyecan yaşanıyor. 

Tatlı bir heyecan yaşanıyor yaşanmasına ama bu yıl ilkokul 1. sınıf öğrencileri karne alamayacak! Nasıl yani? dediğinizi duyar gibiyim. Evet, bu yıl ilkokul 1. sınıf öğrencileri karne alamayacak! Çünkü Millî Eğitim Bakanlığının yaptığı açıklamaya göre; Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) kapsamında bu yıl ilkokul 1. sınıf öğrencileri için; karne yerine öğrencilerin sosyal, duygusal ve öğrenme becerilerini içeren “gelişim raporu” verilecek. Bu raporlara e-okul üzerinden dijital olarak erişmek de mümkün olacak. 

5 sayfadan oluşan gelişim raporları, öğrencinin tamamladığı döneme kadar olan tüm temalar ile sosyal ve duygusal becerilerinin bireysel değerlendirmesini kapsayacak. Böylece TYMM’nin sağladığı süreç odaklı değerlendirmenin somut bir çıktısı da öğrenciye ve aileye ulaştırılmış olacak. Gelişim raporlarıyla öğretmenler rakamlarla not vermek yerine, öğrenci üzerindeki gözlemlerini ifade edecek. Böylelikle öğrenci yıl sonunda bir yılda nasıl gelişim gösterdiğini görebilecek. İlk kez yapılacak bu uygulamanın öğrenciler ve veliler tarafından nasıl karşılanacağı büyük bir merak konusu! Zira eğitim kavramının en temel kurumlarından olan okullarda “başarı”nın nasıl ölçüleceği geçmişten beri sıkça tartışılmış bir konu.

Eğitimde başarıyı tanımlamak ve ölçmek, zaman içinde önemli değişiklikler gösterse de her zaman eğitim kavramının temel meselelerinden biri olmuştur. Geleneksel ölçütler, genellikle sınav sonuçları, notlar ve öğretmen değerlendirmeleri gibi somut verilere dayanıyordu. Ancak günümüzde, çocukların okul başarısını değerlendirirken daha geniş bir perspektife ihtiyaç duyuluyor. Geleneksel sistemde, öğrencilerin belirli bir müfredat doğrultusunda kazandıkları bilgi ve beceriler, sözlü ya da yazılı sınavlarla test edilir. Bu geleneksel yöntem, öğrencilerin akademik başarılarını belirlemek için pratik bir araç olmuştur. Ancak, bu ölçütlerin bazı sınırlamaları vardır. Örneğin, sadece sınav başarısı, öğrencilerin problem çözme becerileri, yaratıcılıkları veya sosyal becerilerini göz ardı edebilir. Ayrıca sınav stresi, bazı öğrenciler için büyük bir engel oluşturabilir.

Günümüzde ise okul başarı ölçütleri yalnızca akademik başarı ile sınırlı değildir. Eğitim sistemleri, öğrencilerin çok yönlü gelişimini desteklemek amacıyla daha geniş bir değerlendirme yelpazesi benimsemektedir. Bu yeni anlayışa göre başarı, sadece bilgi birikimiyle değil, aynı zamanda öğrencinin beceri gelişimi, duygusal zekâsı, yaratıcılığı ve sosyal becerileriyle de ölçülmelidir.

Öğrencilerin sosyal ilişkileri ve duygusal zekâları, okul başarısını etkileyen önemli faktörlerdir. Empati, iş birliği, liderlik ve çatışma çözme gibi beceriler hem bireysel gelişim hem de toplumsal uyum açısından kritik öneme sahiptir. Bu tür beceriler, sınıf içi etkileşimlerde ve okul dışı aktivitelerde öğrencilerin nasıl performans gösterdiğini belirleyebilir.

Günümüz dünyasında çocukların okul başarısını değerlendirirken, sadece sınav sonuçlarına odaklanmak yetersiz olacaktır. Başarı, çok daha geniş bir yelpazede; sosyal, duygusal, yaratıcı ve akademik becerilerin bir birleşimidir. Bu nedenle, ülkemizde ilkokul 1. sınıflar için ilk kez uygulanacak “gelişim raporu” uygulaması umut vericidir.