Hamburg’daki ‘Mavi Cami’ kapatılarak bütün faaliyetleri yasaklandı

Almanya Federal İçişleri Bakanlığı'nın, Şii cami derneği İslamisches Zentrum Hamburg'un (IZH) faaliyetlerini yasaklama gerekçeleri arasında terörizme destek vermesi yer alıyor.

ÖNCEKİ OPERASYONLAR VE NİHAİ KAPATMA KARARI

Geçen yılın Kasım ayında, İmam-Ali Camii olarak da bilinen bu binaya devlet yetkilileri tarafından bir arama operasyonu düzenlenmiş, ancak kapatma kararı verilmemişti. 2024'ün Temmuz ayında yapılan kapsamlı operasyonda, IZH için kesin bir kapatma kararı verildi. Federal İçişleri Bakanı Nancy Faeser, yaptığı konuşmada 'Mavi Cami'nin işletmeci derneği IZH'nin faaliyetlerinin yasaklandığını şahsen duyurdu.

YASAKLAMA GEREKÇELERİ VE İÇİŞLERİ BAKANI FAESER'İN AÇIKLAMALARI

Federal İçişleri Bakanlığın açıklamasına göre, dernek, Almanya'nın anayasal düzenine aykırı faaliyetlerde bulunuyor. Antisemitik ve İsrail karşıtı söylemler yayan cami temsilcilerinin, geçmişte Hamas gibi terör örgütlerinin şiddet eylemlerini övdükleri ve Hizbullah gibi yasaklı terör örgütlerini de destekledikleri biliniyor.

İçişleri Bakanı Faeser, 8 eyalette, aralarında camilerin ve dernek binalarının da bulunduğu IZH'ye bağlı 53 ayrı mekanda aramalar yapıldığını, operasyonlar sonucunda birçok materyal ve mal varlığına el konulduğunu ve ayrıca IZH'ye bağlı olan beş ayrı derneğe daha yasaklama getirildiğini söyledi.

İçişleri Bakanı sözlerine şu cümlelerle devam etti: "Kesin olarak bildiğimiz şu ki, Hamburg İslam Derneği Almanya'nın anayasal düzenine karşı faaliyet göstermekte ve bu doğrultuda hareket etmektedir. Ancak benim için çok önemli olan ve özellikle ayırdına varılmasını istediğim durum şudur: Biz bir dini hedef göstermiyoruz. Açık bir şekilde mücadele ettiğimiz aşırı dinci gruplar ile ülkemizin bir parçası olan ve dinlerini yaşayan Müslümanları birbirinden ayrı tutuyoruz."

TERÖRİZME DESTEK SUÇLAMALARI

Federal İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan 200 sayfalık yasaklama kararının en önemli bileşenini, terörizme destek suçlaması oluşturuyor. Terörizm başlığı altında sıralanan maddeler arasında:

IZH'nin Almanya'da yasaklı olan Hizbullah'ı desteklemesi,

İran devleti adına antisemitik ve demokrasi karşıtı bir tutum ile yerel camilere siyasi ve dini anlamda yön vermesi,

İran rejiminin totaliter İslamizm ideolojisini yaymak üzere Almanya'da yasaklı olan Hizbullah'ı desteklemek amacı ile bağış toplama faaliyetleri yer alıyor.

MAVİ CAMİ'NİN TARİHİ VE ÖNEMİ

"Mavi Cami", Avrupa'daki Şii topluluğunun en önemli merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor. 1953 yılında sürgündeki İranlılar tarafından kurulan IZH'nin İran ile sıkı bağlantıları bulunuyor. Özellikle, 1979'dan sonra Tahran'daki aşırı dini yapının iktidara gelmesiyle birlikte bu bağlar daha da güçlendi.

Hamburg Anayasayı Koruma Dairesi Verfassungsschutz, IZH'yi 1993'ten beri gözetim altında tutuyordu. İran Molla rejiminin aşırı ideolojisini benimsediği için İslamcı olarak sınıflandırılan bu dernek, Verfassungsschutz'a göre, Almanya’da Tahran'ın talimatlarına bağlı olarak hareket eden bir dış karakol gibi faaliyetlerini sürdürüyordu.

2023 YILINDAKİ TAKİP VE MAHKEME SÜRECİ

IZH yönetimi, Verfassungsschutz'un izleme faaliyetlerine karşı dava açmış ancak başarısız olmuştu. Mahkeme, sadece Verfassungsschutz raporundaki bazı ifadelerin yasa dışı olduğunu belirtirken, Hamburg İçişleri Senatörü Andy Grote, mahkeme kararı sonrasında IZH'nin aşırı radikal ve demokrasi düşmanı bir kurum olduğunu ifade etmişti.

İRAN BAĞLANTILARI VE KANITLAR

Geçmişe yönelik yapılan araştırmalarda elde edilen tesadüfi bir bulgu, Verfassungsschutz yetkililerinin araştırmalarını derinleştirmesi ve soruşturmanın içeriğini belirlemesi açısından çok önemli olarak değerlendirildi. "Mavi Cami" imamının üzerinde, İran'dan Almanya'ya yaptığı bir yolculuk dönüşündeki havaalanı kontrolünde İran güvenlik birimlerine ait önemli belgeler yakalandı. Bu belgelere göre, IZH'nin yöneticisi Mohammad Hadi Mofatteh, İran dini liderinin temsilcisi tarafından yazılan şahsi bir mektupla Mavi Cami imamlığına atanmıştı. Ayrıca, bu belgelerde Mohammad Hadi Mofatteh'in 1990'lı yılların başlarında devrim muhafızı olarak görev yaptığı bilgisi de yer alıyordu.

MAVİ CAMİ'NİN GELECEĞİ VE MÜLKİYET DURUMU

Yasaklamalardan sonra, koruma altındaki Mavi Cami binasının akıbeti merak konusu. Öncelikle mülkiyeti devlete geçecek olan binanın gelecekte yine dini amaçlarla kullanılmaya devam edileceği belirtilse de, caminin yeni yönetimini kimin üstleneceği henüz bilinmiyor. 

DİPLOMATİK GERİLİM, MİSİLLEME VE JAMSHİD SHARMAHD DAVASI

Bu yasağın İran ile Almanya arasında diplomatik bir krize sebep olabileceği düşünülüyor. Diplomatik çevrelerde, Tahran'ın bu yasağa, İran'daki Alman kuruluşları üzerinden cevap verebileceği, yasaklamalara başvurabileceği yahut daha sert bir şekilde misilleme yapabileceği konuşuluyor.

NDR ve WDR'den yansıyan bilgilere göre, Dışişleri Bakanlığı, Mavi Cami'nin kapatılmasının, Şubat 2023'te terör suçlamasıyla idama mahkûm edilen Alman-İranlı Jamshid Sharmahd'ın cezasının infazına sebep olmasından endişe duyuyor. İran'daki muhalefet hareketlerinde aktif olan Sharmahd, 2020 yazında İran istihbaratı tarafından Dubai'de yakalanarak İran'a götürülmüştü. Devrim mahkemesinde yargılanan 68 yaşındaki Sharmahd, 14 kişinin öldüğü bir terör saldırısından sorumlu tutulmuş ve ABD ile İsrail istihbarat servisleriyle işbirliği yapmakla suçlanmıştı. Sharmahd'in bütün suçlamaları reddetmiş olması, İran'ın Sharmahd hakkında idam kararı vermesine engel olmadı.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, kararı kabul edilemez olarak nitelendirerek, İran hükümetine kararı derhal geri alması çağrısında bulunmuştu. Almanya hükümeti ise, bu olayın ardından İran Büyükelçiliği'ndeki, biri istihbarat görevlisi olan iki çalışanı sınır dışı etmişti.