Ukrayna'nın Rusya'ya saldırısı: cesaret mi, riskli bir eylem mi yoksa iyi düşünülmüş bir strateji mi?

6 Ağustos'ta Ukrayna ordusu Rusya topraklarına askeri saldırı başlattı. Bazı yorumcular için bu gerçek bir cesaret eylemi iken, diğerleri içinse çok riskli ve biraz da çılgınca bir eylemdi. Rusya toprakları II. Dünya Savaşı'ndan bu yana işgal edilmedi, bu nedenle Ukrayna askeri saldırısının hedeflerini anlamak önemlidir. Şu anda Ukraynalıların saldırısının cevaptan ziyade daha çok soru ürettiği doğrudur. Cevaplar zamanla gelecektir.

Saldırının başlamasının üzerinden bir haftadan fazla zaman geçti ve Ukrayna'nın izlediği hedefleri şimdiden görebiliyoruz. İlk hedef, Rus kuvvetlerini doğu Ukrayna'daki ön cephelerden Kursk bölgesine çekmekti. Bir diğer amaç ise gelecekteki barış müzakerelerinde pazarlık kozu olarak kullanılabilecek toprakları işgal etmek ve bu müzakereleri hızlandırmaktı. Ukrayna'da yapılan son anketler, Ukraynalıların yüzde 56'sının barış müzakerelerinin başlamasını istediğini, ancak yüzde 80'den fazlasının Rusya'nın dayattığı şartlara göre Rusya'ya toprak bırakmayı kabul etmediğini gösteriyor. Barış görüşmelerinin bir parçası olarak Ruslar, Ukrayna ile toprak değişimine başvurmak zorunda kalabilir ancak Putin, Donbass'ı kesinlikle bırakmayacak. Burada ayrıca olası bir nükleer santral değişiminden de bahsediliyor. Ukraynalılar Kursk'taki nükleer santral karşılığında Zaporozhye'deki nükleer santrali alabilirler. Bir diğer hedef ise Rus askerlerini yerinden etmek, yani onları Rusya topraklarına itmek olacaktır.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky Salı günü yaptığı açıklamada, Ukrayna ordusunun Rusya topraklarında yaklaşık 1000 kilometrekarelik 74 bölgenin kontrolünü ele geçirdiğini iddia etti. Bazı kaynaklar, gelinen noktada Ukraynalıların bir haftada, 2024 yılında Ruslardan daha fazla toprak ele geçirdiğini söylüyor.

Rusya Devlet Başkanı'nın "büyük çaplı bir provokasyon" olduğunu söylediği  Ukrayna'nın Rusya'yı işgali, savaşın en büyük ve en hızlı cephe değişimine yol açtı diyebiliriz. Yani, 2022 sonbaharında Ukrayna'nın Kharkiv ve Kherson bölgelerinde Rusya kontrolündeki bölgelere yapılan son Ukrayna saldırısından bu yana.

Bu taarruzun savaş alanında izlenen hedeflerin yanı sıra psikolojik boyutu da vardır. Ukrayna'nın hem Ruslar nezdinde hem de uluslararası toplum nezdinde Rusya’nın siyasi itibarını zedeleyerek Rusya'nın gururunu kırmak istediğini sezebiliriz. Ukraynalıların saldırısı tüm Rusya için şok edici bir andı ve Rus yetkililerini şaşırttı. Batı'nın vaat ettiği, geciken veya 30 ay boyunca oldukça küçük miktarlarda ve adetlerle gelen askeri yardım, Ukraynalıların mücadele ruhunu zayıflattı. Rusya topraklarındaki bu Ukrayna operasyonu sayesinde Ukrayna ordusunun morali yükseldi. Bu taarruz Ukraynalıların 2 yıl önce Herson'u kurtardıklarından bu yana yapılamayan bir şeydi. Ukrayna ordusunun 2 yıl boyunca savaş alanında kayda değer bir ilerleme kaydedememesi hem orduyu hem de Kiev'deki yönetimi psikolojik olarak etkiledi.

Rusya, Ukraynalıların yaptığının terör eyleminden başka bir şey olmadığını öne sürerek bölgede terörle mücadele operasyonu başlattığını duyurdu. Putin, bu operasyonla Ukrayna'nın olası barış görüşmelerindeki konumunu güçlendirmeye çalıştığını itiraf etti.

ABD ve Avrupa devletleri Ukraynalıların planını bildiklerini inkar ediyor ama sanırım bunun mümkün olmadığının hepimiz farkındayız. Ukraynalıların NATO üyesi ülkeler tarafından sağlanan silahları Rusya topraklarında kullanması 2 yıl boyunca yasaklanmıştı. Şimdi bu silahlar kullanılıyor ve Batı, Ukrayna operasyonundan haberi olmadığına bizi inandırmaya çalışıyor.

Ukraynalıların saldırısı çok riskli. Ukraynalılar, Kursk bölgesindeki varlıklarını sürdürmeye devam edebilirlerse savaşta çok önemli olan psikolojik üstünlüğü de tesis etmiş olacaklar. Ancak Rusya işgal ettiği toprakları geri almayı başarırsa, Ukraynalı askeri liderler Ruslara karşı saldırı için daha fazla neden vermekle suçlanabilir.

Bu saldırı aynı zamanda Ukraynalıların Ruslara veya Rusya'ya karşı bir intikamıdır. Çeşitli röportajlardan Ukraynalıların "artık Rusların savaşın ne anlama geldiğini ilk elden hissetmelerinin zamanı geldiğini" beyan ettiklerini görebiliyoruz. Bu saldırıda yaralanan ve savaşmaya devam edebilmek için iyileşmek için sabırsızlanan Ukraynalı bir askerin İngiliz Economist gazetesine verdiği demeçte "Kendimi kaplan gibi hissediyorum" ifadesi yer alıyor.

Ukrayna birlikleri bir haftadan fazladır Rusya topraklarında bulunuyor ve ilerleme ihtimalleri var, bu savaşı takip edenler 3 günde Kiev'i fethetmek isteyen Rusya'ya ne olduğunu merak edebilirler. Ukrayna'nın bu cesur veya riskli eylemine Rusya'nın tepkisi ne olacak? Elbette Putin böyle bir saldırıyı affetmeyecek ve Rusya'dan bu konuda bir yanıt beklenecektir.

Başkan Putin ciddiyetten çok şakacı bir şekilde "Rusya'nın sınırlarının hiçbir yerde bitmediğini" defalarca ifade etti, ancak Ukrayna ordusunun saldırısı Rusya'nın sınırlarının olduğunu kanıtladı.

Geçen haftaki yazımda dillerini bildiğim halkların veya ülkelerin atasözlerini sevdiğimi belirtmiştim. Bugünkü yazımı çok bilinen bir Rus atasözüyle bitireceğim: „Güçlü olanın akıllı olmasına gerek yoktur”. Önümüzdeki haftalarda Rusya bu atasözünü doğrulayacak mı?