Kursk Cephesi’nde son durum

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın son geniş çaplı harekâtı olan Kursk Muharebesi tüm hızıyla devam etmekte. Ukrayna’nın 6 Ağustos’ta başlattığı operasyon üçüncü haftasına girerken Rusya hala Ukrayna taarruzuna kayda değer bir reaksiyon gösterebilmiş değil ve Ukrayna güçlerinin ele geçirdiği alanın boyutu 1300 kilometrekareyi geçti. Harekât ivme kaybetmiş olsa da bu Rusya’nın başarısından ziyade Ukrayna’nın kaynaklarının sınırlı olmasından ve operasyona katılan birliklerin yorulmasından kaynaklanan bir durum.

Ukrayna Ordusu başarısını mükemmel planlama ve uygulama kadar Rusların gafil avlanmasına da borçlu. Ukrayna elde ettiği baskın etkisi sayesinde oldukça derin bir alana nüfuz etmeyi başardı.

Baskın etkisinin kaybolmasıyla birlikte harekâtın amacı da belirginleşmeye başladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky 18 Ağustos’ta yaptığı beyanatta operasyonun Ukrayna savunmasını rahatlatma amacı güttüğünü ve hedefin olabildiğince fazla Rus askeri unsurunun yok edilmesi olduğunu beyan etti.

Ukrayna Ordusu bu amacında fazlasıyla başarılı oldu. Nüfuz edilen geniş alanda pek çok askeri hedef yok edildi veya ele geçirildi. Ele geçirilen bölgenin çevresindeki Rus bölgelerine de hava saldırıları gerçekleştirilmekte. Rus Ordusu bu saldırıya tamamen hazırlıksız yakalandığı ve hantal yapısından dolayı hızlı reaksiyon gösteremediği için çok ağır kayıplar verdi. Rus Ordusu tarihi boyunca ancak geniş çaplı ve uzun süreli hazırlıklardan sonra etkili harekâtlar düzenleyebilmiş hantal bir güçtür. Ukrayna Savaşı bu gerçeğin değişmediğini bir kez daha ortaya koydu. Rusya hala Kursk’ta devam etmekte olan Ukrayna harekâtına kayda değer bir reaksiyon gösterebilmiş değil. Ukrayna ilerleyişinin yavaşlamış olsa da hala devam ediyor olması Rus askeri kapasitesinin zarar görmeye devam edeceği anlamına geliyor.

Zelensky, konuşmasının devamında savaşın adil bir şekilde sona ermesi için kendilerine verilen desteği arttırma amacı güttüklerini ve bu açıdan Ukrayna’nın sonbahara eskisinden çok daha güçlü girmesi gerektiğini belirtti.

Ukrayna Ordusu bu hedefe de ulaşmak için elinden geleni fazlasıyla yapmış gibi görünüyor. Kursk harekâtı tartışmasız bir şekilde bu savaşın en iyi planlanmış ve en iyi surette uygulamaya konulmuş operasyonu. Ukrayna Ordusu bu harekâtla birlikte Rusya’nın tartışmasız bir üstünlüğe sahip olmadığını, Ukrayna’nın Rusya’nın canını yakabileceğini ve Rus zaferinin hiç de kaçınılmaz olmadığını ortaya koydu. Bu muharebe bir dönüm noktası olacak mı, bunu zaman içinde göreceğiz. Ama Ukraynalılar Kursk’taki başarılarıyla birlikte yapılan askeri yardımların nafile bir çaba olmadığını ve savaşın gidişatını belirgin bir şekilde değiştirebileceğini ortaya koydular. Başka bir tabirle Ukraynalılar bu operasyonla yapılan yardımların arttırılması halinde bu kriz Avrupa ve Amerika’nın lehine sonuçlanabilir mesajını başarıyla verdiler.

Zelensky ayrıca mütecavizin bölgesinde bir tampon bölge yaratma amacı güttüklerini ifade ederek, operasyonun barış görüşmeleri başlayana dek bölgede kalıcı olma niyetinde olduklarını ortaya koydu. Yani bu harekât, önceki Ukrayna taarruzları gibi bir akın niteliği taşımıyor. Amaç Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna topraklarına karşılık Kursk’ta ele geçirilen bölgeyi takas etmek. Ukrayna elde ettiği başarıyla birlikte Rusların barış görüşmelerinde görmezden gelemeyeceği bir koz elde etti. Ancak bunun sağlanabilmesi için ele geçirdiği bölgeyi ateşkes sağlanana kadar elinde tutmak zorunda. Ukrayna elindeki sınırlı kaynaklarla bunu başarabilecek mi göreceğiz. Batı’dan gelen yardımlar bu doğrultuda kritik rol oynayacak.

Rusya ise hala bölgede üstünlük sağlayamamış olsa da her geçen gün daha fazla birliği Kursk’a nakletmekte. Muhtemelen Rusya kısa süre içerisinde bölgede belirleyici bir sayı üstünlüğünü elde edecek ve Ukrayna’nın ilerleyişi doğal olarak tamamen duracak. Rusya’nın sayı üstünlüğünü elde ettikten sonra karşı-taarruza geçmesi yüksek bir ihtimal. Muhtemelen Ukraynalılar da bu ihtimal doğrultusunda bölgede güçlü bir savunma mevkisi oluşturacaklar ve bir sonraki Rus saldırısını buraya bekleyecekler. Zelensky’nin hedeflediği gibi Kursk’un barış masasında bir koz olarak kullanılabilmesi için Rus taarruzlarının diğer cephelerde olduğu gibi burada da açmaza girmesi ve çatışmaların aylarca uzaması şart. 

Ancak Rusya’nın Kursk’u gözden çıkarması veya Kursk’a yapılacak karşı-taarruzu erteleyerek Kursk’ta alınan hezimeti diğer cephelerde telafi etmeye çalışması da ihtimal dahilinde. Sonuç itibarıyla Ukrayna’nın yaptığı hamle her ne kadar başarılı olsa da Vladimir Putin’in savaş hedeflerini değiştirmeye zorlayacağına dair kesin bir şey söylenemez.

Bunun yanı sıra Zelensky’nin Kursk’u barış masada bir koz olarak kullanma hedefi zamana bağlı bir durum ve bu süreçte Rusya doğru hamlelerle durumu toparlayabilir ve hatta sınırlı kaynaklarını çok geniş bir savaş alanına yaymış olan Ukrayna’yı daha zor bir duruma sokabilir.