Suriye’de nasıl bir rejim kurulacağını görmek için Reyhanlı’ya gidin!

12 yıl önce, Esad rejiminden kaçan Suriyelilerin sığındığı  Altınözü mülteci kampında iki gün geçirmiş, ilk gelen mültecilerle röportaj yapmıştım.  Henüz sayıları 3 milyona ulaşmamıştı.  15 bin kadar sığınmacı, sınırımızdaki 7 mülteci kampına yerleştirilmişti.

Altınözü Kampı’na giren ilk gazeteciydim.

Gördüklerim beni şaşırtmıştı.

Kamptaki kız çocuklarının tamamının başı örtülüydü.  Kadınlar zaten kapalıydı.  kampta dikkatimi çeken başka şey,  kadınların tığla ördükleri kaşkollardı. Esad rejiminden sonra değişen bayrağı, 12 yıl önce, Çoluk, çocuk, yaşlı, genç neredeyse herkesin boynunda görmüştüm.  'Özgür Suriye'nin bayrağının simgesi demişlerdi.  Muhalif bir heykeltraşla tanışmıştım. Adı Mustafa Sabbuh’tu.

“ Esad rejimi yüzünden Güzel Sanatlar Fakültesi'nde okuyamadım. Yetenek sınavı için rüşvet istediler. Rüşvet vermediğim için, Arap edebiyatı bölümüne girdim, mezun oldum, ama diplomamı almaya gitmedim bile. Bildiğim yolda ilerledim, heykeltıraş oldum” demişti.

“Sistem böyle. Birilerinin gözüne girmeniz için yalan söylemeniz, çevrenizdekileri ihbar etmeniz gerekiyor. “

Suriyeli heykeltraşa, Esad rejimi yıkılırsa, muhalifler Suriye’de nasıl bir rejim kurmak istiyor? Diye sormuştum.

Cevabını  unutmuyorum.

“İnsanlara muamele şekli İslam'a uygun bir rejim istiyoruz,” demişti. Türkiye gibi laik değil. İran gibi de değil.  Şeriat hükümlerinin uygulanacağı bize özgü bir islami rejim!”

Altınözü kampında kalanların yüzde 80'i Cizr el-Şuhur, yüzde 20'si de Lazkiye’dendi.

Yıllar içinde kamplar kapandı, mülteciler Türkiye’nin her yerine dağıldı. Bazıları kaçak yollarla Avrupa’ya gitti. Birçoğu Türkiye’de hayat kurdu, evlendi. Çocukları oldu. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı bile aldı.

Altınözü Kampı’nda Suriyeli muhalif heykeltraşın söylediklerini, Reyhanlı’da ortaya çıkardığım “Rabıta’nın gizli Hastaneleri” nde tedavi edilen El Nusra askerlerinden de duydum.

2013 yılında Reyhanlı’da , kapısında  Yörük Pansiyon yazan ama içi hastane olan, Özgür Suriye Ordusu askerlerinin  tedavi edildiği  “Rabıtatül Alemi İslami Uluslararası İmar ve Kalkındırma Kurumu” nun finanse ettiği hastanelere girdim. Merkezi Mekke’de olan Rabıtatül Alemi İslami 19 Mayıs 1962 yılında Kral Suud tarafından kuruldu.

Reyhanlı’da böyle dört hastane bulunuyordu. Esad’a karşı savaşan yaralı askerlerin tedavisinin yapıldığı hastanelerde Arap  doktorlar çalışıyordu. Gezdiğim hastanelerden biri bir fizik tedavi merkeziydi. Başında Suriyeli bir başhekim vardı. İlaçlardan fizik tedavi merkezinde kullanılan aletlere kadar her şeyin Suudi sivil toplum örgütü tarafından sağlandığını anlatmıştı. Tedavi gören Özgür Suriye Ordusu askerlerine aynı soruyu sordum.

Suriye’de  nasıl bir rejim istiyorsunuz?

“Şeriat hükümleriyle yönetilen özgür bir Suriye istiyoruz!”

2014 yılında, yine Reyhanlı’da, bahçesinde Türk bayrağı olmayan, Milli Eğitim Bakanlığı’nda kaydı bulunmayan bir okulun kapısını çaldım.

Reyhanlı’nın ara sokaklarından birinde 4 katlı bir binaydı. Kapısında Al Salam School yazıyordu. İçeriye girdim. Suriye asıllı Kanadalı, başı kapalı müdire Hanım, 6 ile 15 yaş arası çocuklara eğitim verdiklerini, 2012 yılında 300 öğrenciyle başladıkları eğitime bugün 1500 öğrenciyle devam ettiklerini belirtmişti.

Her ay öğrenci sayısının arttığını, yakında ek binaların da açılacağını dile getirmişti. Konuşmamızın ortasında benim Türk gazeteci olduğumu öğrenince panik olmuş, “Bize Türk basınına konuşmama talimatı verildi, size konuşamam, okulumu kapatırlar” diye beni apar topar okulundan kovmuştu. O ana kadar okulda gördüklerim şuydu;

Suriyeli mülteci çocuklar kızlar ve erkekler olarak ayrı sınıflara ayrılmıştı. Kız öğrenciler için de ayrı bir mescit vardı. Şeriat eğitimi çoktan Reyhanlı’da başlamıştı…

İki haberim de Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanmış, “Şeriat eğitimi veren Al Salam School, Rabıta’nın gizli hastaneleri kadar gündem yaratmamıştı.

12 yıl sonra Esad rejimi devrildi. Bugün Suriye’de nasıl bir rejim kurulacağını tartışıyoruz. Bunun için İdlib’e, Şam’a gitmeye gerek yok.  Reyhanlı çok şey anlatıyor!